In Assen wordt al jaren gedagdroomd van een openluchtzwembad. Foto: Jan Anninga
Het geld brandt enkele fracties in de Assense gemeenteraad in de zak. Ze willen miljoenen steken in een nieuw zwembad en staan vervolgens voor jaarlijks nog eens een miljoen aan de lat. Onhaalbare luchtfietserij?
Een openluchtzwembad hoort bij een provinciehoofdstad. Dat is een van de argumenten waarmee voorstanders van een nieuw openluchtzwembad in Assen de twijfelaars over de streep proberen te trekken.
Op dat argument valt wel wat af te dingen. Wie in Leeuwarden een frisse duik wil nemen moet naar Stiens voor het dichtstbijzijnde openluchtbad. Dan fiets je bijna de Waddenzee in. Den Bosch heeft geen buitenbad. Middelburg evenmin. Den Haag ook al niet. Lelystad heeft een even treurige als minuscule ‘buitenspeeltuin’ naast het overdekte bad. Utrecht heeft een binnenbad waarvan de wanden en daken open kunnen.
Toeters en bellen
Arnhem, Haarlem en Groningen hebben wel buitenbaden - fraaie monumenten. Maastricht heeft een in 2014 gebouwd buitenbad.
In Zwolle wordt het openluchtzwembad (ook een monument) gerund door een vereniging met 5000 abonnementhouders. Dat komt zo: het zwembad werd in 1991 bijna het slachtoffer van de vooruitgang in de vorm van het Hanzebad - een moderner zwembad met allerlei toeters en bellen.
De voorgenomen sloop leidde in 1991 tot een oproer onder de anders zo gelijkmatige Zwollenaren. Om de sloop tegen te houden werd het zwembad dagenlang bezet.
Smachten naar zwembad
Of in Assen hele volksstammen bereid zijn om lid te worden van een vereniging die het zwembad runt (leden worden in Zwolle ook geacht vrijwilligerswerk te doen in het zwembad) valt nog maar te bezien.
Misschien wel: volgens Jan Talens van Assen Centraal ‘smacht’ Assen naar een buitenzwembad, zei hij deze week in de raadsvergadering. Eerder verdedigde Plop een nieuw zwembad met het argument dat ze in de buitenbaden rond Assen de naar verkoeling zoekende Assenaren wel zat zijn.
Maar toch: een openluchtbad... Op tal van plekken in het land houden ze het hoofd amper boven water. Ze hebben problemen om vrijwilligers te vinden. Zonder steun van de overheid is een openluchtbad nauwelijks te exploiteren en dus zijn ze voor hun voortbestaan afhankelijk van de grillen van de lokale politiek. En dan de enorme energiekosten. Ook een gloednieuw bad zal je niet snel energieneutraal kunnen aanleggen.
Badmeesters
En dan heb je de badmeesters en -juffen nog. Wat moeten die in de winter doen? In Groningen is het zwembad onderdeel van de gemeentelijke organisatie. De exploitatiekosten belopen jaarlijks ongeveer 850 duizend euro, dat is inclusief 250 duizend aan personeelskosten. Omdat Groningen ook een aantal overdekte zwembaden heeft, is er ook in de winter emplooi voor het personeel. Assen heeft die luxe niet - de Bonte Wever valt niet onder de gemeente.
Jaarlijks spreiden in Groningen (met 238.000 inwoners) rond de 85.000 mensen hun handdoekje uit op de zonneweide. Ter vergelijk: Het veel kleinere Assen (70.000 inwoners) mikt op maar liefst 65.000 bezoekers per jaar.
Pim Dopheide, verbonden aan de Breda University for Applied Sciences, deed een paar jaar geleden onderzoek naar de openluchtzwembaden in Nederland. De vraag of een nieuw openluchtzwembad in Assen een goed idee is, valt volgens hem niet zomaar te beantwoorden. „Het gaat niet alleen om economische motieven, maar ook maatschappelijke. Als je bijvoorbeeld wilt dat mensen meer bewegen, kan een zwembad een goede keuze zijn.”
Goed en slecht nieuws
In zijn onderzoek zocht hij uit welk type openluchtzwembaden toekomst hebben. Hij ziet twee uitersten die levensvatbaar kunnen zijn. „Een plas water met basale voorzieningen of een zwembad met een belevingsconcept waar ook heel veel andersoortige voorzieningen omheen zijn en allerlei activiteiten samenkomen. Alles wat er tussenin zit, gaat het moeilijk krijgen.”
De analyse van Dopheide bevat goed en slecht nieuws voor Assen. De minimale variant heeft Assen al, in de vorm van de Baggelhuizerplas. De huidige zwembadplannen voorzien in een recreatie- en 25-meterbad, één of meer glijbanen, een ligweide en sport- en spelvoorzieningen.
Ambitieuze plannen, waarmee een investering is gemoeid van ruim 9 miljoen euro en jaarlijkse exploitatielasten van bijna een miljoen euro, maar ze komen niet in de buurt van het belevingsconcept waar Dopheide het over heeft.
Sloop
Hoe het afliep met dat nieuwe, destijds hypermoderne Hanzebad in Zwolle waardoor het oude openluchtzwembad op de nominatie stond voor sloop? Dat Hanzebad werd in 1991 geopend. In 2014 ging het dicht. Een jaar later werd het gesloopt. De locatie ligt tot op de dag van vandaag braak.
