Dilan Yesilgöz (46) verbaast zich over de onduidelijkheid die NSC-voorman Pieter Omtzigt laat bestaan over zijn premierskandidaat. „Dit gaat wel over het landsbestuur”, werpt de VVD-leider op.
„Het is gek dat je iemand die ons land moet vertegenwoordigen, die moet verbinden, die bij staatsgeheime stukken kan, die over nationale veiligheid gaat, niet kunt uittesten en bevragen. Dat is wel zorgelijk.”
Zelf wil Yesilgöz wel degelijk premier worden, voor haar VVD. Het royale campagnebudget van ’s lands grootste partij kan weinig kiezers dezer dagen ontgaan. ’Aan jouw kant’, is de leus waarmee ze het vertrouwen probeert te winnen en via billboards en andere reclames de kiezer opnieuw om vertrouwen in de VVD vraagt.
„En dat is ook niet... Ehm... Dan moet je kijken naar waar gaat dit over...”
„Bijvoorbeeld over twee mannen die hand in hand lopen in een stad als Amsterdam en daar nog steeds belaagd en uitgescholden worden. Dan sta ik aan hún kant.”
„Ik denk dat als criminelen bij mij nog denken dat ik aan hun kant sta... Het is volgens mij heel duidelijk in welke strijd ik sta en voor wie ik opkom.”
„Weet u, ik heb helemaal niks met oud en nieuw, uiteindelijk.”
„Maar ik neem nergens afstand van. Ik erken wat er de afgelopen tijd is gebeurd. Het was geen groot succes, maar het was ook niet een grote faalactie. Als je kijkt naar de afgelopen dertien jaar, dan zijn er heel veel dingen heel goed gegaan en ook dingen evident fout. En ondertussen begint hier een nieuw hoofdstuk en ben ik bezig met mijn eigen invulling. En dan is het aan de kiezer: vertrouw je me daarin, ja of nee?”
„Twee jaar geleden hebben we een lijst gehad en een verkiezing en een programma. Ik vind het niet geloofwaardig als ik na twee jaar zeg: ik gooi alles maar in de prullenbak.”
„Als je stikstof te lang laat liggen... Degene die dat moet oppakken heeft dan een heel ingewikkelde taak. Ze hadden ook geen tijd om het langer vorm te geven.”
„Ik vind niet dat het hele regeerakkoord aan D66 cadeau is gedaan. Als ik kijk naar mijn eigen domein op Veiligheid en Justitie is er geen D66, maar VVD-beleid gevoerd. Op klimaat hebben we een been bijgetrokken. Maar het is ook voor ons een belangrijk onderwerp. En het gaat er ook om hoe je dat inricht en of iedereen het mee kan maken. Dat er nu vijf miljard voor kernenergie is uitgetrokken was zonder de VVD niet gelukt. Maar het kabinet is ook niet voor niets gevallen.”
„Ik kan u wel zeggen dat we niet in een kabinet gaan stappen als het migratieprobleem niet wordt aangepakt.”
„De instroom moet substantieel naar beneden. Wij hebben daarvoor een pakket op tafel gelegd. Als een ander zegt: we hebben betere maatregelen, dan hebben we het daar over. Maar ik zie het niet, anders had ik het de afgelopen maanden zelf wel opgeschreven tijdens de gesprekken met de coalitie.”
„Ik ga sowieso niet via de krant formeren, met breekpunten. De migratie moet aangepakt worden, anders gaan we niet het kabinet in.”
„Het is niet vaag, het is op de juiste plek erover onderhandelen, niet in de krant. We willen tweestatussen, het harmoniseren van de eigen wetgeving met de landen om ons heen. Dus niet een permanente verblijfsvergunning meteen. Niet die hoge inwilligingspercentages.”
„De instroom moet naar beneden. Substantieel.”
„Fors!”
„Enorm. Alles is anders sindsdien. Ik praat er weinig over. Het is heel impactvol.”
„Beperkt, want ik kan niet over de maatregelen praten. Laat ik het zo zeggen: de vrijheid die anderen hebben, heb ik niet meer. Spontaniteit in het dagelijks leven? Dat is allemaal weg, voorbij. Als je in de beveiliging zit kom je erachter dat wat je voorheen als vanzelfsprekend beschouwde, iets heel kleins, en opeens niet meer hebt, dat het dan héél groot lijkt te worden. Zelf autorijden bijvoorbeeld, of gewoon in de tram stappen. Dat zijn dingen die ik écht mis.”
„Ja. Er zijn helaas wel meer mensen die onder dezelfde omstandigheden leven: politici, journalisten, rechters. Dat is waarom ik net zei dat mijn verkiezingsslogan ’Aan jouw kant’ écht betekenis voor mij heeft. Ik weet aan wiens kant ik sta, waarom ik dit doe. Ik weet dat ik iedereen weer die vrijheid terug gun. Het zijn geen lege slogans voor mij.”
„We gaan het zien.”
„De kiezer heeft er niks aan als ik van tevoren zeg met wie ik wel of niet wil. Ik sluit geen kiezer uit.”
„Dat zijn de woorden die ik kies, omdat ik daarmee kan laten zien waarom ik dat niet doe. Want ik snap de zorgen van mensen die bijvoorbeeld op Geert Wilders stemmen. Als je bij voorbaat al zegt: ik sluit een partij uit, dan zeg je tegen kiezers: naar jou ga ik sowieso niet luisteren. En dat past niet bij mij.”
„Ik heb gezien dat hij een constructieve week heeft. Maar er zijn natuurlijk wel fundamentele verschillen tussen ons. Niet alleen zijn benadering van de islam. Denk ook aan klimaat, denk aan zijn opstelling ten opzichte van de EU, dat hij een Nexit wil. Nou, dan maak je elke ondernemer in Nederland kapot.”
„Ik sluit niemand uit.”
„Dat is niet hoe ik ernaar kijk. Er staan partijen dichter bij me. Ik zie meer raakvlakken bijvoorbeeld met een CDA, NSC.”
„Zeker. Als zo’n Timmermans zegt: we gaan 25 miljard euro ophalen door Nederlanders te belasten, dan kom je uit bij kleine ondernemers en de spaarpotjes van mensen. Dan kom je uit bij de pensioenen van middelgrote ondernemers. Daar heb ik zéker moeite mee. Mijn keuze is niet om het land kapot te belasten, mijn keuze is om te bezuinigen. Het land kapot belasten is ook tamelijk fundamenteel tegen mijn waarden in. Uiteindelijk gaat het erom: met wie kan ik tot de beste afspraken komen die het verschil maken in het land, niet die mij in een bepaalde stoel krijgen. Dat is de kern.”
„Ik denk verdeeld. Timmermans overigens ook. D66 ook.”
„Als je naar de peilingen kijkt, dan zou je ook een andere dynamiek kunnen zien. Bijvoorbeeld een NSC, een BBB, het CDA.”
„Nou, dat rijtje was met de SGP erbij wel heel erg conservatief. Dan heb je ons als VVD voor het progressieve geluid.”
„Letterlijk dromen? Nee.”
„Ik ga ervoor om de grootste te worden. Ik ben klaar om premier te worden.”