Anti-windmolenactivist Jan Nieboer (66) uit 2e Exloërmond. Foto: Harry Tielman
Het Openbaar Ministerie houdt in hoger beroep vast aan gevangenisstraf, waarvan een deel voorwaardelijk, voor Jan Nieboer (66) uit 2e Exloërmond voor het versturen van dreigbrieven aan bedrijven die betrokken waren bij de aanleg van windmolenparken. Nieboer houdt vast aan zijn onschuld.
Volgens het Openbaar Ministerie was Nieboer een van de drijvende krachten achter de verstuurde dreigbrieven en zwartboeken. Het OM noemde de brieven grimmig en maatschappijontwrichtend en eiste tijdens het hoger beroep in het Gerechtshof in Leeuwarden 14 maanden gevangenisstraf, waarvan 6 maanden voorwaardelijk.
Dat is één maand minder dan drie jaar geleden omdat het strafproces volgens het OM al met al lang heeft geduurd. Ook zouden enkele bedrijven volgens de eis een schadevergoeding moeten krijgen van Nieboer.
In het voorjaar van 2019 kregen ondernemers die meewerkten aan de aanleg van Windpark Drentse Monden Oostermoer en Windpark N33 dreigende teksten zoals: ‘Wij gaan er voor zorgen dat de vermelding in het zwartboek voor u en uw onderneming een zwarte bladzijde wordt in uw leven en dat van de onderneming/organisatie’.
Nieboer zou hier plannen voor hebben gemaakt met de inmiddels veroordeelde Jan H. uit Meeden. Zij spraken meermaals in de vroege ochtend bij McDonald’s af. Zonder dat Nieboer en H. het wisten, werden ze daarbij enkele maanden afgeluisterd door de politie voor onderzoek naar ‘terreuracties’. Jan H. en Nieboer werden daarvoor in april 2021 door de rechtbank in Assen veroordeeld tot een jaar cel, waarvan 6 maanden voorwaardelijk. Alleen Nieboer ging in hoger beroep.
Bij het Gerechtshof werd Nieboer opnieuw geconfronteerd met die afgeluisterde gesprekken. Nieboer blijft erbij: hij luisterde instemmend en praatte af en toe wat mee. Alleen Jan H. zou weten echt weten van terreuracties, Nieboer was slechts toehoorder.
Maar de rechter betwistte die rol als jaknikker voortdurend. In de afgeluisterde gesprekken zou Nieboer zelf ook een duit in het zakje hebben gedaan. Ook vonden de rechters het opvallend dat Nieboer in de gesprekken vaak in de wij-vorm spreekt („Wij zetten door” en „We moeten druk blijven zitten.”
Rechter: „Dus in een gesprek over allerlei snode plannen is het niet zo dat u alleen zegt: ‘ja, is goed.’ U schaart zich erbij.” Nieboer blijft erbij dat hij geen rol speelde in het versturen van de dreigbrieven.
„Jan H. vertelde me dingen. Ik gaf hem gelijk en viel hem bij, maar ik heb daar nooit iets mee gedaan.” Nieboer vindt dat er buitenproportioneel veel en zware opsporingsmethoden tegen hem zijn ondernomen.
Ook drukwerk
Volgens het OM zijn niet alleen de afgeluisterde gesprekken bewijs, maar ook gevonden aantekeningen van Nieboer, verhoren bij de politie en drukwerk. In dat laatste speelde Nieboer concreet een rol door usb-sticks met dreigbrieven naar de drukker in Stadskanaal te brengen. Volgens Nieboer kreeg hij deze in zijn brievenbus aangeleverd en wist hij niet dat er illegale zaken op de sticks stonden.
De rechter betwijfelde dat. Uit de opnames van gesprekken blijkt dat Nieboer de drukker opdraagt om handschoentjes aan te doen bij de usb-sticks en bestanden van de computer te wissen. ,,Dus u wist wél dat er iets mee aan de hand was”, concludeert de rechter. „Ik wilde niet dat dit te herleiden zou zijn”, reageert Nieboer. Het blijft de rechter onduidelijk waarom Nieboer dan precies de usb-sticks naar de drukker bracht. „Waarom zei je dan niet: ‘Breng die stickjes lekker zelf weg’?”
OM wil vervolging asbestpamfletten
De rechtbank in Assen sprak Nieboer eerder vrij voor het maken of plaatsen van asbestpamfletten, omdat er onvoldoende bewijs voor werd gevonden. Maar volgens het OM is het duidelijk dat Nieboer het drukwerk ook voor die pamfletten deed. De aanklager ging er daarom met gestrekt been in: de asbestpamfletten waarvoor Jan H. vrijgesproken werd, werden bij Nieboer nog eens extra uitgebreid onder de aandacht gebracht. De mannen zouden in de opgenomen gesprekken onder meer hebben gerefereerd aan de dumpingen.
Nekharen overeind
Volgens Nieboers advocaat Tjalling van der Goot is het bewijs tegen Nieboer zo mager dat zijn „nekharen soms overeind gaan staan”. Hij pleit voor vrijspraak. Hij hekelt bewoordingen van het Openbaar Ministerie zoals ‘...het lijkt er sterk op dat...’ en ’...dat wekt de indruk dat...’. „Dat is nog geen bewijs.”
Ook vond hij dat de teksten in de brieven geen erg concrete bedreigingen bevatten. Volgens hem is dat strafrechtelijk onvoldoende voor een veroordeling, zelfs áls Nieboer hier betrokken bij was.
Als Nieboer opnieuw veroordeeld wordt tot een gevangenisstraf, dan moet hij nog een deel van zijn straf uitzitten. Nieboer zat al 43 dagen in voorarrest. Het Hof doet over vijf weken uitspraak en heeft extra tijd nodig vanwege het omvangrijke dossier.
