Voetballen in oliedorp Schoonebeek: over een talent dat naar het eerste van Ajax ging, verwende spelers en de breuk met de NAM

Woensdagavond 16 juli 1986. Het is druk op het sportpark van Sportclub Oranje in Schoonebeek. Er zijn noodtribunes geplaatst om de circa 3500 liefhebbers op een fatsoenlijke manier te kunnen bergen. Het door Johan Cruijff getrainde Ajax komt op bezoek, om te voetballen tegen een amateurselectie uit Zuidoost-Drenthe. Nog nooit kwam Ajax, dat dit keer spelers als Marco van Basten en Frank Rijkaard in de gelederen heeft, voor een oefenwedstrijd naar het oliedorp.

Toch is er één Ajacied die er perfect de weg weet: de 18-jarige Erik Regtop. Op het veld waar het allemaal moet gebeuren, speelde hij talloze wedstrijden. Als speler van Sportclub Oranje, een nietige vierdeklasser in het zondagvoetbal. Het jaar daarvoor was hij door Ajax naar Amsterdam gehaald en werd daar al snel naar de eerste selectie overgeheveld. De rossige zoon van de rijdende visboer uit Schoonebeek is een groot talent en allerminst op zijn mondje gevallen. ,,Hij is brutaler dan drie Amsterdammers’’, liet Johan Cruijff optekenen.

,,Erik Regtop is zonder twijfel de beste voetballer die Schoonebeek heeft voortgebracht’’, zegt Kees Veenstra (66). ,,Een geweldige dribbelaar, die op zijn vijftiende al in het eerste van Sportclub Oranje speelde en ook in Drentse jeugdselecties en het Nederlands jeugdelftal grote indruk maakte. Jammer genoeg heeft hij het bij Ajax niet gered, hij speelde er maar een paar officiële wedstrijden. Via onder meer Telstar, FC Groningen en Heerenveen belandde hij in het buitenland. Tegenwoordig woont hij in Zwitserland.’’

Als het gaat om het voetbal in Schoonebeek, is Kees Veenstra een wandelende encyclopedie. Die kennis komt dit jaar goed van pas. Vanwege het 75-jarig bestaan van clubvoetbal in het dorp worden meerdere activiteiten op touw gezet, waaronder een expositie. Veenstra werkt er graag aan mee. Want over voetbal in Schoonebeek valt veel bijzonders te vertellen. Wat te denken bijvoorbeeld van de beginperiode van Minjak, de eerste club van het dorp. ,,Daar liepen een tijdje de meest verwende voetballers van Drenthe rond. Waar ze ook moesten spelen, het vervoer ging per bus. De senioren, maar ook de jeugd.’’

En daarmee hield de luxe nog niet op. Na een paar jaar op een grasveld van boer Rooseboom te hebben gespeeld, werd vanaf 1950 het toen gloednieuwe sport- en ontspanningscentrum De Boo van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) de thuisbasis.

Daar was niet alleen een prachtig voetbalveld, maar een openluchtzwembad waar gebruik van mocht worden gemaakt. ,,Langs het wedstrijdveld stonden lichtmasten, ook een bijzonderheid in die tijd’’, zegt Veenstra. ,,Tegenstanders keken hun ogen uit bij De Boo, dat echt de uitstraling had van een sociëteit. Ook leuk: de drankjes waren er bijzonder goedkoop.’’

Minjak was de club van de NAM, die in de tweede helft van de jaren veertig in Schoonebeek was neergestreken omdat daar een grote hoeveelheid olie was gevonden. Door de komst van de NAM veranderde het kleine boerendorp in rap tempo in een plaats met volop bedrijvigheid en veel meer inwoners.

NAM-medewerkers begonnen tegen elkaar te voetballen, onder meer de afdeling transport tegen de stokers. Dat leidde tot de oprichting van Minjak. ,,Wat die naam betekent? Minjak is olie in het Maleis’’, zegt Wim Wesselink (70), oud-speler en voormalig leider van de club. Er werd gevoetbald in groenwitte tenues. ,,Niet zo verwonderlijk. Want wat waren de kleuren van de NAM? Juist! Groen en wit.’’

In 1952 werd Minjak ook opengesteld voor mensen die niet bij de NAM werkten en hun kinderen. Ook werden leden minder in de watten gelegd. ,,Ik begon op mijn twaalfde met voetballen bij Minjak, maar ik ben nog wel met de bus naar uitduels gebracht’’, zegt Wesselink. Veenstra: ,,Ik begon in 1964 op 8-jarige leeftijd en toen was dat niet meer zo. Wij moesten meestal op de fiets.’’

In 1958 kreeg Schoonebeek een tweede voetbalclub, Sportclub Oranje. Veenstra: ,,Minjak speelde op zaterdag en een groep van zo’n dertig leden wilde graag op zondag spelen. Toen het bestuur werd gevraagd of dat mogelijk was, werd gesteld dat dit eerst onderzocht moest worden. De jongens die naar de zondag wilden, besloten dit niet af te wachten en zelf een club op te richten.’’

De vraag was natuurlijk hoe die nieuwe vereniging moest gaan heten. ,,Daar kwamen ze niet uit. Dan eerst maar een besluit over de clubkleuren. Gekozen werd voor een oranje shirt, een witte broek en blauwe kousen. De clubnaam was toen ook al snel duidelijk: Sportclub Oranje.’’ De vereniging kon terecht op sportpark De Kampen en café Dorgelo werd als clubhuis gebruikt. Dat laatste bleef zo tot het begin van de jaren zeventig.

