Voor Nederland geldt de verplichting om in ieder geval kwetsbare groepen als kinderen, vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven en ouderen te beschermen tegen gezondheidsschade van pesticiden. Foto: Shutterstock
Bestrijdingsmiddelen blijven niet alleen op de akker maar verwaaien in de omgeving en blijven daar lange tijd. Dat blijkt uit het onderzoek Schone Sier van de organisatie Meten=Weten dat vorige week naar buiten kwam.
In luchtfilters en op de bladeren van eikenbomen ontdekte de vereniging zeventig verschillende gewasbeschermingsstoffen, waaronder glycosfaat en prosulfocarb. Dat laatste is een beschermingsmiddel voor aardappelen en graan dat in België onlangs werd verboden omdat het zo ver kan verwaaien.
Meten=Weten deed metingen in Drenthe bij Diever, Oudemolen, Wilhelminaoord en Dwingelderveld. Die laatste drie plekken liggen in of pal naast beschermde Natura2000-gebieden. Ook bij de Veluwe werden metingen gedaan.
De onderzoekers bemonsterden eikenbladeren en luchtfilters voor zover mogelijk een jaar lang om de zes weken (2022-2023). Uit de resultaten bleek dat bestrijdingsmiddelen jaarrond op die plekken worden gevonden, niet alleen in het seizoen dat de middelen worden gebruikt. Diever en Wilhelminaoord hadden de grootste belasting aan bestrijdingsmiddelen. In Diever werden de metingen 50 meter van een basisschool gedaan.
Wetenschappelijk zijn er sterke aanwijzingen dat een deel van de bestrijdingsstoffen Parkinson veroorzaken en bovendien zorgen voor een extreme achteruitgang van vlinders, bijen en zweefvliegen.
Verboden stoffen
De onderzoekers vonden tevens zo’n 20 procent verboden gifstoffen in luchtfilters en eikenblad. DNOC bijvoorbeeld, dat al sinds 1999 is verboden. Verboden stoffen kunnen naast landbouw ook afkomstig zijn van tuinpesticiden, muggenspray of anti-vlooienmiddel.
Dat de club ontdekte dat er middenin kwetsbare natuurgebieden ook nog steeds bestrijdingsmiddelen aanwezig zijn, is saillant. Zulke insecten- en schimmeldodende middelen staan haaks op Europese beschermingsregels. Daarmee toont men aan de toxische stoffen via de lucht ver getransporteerd worden.
1400 leden
Meten=Weten bestaat nu vijf jaar en begon als een organisatie van bezorgde omwonenden in de Drentse gemeente Westerveld. Inmiddels heeft de club 1400 leden en werken ook wetenschappers aan meerdere universiteiten mee. Op de achtergrond doet de universiteit van Wageningen onderzoek naar cumulatie van gifstoffen.
Op basis van dit onderzoek hopen de betrokken onderzoekers dat vluchtige stoffen worden verboden, en er een voorzorgsprincipe wordt gehanteerd door middelen te verbieden die niet bewezen veilig zijn.
Dit weekend publiceert Dagblad van het Noorden een achtergrondverhaal over hoe lelieteelt de bewoners in Drenthe uit elkaar drijft.
