Theo (89) en Greetje (83) uit Norg gaven hun waardevolle sieraden mee aan neprechercheur. 'Hij klonk zo vertrouwd. Daarom liet ik het hem zien’

Het is zondagmorgen 8 december. De telefoon gaat bij Theo (89) en Greetje (83)* uit Norg. Een onbekende man stelt zich voor als rechercheur. Of hij mag langskomen. „Hij belde vanuit Roden. Binnen tien minuten was hij hier. Dat kan bijna niet zo snel. Maar op dat moment ging het lichtje nog niet aan”, vertelt Theo, leunend op een wandelstok.

Even later staat een jongeman voor de deur van het appartement van Theo en Greetje, op de tweede etage van een woonzorgcomplex. Hij stelt zich voor als Bram, rechercheur van de politie. Bram heeft geen legitimatiebewijs bij zich. Laten liggen op kantoor, is het verhaal. Theo en Greetje geloven hem. De zogenaamde rechercheur zegt dat er een inbraak is geweest een straat verderop. Hij komt langs om de boel te inspecteren.

Eenmaal binnen valt zijn oog op het gouden horloge om de pols van Greetje. Hij vraagt of ze nog meer sieraden hebben, zodat hij ze kan ,,veilig stellen”. Nog meer waardevolle kettinkjes en armbanden komen op tafel. ,,Hij was zo vertrouwd”, zegt Greetje, lichtelijk geëmotioneerd. ,,Daarom liet ik het hem zien.” De rechercheur zegt dat hij buiten een foto wil maken van de sieraden. Hij vertrekt. ,,Op het laatst hoorde ik hem rennen. Toen zei ik al: die zien we niet meer terug”, verzucht Theo.

Bram ziet er niet uit als een agent, kan zich niet legitimeren als een agent en toch weet hij het stel de sieraden af te troggelen. ,,Dit soort nepagenten spelen in op het respect en vertrouwen dat voornamelijk ouderen hebben in de politie”, zegt politiewoordvoerder Matthijs van Houten. ,,Het is heel verdrietig.”

In 2024 waren er 8329 incidenten met nepagenten in Nederland. Ter vergelijking: in 2023 ging het om ruim vijfhonderd incidenten. Ook in het noorden zijn de cijfers fors: duizend incidenten in Drenthe, Groningen, Friesland. Zo hield de politie vorig jaar oktober vier nepagenten aan in Schoonebeek dankzij een inwoner die het verhaal van de ‘wijkagent’ bij zijn deur niet vertrouwde. Ook in Haren en Groningen was het vaak raak.

Vrijwel zonder uitzondering richten de oplichters zich op ouderen van boven de 70 jaar. De nepagenten gaan geraffineerd te werk. Ze bellen slachtoffers, vaak met behulp van gestolen persoonsgegevens, en waarschuwen voor een inbraak of overval. De nepagenten proberen het vertrouwen te winnen van het slachtoffer. Dat kan ver gaan: in Belt-Schutsloot vlakbij Meppel noemde een dader de namen van enkele familieleden om vertrouwen te wekken.

Vervolgens bieden ze aan om waardevolle spullen veilig te stellen. Loopjongens, soms in politiekleding, worden gestuurd om de spullen op te halen. ,,Het is overrompelend. Vaak houden ze je aan de lijn, totdat er iemand aan de deur is. Dit doen ze om te voorkomen dat een slachtoffer iemand anders belt. Je krijgt geen bedenktijd, omdat de nepagent meestal snel voor je deur staat”, zegt Van Houten.

De politiewoordvoerder zegt dat de alarmbellen moeten rinkelen als een zogenaamde agent vraagt om waardevolle spullen mee te geven. ,,De politie zal dat nooit vragen.”

Vorig jaar rekende de politie dankzij alerte slachtoffers honderden nepagenten in. Verder deed de politie een inval bij een soort callcenter, van waaruit telefoontjes werden gepleegd. Voor de babbeltruc in Norg werden twee mannen van 20 en 21 jaar uit Groningen opgepakt.

Maar de sieraden zijn nog altijd foetsie, zegt Theo. ,,De sieraden zijn van onze beide ouders geweest.” Greetje slikt tranen weg. ,,Als ik eraan denk… het is heel vervelend.” Tegenwoordig doen ze voor bijna niemand meer de deur open. Hun jongste zoon installeerde een beveiligingscamera boven de voordeur. Als mensen aanbellen, laten ze de deur altijd aan de deurketting hangen. Ze zijn bang. ,,En heel wantrouwig”, zegt Greetje.