De biomassacentrale aan de Bremenbergweg in Meppel. Foto: Martijn Bijzitter
Voor een deel van de gemeenteraad van Meppel is de ontvlechting van de rollen van de gemeente als aandeelhouder van MeppelEnergie en als toezichthouder op de energiecentrale in de Nieuwveense Landen geen doel op zich. Voor hen staat voorop dat de problemen die de inwoners van de wijk ervaren met het koude en warmtenet van MeppelEnergie en de overlast door de biomassacentrale van CroonWolter&dros goed moeten worden opgelost. Dat bleek donderdagavond tijdens de bespreking van de kaders voor een toekomstbestendige oplossing voor het in financieel in zwaar weer verkerende MeppelEnergie.
Uit de wijk waren twee bewoners die zich als inspreker hadden gemeld. Berry Wognum, die 7 jaar in de wijk woont sprak zijn ongenoegen uit over de hoge tarieven van MeppelEnergie. Ook hekelde hij de wijze waarop problemen worden opgelost. Daarnaast is hij ontevreden over de communicatie vanuit de gemeente en MeppelEnergie. De beloofde bewonersavond is er, volgens Wognum nooit gekomen. Volgens hem is „luisteren naar de bewoners” een voorwaarde om weer vertrouwen te krijgen in de gemeente.
Colin Robaard woont sinds april 2019 in Nieuwveense Landen. Hij was indertijd erg gecharmeerd van het plan dat de wijk door middel biogas van de rioolwaterzuivering zou worden verwarmd. Maar nu is dat gevoel verdwenen. „Ik zou nu ‘voor honderd procent’ niet meer kiezen voor MeppelEnergie.” Hij noemde het teleurstellend dat de gemeente zich als aandeelhouder uit MeppelEnergie wil terug trekken. Volgens Robaard is ontvlechting ook afstand nemen. „Want hoe kan de gemeente dan nog de belangen van de inwoners dienen? Als je de handen ervan aftrekt als het lastig wordt, dan is dat niet de inwoner centraal stellen.”
Onzekerheden voor inwoners
Folkert Hummel (PvdA) zag in het voorstel van het college van burgemeester en wethouders ook veel onzekerheden voor de inwoners. Adwin Peeks (GroenLinks) zag niet hoe de gemeente grip op de energietarieven kon houden als het aandeelhouderschap is beëindigd. Xander Topma (SP) wil dat de bewoners medezeggenschap krijgen over MeppelEnergie. Hij ziet niets in marktpartijen omdat deze bij een warmtenet automatisch monopolist zijn. Een vergaand besluit, zoals ontvlechting is volgens hem ook niet gepast in de nadagen van deze gemeenteraad, immers in maart zijn er verkiezingen.
CDA’er Jan van der Woerdt vroeg zich ook af waarom dit voorstel nu behandeld moest worden. Hij had liever de evaluatie van het warmtenet afgewacht. Daar had de raad in november 2021 om gevraagd. „Eerst evalueren was volgens de wethouder geen optie, sprak hij onheilspellend. „Dan is MeppelEnergie al failliet.” Een uitspraak waar Jan Roelof Meesters (VVD) zichtbaar van schrok. Volgens de wethouder lijdt MeppelEnergie echter dagelijks verlies. Bovendien is de evaluatie meer iets om van te leren voor eventuele volgende warmtenetten.
Gert Stam van de ChristenUnie vroeg zich af of de gemeente op dit moment niet te weinig invloed heeft. Ook voor de VVD is ontvlechting geen doel op zich, aldus Meesters. „Het doel van de raad is juist om de problemen op te lossen”, sprak Van der Woerdt.
Volgens wethouder Jaap van der Haar geeft het aandeelhouderschap weliswaar de indruk dat de gemeente invloed heeft, maar dat is volgens hem niet waar. „De directie van MeppelEnergie beslist.” De gemeente had bij de vaststelling van de nieuwe energietarieven voor 2022 dan ook niet meer kunnen doen dan de directie om een betere onderbouwing van de prijzen te vragen. Volgens Hummel is de prijsstijging gemiddeld 57 procent.
Contract openbreken
„Daarom is het openbreken van het contract tussen warmteproducent CroonWolter&dros en MeppelEnergie ook zo belangrijk voor het college”, zei Van der Haar. „Over de ruggen van Meppelers tot grotere winsten komen is niet acceptabel.” Dat openbreken van het contract kan op drie manieren: door zakelijke onderhandelingen, door een faillissement of door een vorm van arbitrage door de rechter. „Bij een faillissement vervallen alle contracten, maar dan geef je ook veel uit handen en is de levering van warmte wel bij wet gegarandeerd, maar de levering van koude niet.”
Buurtbewoner Colin Robaard zag daar zijn kans. „Vervalt bij een faillissement ook de aansluitplicht die de bewoners nu hebben?” Een vraag die door juristen van de gemeente moet worden uitgezocht. „En wat gebeurt er met de door de bewoners betaalde voorschotten.” Een lastige vraag voor een gemeente die de inwoners centraal wil zetten.
Hoewel Gert Stam het voorstel terug wilde sturen naar de tekentafel besloot de gemeenteraad dat de beslissing over het collegevoorstel verder wordt besproken in een raadsvergadering. De fracties gaven aan zich te moeten beraden en Klaas de Vries (Sterk Meppel) kondigde al in de eerste termijn van de vergadering een amendement aan. Jeannet Bos (D66) riep Rendo-directeur Eddy Veenstra („die is vast als toehoorder aanwezig”) om zich bij die raadsvergadering als inspreker te melden.
