Vocaal Ensemble Magnificat straalt in Emmen met een aangrijpende ‘Johannes-Passion’ | recensie ★★★★☆

De passieconcerten zijn alweer een paar weken onderweg. Dit jaar staat Bachs verbeelding van het lijdensverhaal volgens het Johannes-evangelie opvallend vaak op de lessenaars in het Noorden. Eerder bracht het Luthers Bach Ensemble al een semi-scènische uitvoering van Bachs oudste passie. Dit weekend is hij zelfs op vier plekken te horen.

In Groningen voerde Toonkunstkoor Bekker hem zaterdagavond uit in de Martinikerk, samen met The Northern Consort. Zondagmiddag begeleidt dat barokensemble het Cantate Consort in de Nieuwe Kerk. Zaterdagavond in Emmen dus. En Magnificat voert hem zondagmiddag om 15 uur nogmaals uit in de Koepelkerk in Smilde. Er zijn nog kaartjes!

Eigenlijk is het onbegrijpelijk dat een aria als Es ist vollbracht! uit de Johannes niet dezelfde status heeft als Erbarme dich of Aus Liebe uit de Matthäus. David van Laar zong het in de Grote Kerk even ingetogen als stralend helder, met sprekende stiltes en smaakvolle contrasten. Het was zaterdagavond een aangrijpend hoogtepunt in een uitvoering die de ziel toch al diep beroerde.

Natuurlijk, de Groningse countertenor is gezegend met een stem die elk jaar mooier lijkt te worden. Dat helpt. Maar het was ook de manier waarop de aria was ingebed in Bachs muzikale verbeelding van de stervensscène. Met erna die wonderlijke aria voor bas (Mein teurer Heiland), nadat Christus is gestorven, heel subtiel doorsneden met een koraal.

Dirigent Daniël Rouwkema nam er de tijd voor, zoals hij even later na het slotkoor Ruht wohl (nog zo’n hoogtepunt met prachtig verzorgde, ingetogen koorzang) en het afsluitende koraal (idem), opvallend lang wachtte alvorens zich om te draaien naar het publiek. Alsof hij wilde zeggen: het lijden en sterven van Christus moet eerst overdacht worden, voor er tijd is voor aardse zaken zoals applaus.

Het was de eerste keer dat Rouwkema de Johannes-Passion dirigeerde en ook voor Magnificat, dat net als Rouwkema vaak Anglicaanse kerkmuziek uitvoert, was het een primeur. Misschien dat de uitvoering daarom zo fris overkwam, met prachtige koralen die als muzikale zonnestralen het hart verlichtten. Grappig detail: voor pauze vergat Rouwkema het tweede couplet van Wer hat dich so geschlagen, maar dat werd na de pauze ingehaald.

De uitvoering in Emmen was gezegend met prachtige solisten. Met een sopraan (Yerin Mira Läuchli) die misschien iets te hard zong, maar wel net zo’n kristalheldere puurheid over ons uitgoot als Van Laar. (En over aria’s gesproken: waarom is Zerfliesse, mein Herze niet net zo beroemd als Aus Liebe?) En dan was er ook nog bas Joris van Baar, die met zijn uitstraling en stemgeluid een gedroomde Christus is.

Van Baar zong overigens alle baspartijen, wat de merkwaardige situatie opleverde dat hij als Pilatus en Christus een dialoog met zichzelf zong, slechts onderbroken door de evangelist. Die rol werd vertolkt door tenor Twan van der Wolde (ooit begonnen in het Roder Jongenskoor), die ook de andere tenorpartijen zong. Hij kweet zich voorbeeldig van zijn loodzware taak, al leek hij soms wat adem tekort te komen en was zijn verstaanbaarheid niet optimaal.

En nu we toch aan het muggenziften zijn: de volkskoren misten af en toe wat scherpte. Het waren details in een uitvoering die geschraagd werd door een fenomenaal orkest: het Margaretha Consort, dat geleid wordt door de Drentse gambiste Marit Broekroelofs. Het internationale barokensemble droeg de uitvoering in Emmen, dienend, zonder de aandacht op zichzelf te richten. Geheel in de geest van de muziek.