Randy Hartmann: 'Warken in de vlindertuun bleek donders mooi.' Foto: Boudewijn Benting
De rubriek Hier kom ik weg is een samenwarking met het Huus van de Taol en giet over Drenten en heur verhalen. Randy Hartmann woont op Emmer-Compas en is dierverzörger in Wildlands. Hij kweekt daor vlinders.
„Met dieren warken zit der al van jongs of an in”, zeg de 27-jaorige Randy Hartmann. „As 9-jaorig jong ben ik nog iens Drèents jeugdkampioen west met de kanaries die ik met mien pappe fokte.”
Hartmann gruide op Barger-Compas op. „Daor he’k ok nog een poosie de dörpsvolière in beheer had.” Körtleden hef e een huus kocht op Emmer-Compas. „Daor he’k genog ruumte veur wat dieren um ’t huus. In de toekomst zol ik der wel een koppeltie alpaca’s willen hebben.”
Hier kom ik weg
Dierentuun
Met opa en oma gung Hartmann as kind alle weken naor het Noorder Dierenpark. „Wij mussen ien keer in de week naor opa en oma in Emmen. Die hadden een abonnement. Zij hebben mij al metneumen toen ik nog in de luiers zat.” Dat hef der veur zörgd dat Hartmann in de dierentuun warken wol.
„As puber zat ik op het Terra College in Emmen. Daor he’k nao de middelbare schoel ok de studie Diermanagement daon.” Veur die studie mus e ok stagelopen en zo kwam e weer in de dierentuun terecht. „En deur die stage much ik ok weekendhulp worden.” Hij mus kiezen: naor de dieetkeuken of in de vlindertuun. „De vlindertuun leek mij eerst niks, maor ik heb het toch daon.”
Vlinders kweken
Het wark in de vlindertuun verraste hum. „Het bleek donders mooi wark!” Hij gung over naor Wildlands en hef zuch samen met zien collega’s ontwikkeld tot een gedreven vlinderkweker. „Het is echt mien passie.” Hartmann stukt uut hoe belangriek de combinatie van licht, warmte en leefumgeving veur de vlinders is. „Der huuft maor ien lamp langer an te blieven in de Vlindertempel en de vlinders bennen veul actiever as eerder. Ze reageren direct op heur umgeving. En wus jij dat vlinders meer kleuren zien kunnen as mèensen?”
Hartmann en zien collega’s kweken de vlinders zölf, maor bestellen ok vlindereigies bij verscheiden kwekerijen. Der komp gien ien vlinder of eigie rechtstreeks uut de natuur. „De dierentuun in Emmen was de eerste in Europa met een vlindertuun en hef veul kennis in huus. Die blieven we ontwikkeln.” De verzörgers van de Vlindertempel streven naor honderd procent eigen kweek. „Het zol hiel mooi wezen as dat lukt.”
Wereldreis in Drenthe
Hartmann is op zien wark bij Wildlands alle dagen een beetie op wereldreis. Toch vindt e ‘t mooi um in Drenthe te wonen. „Ik zol best wel buten Drenthe wonen kunnen, maor dan moet ‘t wel net as hier wezen.” Hij bedoelt daormet; ruumte, nuchtere mèensen en mooie natuur. „Kiek, naor Amsterdam gaon is mooi, maor ik ben liever waor de natuur goed zichtbaar is. Dan zol het Groningen of Twente worden.”
Hij wol geern dat mèensen zuch bewust bennen van de kwetsbaarheid van de natuur. „Mèensen doen daor zo laconiek over. ‘Och wat insecten minder’, zeggen ze dan. Maor je moeten je der wel van gewaor wezen dat der zunder bijen gien voedsel is. Dan kunnen mèensen niet overleven.”
Educatie veur dierentuunbezukers vindt e arg belangriek. „Ik gao ze gien vingertie veurholden, maor ik hoop wel dat ze naor huus gaon met meer kennis over de natuur en daordeur betere keuzes maken.”