De burgemeesters Sikkema (vijfde van links) en naast haar Van 't Veld geflankeerd door UMCG-mensen, Job Doornberg, Michiel Hoooiveld, Stephanie Klein Nagelvoort-Schuit, Bas Wallis de Vries, Ate van der Zee, Derya Yakar en Maarten Eisema (vlnr). Foto: Eigen foto
Groningen is samen met Noord-Drenthe op weg een AI Fabriek binnen te halen. Bedrijfsleven en instanties zijn enthousiast over een supercomputer. Maar wat levert die het Noorden op? Veel, zo bleek in het UMCG.
Kunstmatige intelligentie is al niet meer weg te denken in de gezondheidszorg. Maar directe toegang tot een supercomputer betekent voor het UMCG veel, maakte vice-voorzitter van de Raad van Bestuur Stephanie Klein Nagelvoort-Schuit duidelijk.
Opsporen kanker
,,Supercomputing is keihard nodig in de toekomst’’, zei ze tegen de burgemeesters Mirjam van ’t Veld (waarnemer Groningen) en Cora-Yfke Sikkema (Oldambt) die op werkbezoek waren in het UMCG. ,,Om hier te horen wat een AI Fabriek nu concreet kan betekenen voor mensen’’, zei Van ’t Veld.
En dat is veel, legde bijvoorbeeld Derya Yakar, hoofd van de afdeling radiologie in het ziekenhuis, uit. Yakar vertelde over een project in het ziekenhuis waarbij kunstmatige intelligentie (AI) werd ingezet bij de detectie van prostaatkanker.
Het leverde het UMCG wereldwijd aandacht op van bedrijven en ziekenhuizen. Maar vooral leerde het veel over hoe AI kan helpen bij het opsporen van prostaatkanker.
De enorme rekenkracht van een AI Fabriek zou het ziekenhuis alleen maar verder kunnen helpen op deze weg. Yakar: ,,We kunnen kunstmatige intelligentie inzetten om te voorspellen en te ontdekken. Noord-Nederland zou misschien wel de gezondste regio van Nederland kunnen worden.’’
De AI Fabriek bestaat feitelijk uit drie onderdelen: een supercomputer met enorme rekenkracht, betrouwbare opslag en toegang tot data en een expertisecentrum.
Groningen is kansrijk voor AI Fabriek
Ook om minder afhankelijk te zijn van Amerikaanse big tech als Google en Microsoft wil de EU verspreid over Europa een aantal AI Fabrieken vestigen. Europa neemt de helft van de kosten voor zijn rekening. De andere helft is voor rekening van lidstaat en regio.
Groningen is kansrijk: de regio heeft de kennis in huis, heeft ruimte en kan de stroom leveren die nodig is om de computer te laten draaien.
De voordelen van een AI Fabriek om de hoek is dat Noord-Nederland rechtstreeks toegang heeft tot de mogelijkheden die de computer biedt. Een kwart van de rekenkracht komt ter beschikking van bedrijven, onderwijs en instanties in het Noorden. ,,En dat is heel veel’’, zegt Van ’t Veld.
Aantrekkelijk vestigingsklimaat
De aanwezigheid van een AI Fabriek betekent ook dat bedrijven, die gebruik willen maken van de faciliteit, sneller zullen overwegen zich hier te vestigen, is de verwachting. Daarnaast kan voor topstudenten de aanwezigheid van het expertisecentrum een reden zijn om te kiezen voor een baan in het Noorden en niet voor emplooi in de Randstad.
De hoeveelheid data waarmee de zorg werkt is groot, en zal in de toekomst alleen maart groter worden, zegt Klein Nagelvoort-Schuit. ,,AI is hard nodig om daarmee te gaan. De AI Fabriek kan grenzen verleggen en helpen bij het maken van op data gebaseerde beslissingen.’’
Dat helpt bij uitdagingen waarmee de zorg te maken heeft, zoals het omgaan met schaarste aan personeel.
Sneller diagnoses stellen
Op de keper beschouwd gaat het om de gezondheidsvoordelen die een supercomputer oplevert. En die zijn volop te behalen, zei Klein Nagelvoort-Schuit tegen Van ’t Veld en Sikkema.
Zo levert slimme analyse van medische beelden en data snellere diagnoses, kan AI data combineren om te komen tot behandelplannen op maat en kunnen ziekenhuizen en verzorgingshuizen onderling beter data uitwisselen.
Niet onbelangrijk, meent Sikkema. ,,Want een AI Fabriek moet niet iets zijn van alleen de stad Groningen. Duidelijk moet zijn dat iedereen in het Noorden er baat bij heeft.’’
EU wil begin mei duidelijkheid
In het Noorden is ruimte voor een AI Fabriek al vraagt die niet heel veel ruimte. In ieder geval is het niet te vergelijken met de oppervlakte van een datacenter. Minister Beljaarts (Economische Zaken) sprak eerder van de oppervlakte van een parkeerplaats voor twintig auto’s.
In Groningen reageerden bedrijfsleven, onderwijs en maatschappelijke instellingen eerder al enthousiast op de plannen voor een AI Fabriek.
Begin mei wil de Europese Commissie hom of kuit van Nederland en de regio Groningen/Drenthe. Dan moet er aanvraag voor een AI Fabriek zijn ingediend.
De stuurgroep onder leiding van Mirjam in ‘t Veld, waarin gemeenten en provincie zijn vertegenwoordigd, wil 16 april knopen doorhakken over de bijdrage van de regio. Vanuit de regio moet een bedrag op tafel komen van tussen de 40 en 60 miljoen. Het bedrag uit de regio is gelijk aan het bedrag dat het rijk betaalt.
De EU verdubbelt vervolgens deze Nederlandse inzet.
