De vader zegt dat het kindje van de commode is gevallen. Illustratie: Janneke de Jonge
Een vader (28) uit Assen staat vanaf dinsdag voor de rechter omdat hij verantwoordelijk zou zijn voor de dood van zijn baby. Hij ontkent. Het OM gelooft hem niet. Hoe zou het zo ver kunnen komen dat iemand zijn eigen kind doodt?
Iets meer dan dertien weken na zijn geboorte overlijdt de baby, de helft van een tweeling, als gevolg van ernstig hersenletsel in het ziekenhuis. Hij sterft op 9 oktober 2022.
Zijn moeder is er niet als het een paar dagen eerder thuis helemaal mis gaat met het kindje. De vader, die alleen in huis is met zijn zoontje, belt in paniek 112. Ambulancemedewerkers treffen de babyaanin kritieke toestand. Het kindje wordt in allerijl naar het ziekenhuis gebracht, maar is niet meer te redden.
De vader vertelt dat hij de baby aan het verschonen was. Het kindje zou in een onbewaakt ogenblik van de commode zijn gevallen. Zo is volgens hem het kindje ernstig gewond geraakt. Op basis van de sectie op het lichaam van de baby rijzen er twijfels over het verhaal van de vader. De politie en het Openbaar Ministerie (OM) starten een onderzoek.
Oudere breuk in armpje
Al snel ontstaat het vermoeden dat geen sprake is van een tragisch ongeval, maar van een misdrijf. Uit het sectieonderzoek blijkt dat het jongetje hersenletsel had,bloeduitstortingen onder het hersenvlies en in het netvlies van beide ogen. De baby heeft ook een oudere breuk in zijn onderarmpje. Ambulancemedewerkers, die afkwamen op de 112-melding, verklaren bij de politie dat ze een niet-pluis-gevoel hadden bij het gedrag van de vader.
Strafzaak volgen via liveblog
De rechtbank trekt twee zittingsdagen uit voor de strafzaak tegen de van doodslag op zijn baby verdachte vader uit Assen. De zaak wordt op dinsdag 5 en donderdag 7 november behandeld. De man (28) zal uitvoerig worden gehoord over wat zich op die dramatische dag in oktober 2022 in huis met de baby heeft afgespeeld. Ook komen drie deskundigen aan het woord, onder meer over de mogelijke scenario’s die hebben geleid tot de dood van het kindje. Het verloop van de strafzaak is elke zittingsdag vanaf 9.30 live te volgen via een liveblog op dvhn.nl
De politie en het OM vinden dat er sterke aanwijzingen zijn dat het jongetje slachtoffer is van een fatale mishandeling door zijn vader. Hij wordt gearresteerd als verdachte van doodslag op zijn eigen zoontje. Het is een enorme klap voor hem en ook voor de andere nabestaanden die al helemaal kapot zijn vanwege het overlijden van hun kindje, hun kleinzoon, hun neefje.
Op basis van de bevindingen van deskundigen concludeert het OM dat het verhaal van de vader niet kan kloppen. Het letsel bij het kindje is daarvoor volgens de deskundigen te ernstig en past niet bij een val van de commode, aldus de officier van justitie. Het zou alleen veroorzaakt kunnen zijn door slaan op het hoofdje of met kracht schudden van de baby.
Baby van die leeftijd kan niet zelf draaien
Ook stellen deskundigen dat een kindje van die leeftijd nog niet zelf kan draaien en dus ook niet zelf van een commode kan vallen. Bovendien zou de man in appjes aan zijn zus frustraties hebben geuit over nachtelijke huilbuilen van het jongetje. Tijdens zittingen in de rechtbank lopen de emoties hoog op. Familieleden huilen. Ze hebben verdriet over de tragische dood van hun (klein)kind en het lot van de vader, die onterecht wordt beschuldigd in hun ogen.
