Net als vorig jaar is er op zondagmorgen weer een openluchtconcert bij de Onlanderij in Eelderwolde. Foto: Peter Wassing
Woensdag 19 juli gaat het Aurora Festival van start, het grootste kamermuziekfestival van Noord-Nederland, met 41 concerten, een zomeracademie voor jong talent, openbare masterclasses en presentaties. Artistiek leider Paul Komen geeft een voorproefje van het festival aan de hand van zes thema’s.
1. De Pleyel-vleugel
,,Vijf jaar geleden kreeg het Prins Claus Conservatorium een Pleyel-vleugel uit 1842 geschonken en die is dit jaar gerestaureerd.” Zaterdag 21 juli worden in Groningen door zeven pianisten, onder wie Komen zelf, alle nocturnes (‘nachtstukken’) van Frédéric Chopin erop gespeeld tijdens een ‘nachtconcert’. De Pleyel was Chopins favoriete instrument.
,,Het speelt heel anders dan een moderne vleugel. Je voelt veel bewegen onder de toetsen. Het is als rijden in een auto zonder stuurbekrachtiging en met matige schokbrekers. En de klank is heel anders: je moet je als speler aanpassen aan het instrument, zoals organisten dat ook altijd moeten. Dat stimuleert je creativiteit, want je kunt niet terugvallen op een voorgeprogrammeerde interpretatie.”
2. Jonge musici
Klarinettist Femke van den Bergh, pianist Jorian van Nee, violist Pieter van Loenen, altvioliste Lotus de Vries - verschillende jonge musici zijn toegetreden tot de vaste poule festivalmusici. ,,Dat hoort bij talentontwikkeling.” En als ze de ambitie hebben om les te geven, dan is daar ook ruimte voor. ,,Floor Le Coultre geeft nu bijvoorbeeld ook les aan de deelnemers aan de Summer Academy.”
Dit jaar doen 33 jonge musici mee aan de zomeracademie op het Prins Claus Conservatorium in Groningen. ‘s Middags geven zij gratis toegankelijke lunchconcerten. Dit jaar zijn er geen prijzen of beurzen meer te winnen. ,,We wilden van het competatieve af. Deelnemers kwamen vaak met stukken die ze al eerder hadden gedaan om meer kans te maken op prijzen. Terwijl het ons er om gaat aan hun ontwikkeling te werken.”
3. Latijns-Amerika
,,Ik wilde graag Latijns-Amerika een keer muzikaal belichten. Het is toch wat onbekend terrein. Astor Piazzolla hoor je vaak, maar ik wilde meer doen. In drie concerten zoemen we in op de drie grote landen: Argentinië, Brazilië en Mexico, waarbij we ook muziek van hedendaagse componisten laten horen.”
,,Ik hoop dat mensen die deze concerten bezoeken gaan denken: ‘Goh, wat leuk! Daar wil ik meer van weten.’ We hebben het vaak over talentontwikkeling, terecht, maar de ontwikkeling van luisteraars is ook belangrijk. Door onverwachte dingen te doen proberen we mensen nieuwsgierig te maken en aan het denken te zetten. Dat vind ik essentieel.”
4. Noord-Amerika
Aurora Festival
Het Aurora Festival vindt plaats van 19 tot en met 28 juli, op verschillende locaties in Groningen, Drenthe en Friesland. Voor de volledige programmering zie aurorafestival.nl.
,,Via Antonín Dvorák leggen we een link met Noord-Amerika.” De Tsjechische componist, die van 1892 tot 1895 in de Verenigde Staten werkte, is het bekendst van zijn symfonie Uit de nieuwe wereld. Maar ook in zijn kamermuziek klinkt zijn bezoek aan de VS door. In twee concerten worden zijn ‘Amerikaanse strijkkwartet’ uitgevoerd en het strijkkwintet American, met twee altviolen.
Pianist Paul Komen, artistiek leider van het Aurora Festival. Foto: Archief
Ook Sergej Rachmaninov, de Rus die 150 jaar geleden werd geboren, heeft een link met de VS, waar hij als pianist veel concerten gaf, dirigeerde en zich uiteindelijk vestigde. Op de drie concerten die aan hem gewijd zijn, klinkt natuurlijk zijn pianomuziek, maar ook andere kamermuziek, zoals zijn liederen. ,,Die zijn niet zo bekend maar wel heel bijzonder.”
5. Morton Feldman
Paul Komen speelt zelf in ValthermondFor Bunita Marcus, een laat pianowerk (uit 1985) van de Amerikaan Morton Feldman dat zelden wordt uitgevoerd. ,,Deze muziek is echt een avontuur. Anders dan al het andere, een nieuwe wereld. ‘Tijd wordt ruimte’, zei Feldman er zelf over. Je moet je als speler en luisteraar een houding verwerven tegenover deze muziek.”
,,Het is een stuk met een heel zachte dynamiek en veel stilte. Het is geen minimal music. Feldman had geen systeem. ‘Ik volg mijn oor’, zei hij. Het is belangrijk om puur naar de klanken te luisteren. Het is een beetje alsof je door een microscoop kijkt. Of als het kijken naar wolken die heel langzaam van vorm veranderen. Belangrijke muziek in een tijd waarin er zo weinig rust en stilte is.”
6. Nieuwe muziek
In de concertserie Young Masters, elke dag om 17 uur in het Prins Claus Conservatorium, is nog meer aanstormend talent te horen, onder wie ook masterstudenten die in Groningen studeren. Er is ook een concert met muziek van componiste Catharina Clement. ,,Ik vind het belangrijk dat jonge componisten speelmogelijkheden hebben. In de toekomst wil ik dat graag uitbreiden.”
Dat is niet vanzelfsprekend in de klassieke-muziekwereld, waarin nieuwe muziek niet vaak wordt geprogrammeerd. ,,Wij hebben een voorbeeldig publiek. Onze bezoekers zijn veel vooruitstrevender en meer open minded dan het publiek in de Randstad. Dat maakt het mogelijk om dit soort dingen te doen.”
