Rondje Ereschuld in Norg. 'Dit is niet exclusief een Gronings maar ook een Drents probleem'

Riekje Fijlstra (73) woont in een kapitale woonboerderij in Lieveren met een tuin waar je u tegen zegt. Het is paradijselijk mooi, maar overal in huis zitten scheuren. Zelfs in het buitenzwembad waren de hoeken uitgescheurd. Die zijn inmiddels door haar man gerepareerd; in de voorjaarszon ligt het water er uitnodigend bij. Voor de schade in haar huis kon ze gebruikmaken van de stuwmeerregeling waarbij het IMG met 5000 euro alle schade afkoopt. ,,Die heb ik geweigerd. Dat riekt naar omkoping.’’

Ze laat de kloeke boeken zien waarin de 85 scheuren en andere schades staan omschreven. Volgens het IMG is het geen mijnbouwschade. ,,Eerst was het thermische schade, daarna was de grond geroerd. Het zijn allemaal bij elkaar geraapte leugens. Als ik het erover heb, raak ik geëmotioneerd. Het gaat ons niet om het geld, maar om het principe. Ik kan er niet tegen dat mensen zo belazerd worden.’’

Wat er moet gebeuren? ,,We moeten serieus worden genomen. Het IMG moet binnen de daarvoor geldende tijd antwoord geven op bezwaarschriften. De laatste keer heeft het drie maanden geduurd. In totaal zijn we al drie jaar bezig met het gezeik. En ten tweede: het kan niet zo zijn dat mensen links, rechts en tegenover ons allemaal mijnbouwschade hebben, terwijl dat bij ons wordt weggewimpeld. Vergeleken met de schade in Groningen is het misschien klein bier, maar voor ons is het groot.’’

Arie (69) en Ineke Dam (70) uit Zevenhuizen komen speciaal met de fiets naar Norg om de Ereschuld-bus van Dagblad van het Noorden op te zoeken. Het echtpaar heeft zelf ook de nodige scheuren gehad. ,,En ook geld gekregen. Dat is allemaal netjes afgehandeld.” Toch steekt het, want de buren kregen niks. ,,In onze straat heeft de ene helft wel de schade vergoed gekregen en de andere helft niet”, vertelt Ineke.

Ze vindt dat dit niet moet kunnen. Toen Arie las over Rondje Ereschuld kroop hij direct achter de computer. Zelf werkte hij jarenlang bij de Gasunie. Op een A4’tje schetst hij hoe de toekomst van Groningen en Drenthe eruit moet komen te zien. ,,Ja, Drenthe ook, want dit is niet exclusief een Gronings probleem.” Het verbaast hem dat Groningen en Drenthe los van elkaar een eisenpakket op tafel hebben gelegd. ,,Groningen 30 miljard en Drenthe 4,6 miljard. Waarom nou niet samen?”

Op het terras aan het Oosteind in Norg licht Dam zijn A4’tje toe. Hij heeft wel ideeën over die ereschuld. Zij ook trouwens: ,,Houd het leefbaar. We hoeven geen golfbaan in de tuin, maar zorg dat de voorzieningen in de dorpen in Noord-Drenthe en Groningen op peil blijven. Trek daar maar wat extra geld voor uit.”

Megalomane projecten als de Lelylijn moet Noord-Nederland helemaal niet willen als compensatie, vindt Arie. Dat zijn speeltjes van de regionale bestuurders. Wat schiet de bevolking van Groningen, Friesland en Drenthe daar eigenlijk mee op?, vraagt hij zich hardop af. ,,Niet doen, laat die westerlingen daar maar mooi blijven.”

En hij mag het zeggen, vindt hij. ,,Ik woon hier al bijna 40 jaar, maar kom zelf uit de Randstad.” Maar waarom dan geen Lelylijn? ,,De meeste grote metropolen hebben dergelijke verbindingen naar het buitengebied op een uur rijden. ,,Als subburb van Amsterdam wordt het Noorden een afvoerputje. Een banlieu zoals in Parijs of Moskou. Dat betekent echt de ondergang van Drenthe en Groningen.”

Volgens Arie moet de overheid goed nadenken over hoe ze de schade-afhandeling in de toekomst wil regelen en hoe grootschalige waterstof-opslag moet plaatsvinden in cavernes in Noord-Nederland. ,,Dat is chefsache. Beleg dat niet bij Economische Zaken of Financiën, want die hebben uiteindelijk altijd hun eigen belangen. Er moet nu al worden nagedacht hoe je omgaat met de gevolgen van de toepassing van waterstof. Als de overheid dat niet doet, staan de burgers straks weer achteraan in de rij en voelen ze zich niet gehoord.”

Ook Bertus Rijks (75) uit Roden klaagt erover dat hij niet wordt gehoord. De schade aan zijn huis komt volgens hem door bodembewegingen als gevolg van de gasopslag in Langelo. Een deel van de scheuren worden volgens hem door het IMG toegeschreven aan ‘krimp’. Er is volgens hem sprake van een ongelijke behandeling. ,,Mijn buurman heeft ook scheuren. Hij heeft een dik bedrag gekregen en ik heb slechts 1750 euro ontvangen.’’

Zijn voorstel om de ereschuld in te lossen is simpel. Dit is ook opgenomen in het eisenpakket van 30 miljard euro dat onlangs is opgesteld door de provincie Groningen, tien aardbevingsgemeenten en twee waterschappen. ,,Laat bij iedereen met scheuren in het gebied een aannemer komen die alles repareert en de rekening naar het IMG stuurt. Dan is het klaar.’’