Fotograaf Marcel Jurian de Jong fotografeert al jaren de TT van Assen. Dit jaar wordt de motorrace door de maatregelen rondom het coronavirus niet verreden. Foto: Kees van de Veen
In 2020 ging voor het eerst in 75 jaar de TT van Assen niet door. Om het niet helemaal niet zonder hét motorsportevenement van Nederland te doen, maakte DVHN tóch een serie verhalen. Zoals dit interview met Marcel Jurian de Jong, de fotograaf die sinds jaar en dag de races vastlegt.
Dit verhaal werd eerder gepubliceerd op 27 juni 2020.
Al vijftien jaar is Marcel Jurian de Jong samen met zijn telelens kind aan huis op en rond het TT-circuit in Assen. Normaal gesproken beleeft hij als huisfotograaf van deze krant dankzij de Dutch TT jaarlijks rond deze tijd zijn meest hectische week van het jaar, maar door de afgelasting van het motorsportevenement zit De Jong noodgedwongen thuis.
Op fietsafstand van de ‘Kathedraal van de Snelheid‘, dat dan weer wel. Het is wennen, want de TT is voor hem niet alleen werk maar ook een passie. En dat terwijl hij rond zijn twintigste levensjaar nog nooit van het evenement had gehoord.
„Het begon allemaal toen ik samen met mijn vrouw na een reis van een jaar door Australië en Nieuw-Zeeland terugkeerde in Nederland”, herinnert De Jong zich. „Wij besloten ons toen in Assen te vestigen, waar zij vandaan kwam, en niet lang daarna bood mijn schoonvader aan met hem naar de TT te gaan, want hij had een kaartje over. Dat was mijn eerst ervaring met het circuit. Ik moet toen ongeveer twintig jaar oud zijn geweest. Sindsdien is de passie voor de TT alleen maar groter geworden.”
Niet lang na zijn kennismaking met het Asser evenement ging de geboren Workumer als freelance-fotograaf aan de slag voor Dagblad van het Noorden, waar hij voor zijn wereldreis stage had gelopen. Jarenlang mocht hij vervolgens alleen rond het TT-circuit foto’s maken, zoals van de TT-camping en het TT-festival, maar toen de vaste TT-fotograaf ermee stopte, zag hij zijn kans schoon.
De Jong: „Het is een leuk maar tegelijkertijd ook knotsgek bestaan. Vroeg naar het circuit, foto’s maken, ondertussen overleggen met collega’s over foto-opdrachten rondom het circuit, et cetera. Ook thuis staat die hele week in het teken van de TT. Er zijn zelfs dagen waarop ik half zes ‘s middags thuis kom om foto’s in het systeem te zetten en het eten bij de laptop wordt geserveerd, zodat ik een half uur later weer op de fiets richting het circuit kan gaan.”
Afgaande op de verhalen van De Jong, zou je bijna denken dat het bestaan van TT-fotograaf het niveau van topsport benadert. „Je loopt de hele dag met een vrij zware telelens rond, bent voortdurend gefocust en hebt constant spanning op je hand en vinger staan. Het is weleens voorgekomen dat ik achter de computer zat om mijn foto’s te bewerken en mijn vrouw mij ondertussen stond te masseren. Als tegenprestatie kook ik de rest van het jaar, haha. Nee, grapje. Dat is niet waar.”
Hoe zwaar het werk soms ook is, de passie voor het vak en de TT wint het altijd van de vermoeidheid. Maar als je De Jong vraagt wat tot nu toe zijn mooiste TT-foto aller tijden is, moet hij het antwoord schuldig blijven. „Het is een vraag die mij wel vaker wordt gesteld. Maar je bent als fotograaf ieder jaar weer op zoek naar dé foto van die editie en probeert iedere keer hét moment te vatten. Ik kan daarom niet zeggen dat ik één mooiste foto heb. Dat zijn er meerdere.”
Hij verwijst onder andere naar een foto uit 2015, waarop publiekslieveling Valentino Rossi staand op zijn motor en met beide armen omhoog een spectaculaire overwinning viert. „Rivalen Márquez en Rossi wisselden op kop van de race constant stuivertje. Het was ontzettend spannend. In de laatste ronde en de laatste bocht, toen Rossi op kop lag, waagde Márquez een laatste inhaalpoging. Hij raakte daarbij de Italiaan, die vervolgens in de grindbak belandde maar daardoor wel als eerste over de finish kwam. Na de overwinningsronde kwam Rossi juichend op zijn motor de pitstraat binnen en keek recht in mijn lens. Dat moment was echt kicken! Er is ook een filmpje van die race, daar krijg ik nu nog kippenvel van.”
Er zijn meer momenten die hem nog helder voor de geest staan, zoals de regenrace in 2016. Het leverde een foto op waarop Rossi, wederom achtervolgd door Marc Márquez, zijn motor de spekgladde bocht instuurt terwijl de regendruppels om hem heen dansen. Niet veel later zou de Italiaan de koppositie verspelen door zich in het natte asfalt te verslikken en de grindbak in te glijden.
De Jong herinnert zich nog dat hij door de stortbui werd overvallen. „Dat gold ook voor mijn collega’s. De systeemcamera van een van hen ging daardoor nog kapot. Duur grapje... Maar terwijl velen voor de regen schuilen, moet je blijven fotograferen. Op jacht naar de perfecte foto. Want juist op zo’n moment weet je dat de beslissing in een race kan vallen. Niemand moet dan ook tegen mij praten, ik wil volledig gefocust zijn. Gelukkig heb ik tegenwoordig oordoppen die hun werk misschien iets te goed doen, want ik hoor er niets doorheen, behalve het zachte gebrom van motoren in de verte.”
Wie nu denkt dat De Jong dit weekend letterlijk thuis zit omdat de TT dit jaar is afgelast, komt bedrogen uit. Zijn palet aan opdrachten bestaat uit meer dan alleen de motorsport. Zo maakte hij afgelopen week onder andere een kiekje van Koning Willem-Alexander tijdens diens werkbezoek aan Borger en portretteerde hij de in opspraak geraakte Johan Derksen in zijn huis in Grolloo. Dat neemt echter niet weg dat hij, net als waarschijnlijk vele andere met hem, de TT mist. „Want wat is er nou mooier dan de mooiste race op de kalender van de hoogste motorsportklasse te mogen fotograferen?”