Twee voetbalclubs in het dorp, was dat water en vuur? ,,Dat viel heel erg mee’’, zegt Harrie Kramer (72), die in 1970 aansloot bij Sportclub Oranje. ,,Alleen als er gevoetbald werd om de Ossebeker, dan ging het er bij. Dat was een jaarlijks toernooi om het kampioenschap van de toenmalige gemeente Schoonebeek.’’ Minjak en Sportclub Oranje werden clubs van vergelijkbare omvang. Jongens van de christelijke school gingen vooral naar Minjak, terwijl Sportclub Oranje veel aanwas had van de openbare en de rooms-katholieke school.

Ondertussen werd het de NAM steeds meer een doorn in het oog dat het aantal NAM-medewerkers bij Minjak in de loop der jaren kleiner was geworden dan het aantal niet-NAM’ers. In 1977 stelde de NAM dat de club op eigen benen moest gaan staan en niet meer gebruik mocht maken van de riante voorzieningen bij De Boo.

Er kwam een hek tussen de kleedkamers en het recreatiegebouw en de NAM liet ook maar meteen de lampen uit de lichtinstallatie halen. Minjak reageerde vol onbegrip, maar volgens de NAM had de club dit aan moeten zien komen en had zij veel eerder kunnen anticiperen.

Het duurde niet lang of de NAM, in Schoonebeek altijd op handen gedragen, werd met verzet geconfronteerd. Veenstra: ,,Boeren met een groenwit Minjak-hart weigerden opeens mee te werken als de NAM pijpleidingen door hun land wilde leggen. De kwestie liep zo hoog op dat zelfs de hoogste NAM-baas zich ermee ging bemoeien.

Uiteindelijk werd een compromis bereikt. Het hek ging weer open, de lampen in de lichtmasten kwamen terug maar binnen twee jaar moest Minjak bij De Boo verdwijnen. En dat gebeurde ook. De club verhuisde in 1980 naar het gemeentelijke sportpark De Kampen waar Sportclub Oranje al jarenlang voetbalde en inmiddels ook een eigen kantine had. Na de verhuizing betrok ook Minjak er een eigen clubhuis.’’

In 1990 gingen de jeugdafdelingen van beide clubs samen. In november 2003 kwamen gesprekken op gang om Minjak en Sportclub Oranje in hun geheel te laten fuseren. Het werd een flitshuwelijk, want in april 2004 zaten beide besturen al bij de notaris. Wesselink: ,,Bijna iedereen was ervan overtuigd dat dit een goede beslissing was. Bij beide verenigingen liep zowel het aantal voetballende leden als het aantal vrijwilligers terug.’’

Harrie Kramer knikt. ,,En door beide clubs samen te voegen, hoefden de jeugdleden bij de overstap naar de senioren ook geen keus meer te maken tussen Minjak of Sportclub Oranje. Iedereen die in Schoonebeek wilde blijven voetballen, ging in vervolg naar SVV’04, de Schoonebeekse Voetbal Vereniging.’’

Op meerdere plekken in Drenthe mislukten in de loop der jaren pogingen om een zaterdag en een zondagclub samen te laten smelten, in Schoonebeek ging het nagenoeg rimpelloos. Hoe kan dat? Veenstra: ,,Het heikele punt bij dit soort fusies is vaak de dag waarop prestatievoetbal gaat worden gespeeld. Wordt dat zaterdag of zondag? Die hete aardappel hebben wij voor ons uitgeschoven.’’

SVV’04 begon met prestatievoetbal op zaterdag én zondag. ,,En spraken af op welke manier de procedure zou gaan over drie jaar als er wel een keuze gemaakt zou worden. Het bleek een gouden formule. Vanaf 2004 waren wij allemaal SVV’04, met dezelfde clubkleuren en één kantine in SVV’04 -stijl. Iedereen groeide op een heel natuurlijke manier naar elkaar toe.’’

Dat de formule top was, bleek volgens Veenstra uit het feit dat de leden na twee jaar al een beslissing wilden nemen over de speeldag van de selectieteams bij de senioren. Een nipte meerderheid koos uiteindelijk voor de zondag. ,,Voor sommige oudgedienden van Minjak deed dit wel even zeer, maar iedereen ging daarna weer over tot de orde van de dag.’’ Kramer: ,,We werden in dat jaar daarop meteen kampioen, dat maakte het allemaal nog extra mooi.’’

SVV’04 telt momenteel zo’n 460 leden en het eerste team speelt in de derde klasse. Volgens voorzitter Ingrid Staal is de saamhorigheid groot en is de club financieel gezien gezond. Wel zou het volgens Staal fijn zijn als zich wat meer mensen aanmelden als vrijwilliger. ,,Maar dat geluid hoor je tegenwoordig bij alle verenigingen.’’

Veenstra: ,,Weet je wat grappig is? De fusieclub kreeg in 2004 de naam SVV’04, maar die naam is helemaal niet nieuw. Althans, het eerste deel niet. Toen in 1958 Sportclub Oranje ontstond, waren er ook al mensen die vonden dat die club SVV moest gaan heten. SVV’58, om precies te zijn. Ze hebben uiteindelijk toch een klein beetje hun zin gekregen, maar wel bijna vijftig jaar later.’’