Als die fabriek ergens in Nederland kan komen, dan is het in Drenthe. Foto: Marcel Jurian de Jong
Welke lessen vallen er te trekken uit de mislukking met yoghurtabriek Fage in Hoogeveen? Want zo mogen we de gang van zaken toch wel noemen, ook al is de komst van de fabriek nog niet helemaal van de baan. De bestuurders Henk Brink (Drenthe) en Jan Zwiers (Hoogeveen) kondigden eerst met luid tromgeroffel de komst aan van ‘een grote vis’, nu blijkt dat de vergunningprocedure stil ligt omdat de Drentse natuur die fabriek niet kan verdragen. Dan gaat er iets niet goed.
Het begon met het nieuws over de dagelijkse 2,5 miljoen liter drinkwater die de fabriek nodig heeft voor de jaarlijkse productie van 40.000 ton Griekse yoghurt. Dat viel veel mensen rauw op het dak. Vervolgens kwam op het provinciehuis een rapport op tafel waaruit blijkt dat de natuur, ondanks alle inspanningen, achteruit gaat.
Nu zou je dat hoge drinkwaterverbruik nog kunnen relativeren. Drenthe is, anders dan veel andere delen van Nederland, gezegend met de aanwezigheid van veel schoon water in de bodem. Dus als die fabriek ergens in Nederland kan komen, dan hier. Bovendien: afgezien van veganisten eet nagenoeg iedereen wel eens een schaaltje yoghurt en dat moet ergens geproduceerd worden. Tja, de meeste spullen en levensmiddelen die je koopt, belasten nu eenmaal het milieu.
Maar ook in Drenthe gaat het op termijn op termijn lastiger worden om relatief goedkoop schoon water te leveren en daarom moeten we er zuinig op zijn, luidt de boodschap van waterleidingbedrijf WMD. Om geloofwaardig te blijven, moeten bestuurders voortaan beter uitleggen hoe dit valt te rijmen met projecten als die yoghurtfabriek.
Die fabriek gaat ook stikstof uitstoten. Geen nood: Hoogeveen kocht van enkele boerenbedrijven de stikstofrechten op om dat te compenseren. Die vlieger gaat dus niet op, nu blijkt dat de Drentse natuur er zo slecht voor staat. Misschien vinden de bestuurders nog een geitenpaadje, maar de ervaring leert dat de kans op succes gering is.
Brink en Zwiers wezen in hun enthousiasme vooral op de 250 banen die Fage creëert, ook omdat het deels hoogwaardige banen zouden zijn, waardoor Hoogeveen er wezenlijk op vooruit gaat. Maar de tijden zijn onherroepelijk veranderd. Nederland zit op slot doordat we over ecologische grenzen heen zijn gegaan. Daar kun je het niet mee eens zijn, maar dan komt er vanzelf een rechter die anders beslist. Zo lang hier geen oplossing voor komt, kunnen we vergeten dat Fage Hoogeveen opstuwt in de vaart der volkeren.
