Portret Herman Sandman Foto: Marcel Jurian de Jong
Ik kijk een documentaire. Over mensen die protesteren tegen de windmolens in Groningen en Drenthe. Ik zie frustratie, woede, want het is een slecht verhaal. Van een overheid die burgers procedureel klem zet. Bestuurlijke gijzeling, heet dat.
Een verhaal over de onttakeling van de illusie dat als je gelijk hebt, je vroeg of laat gelijk krijgt. Dat is niet zo. Als de overheid echt iets wil dan gebeurt dat. Een van de mensen zegt het: dat alles wat ze hebben gedaan zinloos is geweest, van ludieke acties tot meedenken en de gang naar de Raad van State. Er is geen komma gewijzigd.
Ik zie dat wekelijks, want ik rij langs die windmolens, op weg naar de boerenredactie. Wat ik zie is geen duurzame oplossing voor het energievraagstuk, wat ik telkens zie is dat slechte verhaal.
Hoe mensen murw worden, tegenover elkaar komen te staan door een overheid die de tegenstelling creëert en versterkt. Het gekke is: ik snap die windboeren ook nog. Als je zo’n 45.000 euro per jaar krijgt voor zo’n windmolen, vijf jaar lang en je kunt er vier op je land zetten, dan ben je gek als je dat niet doet.
Het verhaal is bekend. De protesten lopen uit de hand en er worden mensen, terecht of onterecht, dat weet ik niet, veroordeeld.
De kreet terrorisme komt in beeld, maar zoals de burgemeester van die mensen eerder zei: dit is geen terrorisme, dit is wanhoop.
Wat in de documentaire niet aan bod komt is de uitleg van de overheid. Dat hoeft ook niet. Dit kun je, net als de toeslagenaffaire en de bevingsellende, niet uitleggen.
