De sierteelt in Drenthe (hier bij Hoogersmilde) is omstreden. Foto: Rens Hooyenga
Actiegroep Urgenda bemoeit zich met de leliekwestie in Boterveen. Urgenda helpt omwonenden van een perceel met lelies bij het inzamelen van geld om te procederen tegen het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de lelieteelt.
Via de site www.aardigeburen.nl kunnen sympathisanten van de omwonenden geld doneren voor de juridische strijd tegen gewasbeschermingsmiddelen. De site is een initiatief van omwonenden die procederen tegen lelieteler Joling, die dit jaar op een perceel bij Boterveen lelies teelt. Het gedoneerde geld komt terecht op een rekening van Urgenda. Deze actiegroep dwong eerder de staat op de knieën met de eis om de klimaatdoelen te halen.
De landelijke organisatie Urgenda dwong in 2015 in een proces tegen de Staat der Nederlanden af dat de staat de uitstoot van broeikasgassen eind 2020 met minimaal 25 procent moest hebben teruggedrongen ten opzichte van de uitstoot in 1990. In hoger beroep en in cassatie ving de staat vervolgens bot.
Eind mei spanden de omwonenden in Boterveen een kort geding aan tegen Joling. Die moest van de rechter stoppen met het gebruiken van ruim dertig middelen op zijn perceel in Boterveen. ,,Er kwam daarna heel veel op ze af, zowel leuke als minder leuke dingen”, aldus Marjan Minnesma, mede-oprichter van Urgenda.
Advocaat dreigde met aansprakelijkheidstelling
,,Ze zijn rond gaan bellen met allerlei ngo’s en wij waren de eerste die reageerde. Ik ben toen naar Boterveen gegaan om met de buurtbewoners te praten. Ze hadden wat brieven gekregen, onder meer van de advocaat van de lelieteler. Die dreigde ze aansprakelijk te stellen. Daar waren ze erg van geschrokken.”
Minnesma vertelt dat ze de omwonenden een hart onder de riem heeft gestoken. ,,Ik heb gezegd: ‘durf maar door te gaan’.”
De lelieteler ging in beroep tegen de uitspraak in het kort geding. Het Gerechtshof bepaalde vervolgens dat Joling met vier van de veertig toegestane middelen door mag op zijn perceel. Tot opluchting van de teler, die verwacht een flink deel van de schade te kunnen beperken.
‘De Leliezaak is nog niet afgelopen’
Omwonenden gaan door met de strijd tegen de gewasbeschermingsmiddelen. Op de site schrijven ze: ‘De Leliezaak is nog niet afgelopen. De rechter bood opening tot een bodemprocedure en de bestuursrechtelijke zaak loopt nog. Rechtszaken voeren kost veel geld. Help jij (...) door een donatie voor juridische ondersteuning en proceskosten van deze belangrijke zaak?’
Jonna Vernes voert namens vijf buren in Boterveen het woord. Ze vertelt dat ze na het vonnis in juni door ontzettend veel mensen zijn benaderd met „raad en daad en geld”. „We hebben deze website razendsnel opgestart toen we in de gaten kregen hoeveel belangstelling er is voor de zaak.”
Juridische tips voor omwonenden
Ook Urgenda is benaderd met vragen van omwonenden van lelievelden op andere plekken in het land. ,,Daarom staat op de site ook wat je kunt doen als je je zorgen maakt over je gezondheid als gevolg van lelieteelt”, zegt Minnesma. De site bevat ook tips voor omwonenden die juridische stappen willen ondernemen.
Naast Urgenda prijken onder meer de namen van Greenpeace, ASN-bank, de Natuur- en Milieufederaties en de Vogelbescherming op de site, als deelnemers aan een ‘brede coalitie’ tegen gewasbeschermingsmiddelen in de lelieteelt. Vernes wil niet kwijt op welke manier deze organisaties betrokken zijn. ,,Dat is vertrouwelijk, daar ga ik niet over uitweiden.”
