De gebakken schoonheid van Aziatisch porselein zien we in Groningen | Kunst kijken met Eric Bos

Kijk, daar zit nummer 109, een kleine Chinese vrouw van wit porselein. In de keramiekovens van de Chinese provincie Jiangxi is ze geboren, tijdens de Song-Yuan dynastie tussen 1127-1368, met exotisch klinkende steden als Chengdu en Hangzhou.

Al die tijd zit ze in dezelfde houding, terwijl ze oplet wat er naast haar gebeurt. Ze mag niet klagen in een passende omgeving als het Starck-paviljoen van het Groninger Museum, waar witte gordijnen vanaf het plafond een mysterieuzesfeer scheppen en in eerste instantie alles aan het oog onttrekken.

Die gordijnen vormen met elkaar een dwaaltuin en herbergen een tentoonstelling met keramische kunst: Draken & Demonen, 5000 jaar Aziatische keramiek. We ontdekken de ene verrassing na de andere, waarbij het gevoel in een museum rond te lopen verdwijnt. Af en toe hoor je het geschuifel van voetstappen, gedempte stemmen, er zijn dus meer bezoekers aanwezig.

En dan staan we ineens voor meer Chinese en Japanse beeldjes in de lange glazen vitrine die de buitenwand van het tonvormige paviljoen in beslag neemt. Een bijzondere ervaring die zich uitstrekt over de hele tentoonstelling van een zeldzame collectie siergoed, gebruiksgoed en kunst van aardewerk en porselein.

De collectie is afkomstig van het echtpaar Anders uit Haren. Hij, de Luxemburger George Anders, was hoogleraar humane genetica en zij, Netty Bücher, was een Zwitserse biologe. Samen verzamelden ze door de jaren heen minstens 1400 stuks Aziatische voorwerpen.

Je denkt misschien: zoveel Aziatische keramiek, is dat boeiend genoeg om naar het museum te gaan? Maar laten we beginnen met wat oosters geduld op te brengen. Niet alleen de kleine miniaturen vragen onze aandacht, ook de prachtig beschilderde schalen en kommen, de theeserviezen, pillendoosjes en de attributen uit de werkkamer van een geleerde.

Alles, zowel een penseelpot als een inktsteen, is van gebakken klei gemaakt. Met klei kun je echt álles maken, je kunt je fantasie erop loslaten, de smaak en strenge vormgeving van elke periode. Je kunt er verhalen mee vertellen, van mensen en goden, monsters en draken.

Wat vragen al die met liefde en vernuft gemaakte voorwerpen van ons? Nieuwsgierigheid. Je openstellen voor het virtuoze, voor perfectie, voor pure schoonheid. Zonder ons zijn ze er ook wel, maar betekenis krijgen ze pas door onze aandacht. In zo’n porseleinen vrouwtje van bijna 1000 jaar oud herkennen we iets van onszelf.

De grote liefde waarmee de samenstellers, de oude Aziatische keramiekspecialist Christiaan Jörg en de jonge conservator Lecong Zhou in dit Chinese Jaar van de Draak alles hebben ingericht, voelen we overal terug. Het interieur van het paviljoen brengt ons alvast in de stemming.

Zoiets zie je bijna nooit. Een blik op een oude en rijke cultuur, waarbij je je afvraagt hoe het mogelijk is dat al die breekbaarheid de tijd heeft overleefd.

www.facebook.com/ericrhbos