Het expertisecentrum van de AI Fabriek krijgt onderdak in de oude tabaksfabriek van Niemeyer in Groningen. Die wordt omgebouwd tot IT hub. Foto: Jan Willem van Vliet
Groningen en Noord-Drenthe willen 60 miljoen euro bijdragen aan een zogeheten AI Fabriek. De fabriek, feitelijk een supercomputer, krijgt een plek in Groningen.
Dat blijkt uit een brief die maandagavond is verstuurd aan alle gemeenteraden in Groningen en Noord-Drenthe, waterschappen en provinciale staten van Groningen.
Wat doet een AI Fabriek?
Een AI Fabriek (ook wel AI Factory) biedt de mogelijkheid om toepassingen te ontwikkelen op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI). Toepassingen die een antwoord kunnen zijn op maatschappelijke uitdagingen, zoals het personeelstekort in de zorg. Vooral onderwijs, onderzoekers, overheden en bedrijfsleven in het Noorden kunnen hiervan profiteren.
AI wordt gezien als cruciaal voor ontwikkeling en innovatie in de gezondheidszorg, mobiliteit en energietransitie. Maar voor AI zijn we nu vooral aangewezen op internationale big techbedrijven.
De Europese Commissie wil hieraan een tegenwicht bieden door te investeren in nationale AI Fabrieken. Voordeel van deze fabrieken is dat het winstoogmerk van Amerikaanse en Chinese big tech plaats maakt voor publieke waarde. In onder meer Spanje, Italië, Finland, Duitsland en Zweden bestaan plannen voor een AI Fabriek.
De AI Fabriek valt uiteen in drie delen. Een supercomputer die is ontworpen voor het trainen en ontwikkelen van AI-toepassingen, toegang tot betrouwbare Europese of Nederlandse databronnen die voldoen aan de Europese normen voor veiligheid, privacy en betrouwbaarheid.
Tot slot komt er een expertise-centrum van specialisten. In Groningen is het de bedoeling dit centrum onder te brengen bij de IT-hub in de voormalige tabaksfabriek van Niemeyer in Groningen.
Onderzoek prostaatkanker
Tijdens een bijeenkomst over de AI Fabriek werd begin april in het UMCG de aandacht gevestigd op een onderzoek waarbij de rekenkracht van computers werd ingezet om vroegtijdig prostaatkanker vast te stellen. Een supercomputer zou de mogelijkheden verveelvoudigen.
In de brief aan de raden en staten wordt geteld dat de AI Fabriek Groningen en Noord-Drenthe in staat stelt zich te profileren als Europees AI centrum.
Regio krijgt voorrang op gebruik supercomputer
Een van de voorwaarden die wordt gesteld is dat regionale partijen met voorrang toegang hebben tot 25 procent van de rekenkracht van de supercomputer en de inzet van het expertisecentrum. Dat vergroot de aantrekkelijkheid van Groningen en Noord-Drenthe als vestigingsplaats voor bedrijven en onderzoeksafdelingen van grote bedrijven.
Een onderzoek onder instellingen, overheden en bedrijfsleven toonde begin dit jaar aan dat hier het enthousiasme voor een supercomputer in de regio groot is. In de brief wordt gesteld dat effectieve inzet van AI in het mkb kan leiden tot een forste stijging van de productiviteit.
Investering kan optellen tot 240 miljoen
Vanuit de Economische Agenda van Nij Begun willen Groningen en Noord-Drenthe daarom 40 tot 60 miljoen betalen voor een AI Fabriek. In Den Haag valt binnenkort een besluit over eenzelfde bijdrage. Dat maakt de Nederlandse inzet tot een bedrag van 80 tot 120 miljoen.
Ligt dat bedrag op tafel, dan gaat er eind juni een verzoek voor een nationale AI Fabriek in Groningen naar de Europese Commissie. Is die positief, dan verdubbelt de EU het Nederlandse bedrag.
