Laat je nooit wijsmaken dat je een dame bent | ★★★☆☆

Als je van buiten komt, mag dat niet. ‘Wij konden hier prima op onszelf neerkijken, daar hadden wij geen anderen voor nodig.’

Wie de eerdere boeken van Ine Boermans (Groningen, 1976) gelezen heeft, Een opsomming van tekortkomingen en Het liefdesinterbellum, herkent de autobiografische gegevens van een jeugd in Drenthe, een scheiding, de dood van de moeder, de verhuizing naar Groningen voor de kunstacademie en daarna de verhuizing naar Amsterdam. Gebleven is ook de potsierlijke gewoonte van Boermans om bijna elke zin op een nieuwe regel te beginnen. Iemand op de uitgeverij zou haar toch moeten kunnen uitleggen hoe een alinea werkt.

In Een grillig soort grind zit Amelia met haar gezin in een vakantiehuisje in Drenthe. Als enige van het gezin moet zij het bed houden vanwege een longontsteking. Ze heeft veel tijd om over haar jeugd in de streek na te denken. Bovendien zit ze in de buurt van het dorp waar haar vader woont met wie ze weinig tot geen contact meer heeft.

Het portret van de vaderfiguur is niet mals, vooral niet in de manier waarop hij de moeder behandelt. Overdreven hoffelijk, naar eigen zeggen een feminist, maar wrokkig tegenover zijn slimmere vrouw, hatelijk zelfs na de scheiding. Van haar moeder krijgt Amelia levenslessen mee, die zij daarna letterlijk belooft. ‘Laat je nooit wijsmaken dat je een dame bent, beloof het!’ Door herhaling van dit soort beloften krijgt de roman een humoristische laag mee.

Boermans houdt het sowieso luchtig. Dat komt mede door lekker geschreven zinnetjes met een twist. ‘Als je zei dat je de mavo had gedaan, dan kon je net zo goed zeggen dat je in jeugddetentie had gezeten, maar de moederhavo had daar ook echt iets van weg.’

Een grillig soort grind is een portret van een disfunctioneel gezin, maar geeft ook een beeld van een streek waaraan je je ontworstelt, maar die toch bij je blijft. Amelia is dan wel verhuisd, de nuchtere kijk op de werkelijkheid is gebleven. Om nog maar eens zo’n lekker zinnetje te citeren: ‘Ben je een minder interessante gedomesticeerde wilde eend als je in een achterafvijver in Smilde drijft dan wanneer je rondzwemt in de Vondelvijver?’ Die vraag stelt de moeder van Amelia en het antwoord ligt er al in besloten. Misschien is het genoeg om gewoon een leuke eend te zijn.