Door via de rechter succesvol te strijden tegen de bollenteelt van hun buurman, teler Albert Joling, hebben omwonenden van een perceel lelies bij Boterveen onderzoek naar biologische lelieteelt juist in de wielen gereden.
Wetenschappers onderzochten met dit 1,3 miljoen euro kostende project hoe zonder chemische gewasbeschermingsmiddelen bollen geteeld kunnen worden. Het onderzoek verdwijnt nu grotendeels in de prullenbak.
In mei stapten omwonenden van het veld met lelies bij Boterveen naar de rechter. Ze eisten een totaalverbod van gewasbeschermingsmiddelen op het perceel in Boterveen omdat ze zich zorgen maakten over schadelijke gezondheidseffecten. De rechter ging mee in deze eis. De uitspraak leek goed nieuws voor omwonenden.
De uitspraak blijkt echter het project Duurzame Bollenteelt Drenthe ernstig te frustreren. Want met de uitspraak legde de rechter ook twee proeven stil van dit onderzoeksproject dat uitgerekend op een deel van dit perceel in Boterveen werd gedaan.
‘Dit doet wel zeer’
,,Uitgerekend dat wat de omwonenden zelf graag willen, biologische bollenteelt zonder chemische gewasbeschermingsmiddelen, hebben ze zelf kapotgemaakt”, zegt Jaap Bond, voorzitter van de Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur (KAVB). ,,Dat doet wel zeer.”
De proef met teelt zonder chemische gewasbeschermingsmiddelen vervalt, bevestigt Ben Seubring van onderzoekslaboratorium HLB. Ook een proef voor versnelde toelating van meer milieuvriendelijke middelen – die worden gebruikt in andere (voedings)gewassen, maar niet zijn toegelaten in de lelieteelt – is stopgezet vanwege deze gerechtelijke uitspraak.
Duurzame Bollenteelt
Het project Duurzame Bollenteelt kreeg 100.000 euro subsidie van de provincie Drenthe. Het ministerie van LNV subsidieerde het project met 6 ton. Overige deelnemers, waaronder de gemeente Westerveld en de Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur (KAVB), legden gezamenlijk 5 ton in.
In een recente uitspraak draaide het Gerechtshof de uitspraak in kort geding (deels) terug. Lelieteler Joling mag vier middelen gebruiken voor zijn lelies. Dit kan, zo hoopt de teler, de lelieoogst deels redden. Maar de gerechtelijke procedures hebben de proeven in Boterveen vertraagd, aldus Seubring. ,,We hopen dit onderzoek volgend jaar opnieuw te kunnen doen, maar daarvoor hebben we wel nieuwe financiering nodig.”
Urgenda bemoeit zich met leliekwestie
Afgelopen donderdag werd bekend dat de actiegroep Urgenda zich mengt in de leliekwestie. De omwonenden in Boterveen hebben een crowdfundingssite gelanceerd, waarmee ze een bodemprocedure over de kwestie Boterveen willen bekostigen. Ze worden daarbij gesteund door de actiegroep Urgenda die in 2015 via de rechter afdwong dat de klimaatdoelen werden aangescherpt. Op de site van de omwonenden staan ook tips hoe je boeren die gewasbeschermingsmiddelen gebruiken juridisch aan zou kunnen pakken.
KAVB-voorzitter Bond, verwijzend naar het getorpedeerde project Duurzame Bollenteelt: ,,Rechtszaken maken meer kapot dan je lief is. Ik praat liever met elkaar dan over elkaar.”
Constantijn de Lange, advocaat van lelieteler Joling zegt dat het iedereen vrijstaat om naar de rechter te gaan. ,,Ik hoop alleen dat de omwonenden als ze een bodemprocedure ingaan de staat aanklagen en niet een individuele teler die zich aan alle regels en afspraken houdt. Er is geen teler die zich zo goed aan alle regels houdt als Joling. Hij heeft de zaken picobello op orde. Er is geen enkele controlerende instantie geweest die tegen hem heeft gezegd dat hij het anders moet doen.”
‘Joling hoeft zich niet te laten dicteren’
Toen in Boterveen doordrong dat er lelies op het perceel geteeld zouden worden, ontving Joling een brief van omwonenden waarin de teler erop werd geattendeerd dat de omwonenden ‘rechtsmaatregelen’ overwogen.
In het begin heeft Joling geprobeerd het gesprek te zoeken, zegt De Lange. ,,We kunnen altijd praten”, zegt hij, ,,maar de standpunten liggen nogal ver uit elkaar. En praten betekent niet dat Joling gedicteerd moet krijgen wat hij moet doen.”