Zijn voorarrest wordt meerdere malen verlengd, tot onbegrip van de familie. De man zit bijna een jaar in de gevangenis. Uiteindelijk komt hij in de nazomer van 2023 onder zeer strenge voorwaarden vrij. Omdat aanvullende onderzoeken veel tijd kosten, mag de Assenaar de inhoudelijke behandeling van de strafzaak in vrijheid afwachten. De verdenkingen blijven staan.
Grof geweld
In april van dit jaar meldt het OM op een zitting dat letselrapportage van deskundigen van het NFI de bevindingen in het sectieonderzoek bevestigt: dat het kindje is overleden aan hersenletsel door grof geweld van buitenaf. Advocaten Maartje Schaap en Evert van der Meer, die de vader bijstaan, hebben met toestemming van de rechtbank een onafhankelijke deskundige ingeschakeld voor een contra-expertise.
Advocaat Van der Meer wil voorafgaand aan de zitting niet ingaan op de conclusies van de deskundige die zich op verzoek van de verdediging over het medisch dossier heeft gebogen. De advocaat zegt wel dat de hele familie nog steeds als één blok achter de verdachte vader staat en blijft geloven in zijn onschuld. „Dat is vrij uitzonderlijk in dit soort zaken. De vader ontkent vanaf het allereerste moment en dat is niet veranderd.”
De moeder van de overleden baby zal op de zitting gebruikmaken van het spreekrecht als nabestaande, laat haar advocaat Dianne Abeln desgevraagd weten. Zij bevestigt dat de familie nog steeds met volle overtuiging achter de vader staat.
'Kinderdoding gebeurt ook vaak door onmacht'
Hoogleraar en criminoloog Marieke Liem van de Universiteit Leiden zegt dat kinderdoding door een vader of moeder vrij zeldzaam is in Nederland en dat die zaken daarom bijna altijd veel ophef veroorzaken. „Ook omdat het tegen alle natuurlijke instincten ingaat. Dan zoeken we verklaringen en willen we weten hoe dit zo heeft kunnen gebeuren. Vaak zijn er geen grote, meeslepende verklaringen maar alledaagse, verdrietige elementen die tot deze schrijnende situaties leiden.”
Sinds de jaren negentig wordt het aantal gevallen van kinderdoding bijgehouden door de Universiteit Leiden in het centrale registratiesysteem van moord en doodslag in Nederland. „Het gaat gemiddeld om ongeveer negen kinderen per jaar.”
Schaamte
Volgens de hoogleraar zijn er verschillende soorten kinderdodingen. Als het om baby’s gaat die binnen 24 uur na de geboorte worden gedood, wordt gesproken over neonaticide. „De daders zijn vaak jonge meisjes die niet weten wat hun overkomt als ze een kindje krijgen. Soms is sprake van een psychose of een verstandelijke beperking. Schaamte of angst voor de reactie van de familie is vaak de drijfveer.”
Hoogleraar en criminoloog Marieke Liem. Foto: eigen foto
Soms wordt een kind volgens Liem door één van de ouders gedood om wraak te nemen op een ex-partner. „Door hetgeen kwaad te doen wat de ex het meest lief is. Er zijn ook gevallen, waarbij een vader of moeder denkt dat het beter voor het kind is om niet meer te leven. ”
Precaire zaken
Kinderdoding kan ook het gevolg zijn van structurele of incidentele kindermishandeling, legt Liem uit „Het zijn vaak mensen die voor het eerst vader of moeder worden en onvoldoende capaciteit hebben om de zorg te kunnen bolwerken. Uit onmacht - omdat een kindje niet wil eten of maar blijft huilen - pakken ze bijvoorbeeld het kindje met te veel kracht beet of duwen eten naar binnen waardoor een kindje stikt. Het doden van het kind is eigenlijk nooit hun intentie.”
De Leidse hoogleraar waarschuwt dat het juridisch en medisch gezien precaire zaken zijn. Zij kent ook gevallen waarbij een vader of moeder is veroordeeld voor de moord op zijn of haar kind terwijl na jaren bleek dat het toch een ongeluk was. Liem benadrukt dat zij zich niet uitspreekt over de strafzaak tegen de vader uit Assen.
