Proef Hunze en Aa's om de dijk van de Hunze tussen Spijkerboor en Eexterveen met gaas beverproof te maken. Foto: Harry Tielman
Het aantal bevers in Drenthe en Groningen neemt jaarlijks met 17 procent toe, meldt waterschap Hunze en Aa’s. Zij proberen een betaalbaar idee uit om de dijken te sparen tegen het graven door de knaagdieren: dik gaas diep in de grond.
Twee mannen in groene fluorescerende hesjes schuiven een hekwerk tussen twee grote stalen platen. Ze overleggen in het Duits. Op hun hesje staat Ingenieur Wasser und Tiefbouw. De mannen komen speciaal uit Frankfurt (Oder) om dit werk te doen. Deze aannemer heeft de platen en wagen zelf ontworpen om bevers te bestrijden. In Duitsland lijkt het te werken.
Als een dik hekwerk tussen de beide platen zit, trilt een hijskraan het gevaarte in de oever langs een dijk van rivier De Hunze. Als de platen weer omhoog gaan, blijft het hekwerk zitten. Op drieënhalve meter diepte, één meter onder het waterpeil. Dáár weet je zeker dat de bevers niet meer graven.
„Door dit gaas komen de bevers niet heen.” De woorden van beleidsmedewerker Hugo Assink van waterschap Hunze en Aa’s klinken resoluut. „Dit is geen kippengaas van de Hornbach.”
Integendeel: in het buitenland wordt het staalgaas gebruikt om stenen tegen te houden in de bergen. „Volgens de leverancier zou dit gaas honderd jaar mee moeten gaan.”
400 meter. Verder gaat het waterschap eerst nog niet met de aanleg van het hekwerk in de grond. Kosten: 120.000 euro. ,,Maar voor elk gat dat we hier moeten verwijderen, zijn we ook vijf- tot tienduizend euro kwijt”, vertelt Assink. En die gaten komen er dikwijls in dit stukje dijk langs de Hunze. Het is voor de knaagdieren een A-locatie. Zo’n dikke ton investering moet dan al gauw uitkunnen.
Herstelwerkzaamheden langs de kade van De Hunze eerder dit jaar. Foto: Hunze en Aa's
Om alle dijken in Groningen en Drenthe te beschermen tegen graafwerk van de 250 bevers in het gebied, is honderden miljoenen euro’s nodig. Er zouden dan stalen damwanden geslagen moeten worden. Bijvoorbeeld langs het Winschoterdiep, Eemskanaal, Slochterdiep en dijken rondom de meren. Maar dat is duur. Hunze en Aa’s heeft daarom dit veel goedkopere alternatief op het oog.
De proef is het geld wel waard, vindt Assink. Hij wijst op een kaart aan hoe groot de holen van het dier zijn. En hoe diep die in de dijk zitten. „Als een bever hier door de dijk heen breekt, dan staat Gieterveen onder water.”
Twee bevers werden in 2008 uitgezet om de biodiversiteit te vergroten. Nu, twaalf jaar later, zijn de problemen groot. De dieren kunnen in één nacht gaten graven van acht meter lang en een 30 centimeter breed. Genoeg om een dijk in één nacht om zeep te helpen. Elk jaar neemt het aantal bevers in Drenthe en Groningen met 17 procent toe, meldt Assink. De problemen kunnen groot worden. In Limburg is de situatie inmiddels zo extreem met een populatie van 1500 bevers, dat dit soms tot gevaarlijke situaties leidt. Kades zakken weg, dijken worden onbetrouwbaar, vee sterft in ontstane gaten.
„We staan nog aan het begin van de beversores”, zegt Ferdinand Kruize. Hij is muskusrattenvanger en komt graag even kijken bij de werkzaamheden. Hij houdt zich ook bezig met het tellen en vangen van bevers. „Ik ben gek op die dieren. Maar hun gedrag veroorzaakt grote problemen.”
Het hekwerk komt niet pal naast de rivier. Er blijft nog wat ruimte op de oever. Met hoeveel ruimte varieert het waterschap een beetje, om te ontdekken wat bevers fijn vinden. Want de dikke knaagdieren mogen gerust nog op de dijk komen wonen. Het liefst eentje die zich permanent vestigt, want een territoriale bever jaagt anderen weg. Bij het graven komt het dier al gauw tegen het hek aan. „Maar daar knaagt-ie zijn tanden wel op stuk”, denkt rattenvanger Kruize.
De hoop is dat het dier een ‘klassieke’ dam bouwt aan de overkant. ,,Dat is natuurgebied. Dat is voor het dier bedoeld”, zegt Assink.