,,Wat is er in hemelsnaam aan de hand daar bij jullie in Amerika?” Het is de vraag die ik het meeste kreeg toen ik weer even in Nederland was. Na het vraagteken volgt meestal een bezorgde blik.
Het is iets wat ik mezelf ook regelmatig afvraag de laatste maanden. Want ja, wat gebeurt er eigenlijk in de VS? Het is niet makkelijk uit te leggen want er gebeurt zo ongelooflijk veel, en zoveel is ook ongelooflijk.
Even afstand nemen helpt dan. Daarom was het goed om weer even ‘thuis’ te zijn. Helemaal omdat in het Noorden des lands de hele week de zon scheen. De politieke stormen in Washington voelden heel ver weg. Van the land of the free naar the land of the Friezen: meer dan ooit een wereld van verschil.
In Washington DC is Trump op dit moment overal. De stad is een Democratenbolwerk, dus hier is natuurlijk vooral verontwaardiging en boosheid. Bij ministeries worden ontslagen ambtenaren opgevangen door lotgenoten. Bij de Tesla showroom zijn demonstraties.
In een immigrantenwijk hangen posters met aanwijzingen voor wat je moet doen als de immigratiepolitie je komt halen. Ineens zie ik bij mij in de straat Canadese vlaggen wapperen.
Vijanden van het volk
Mensen hier maken zich grote zorgen. En ik moet zeggen, dat snap ik wel. Trump zet hele bevolkingsgroepen neer als vijanden van het volk. Van ambtenaren tot immigranten, en van de media tot transgenders en eigenlijk iedereen die het weleens met hem oneens is.
De toon is bovendien keihard. Wie niet bij het goede groepje hoort is meteen een landverrader of een crimineel.
Trump trekt steeds meer macht naar zich toe. Zijn ministers en hoge ambtenaren zijn ja-knikkers. Het Congres legt hem geen strobreed in de weg, omdat de Republikeinse meerderheid weet dat Trump geen tegenspraak duldt.
De meeste invloedrijke techmiljardairs heeft hij in zijn zak, net als de grootste nieuwszender Fox News. Andere media schikken rechtszaken met Trump. Dan zijn alleen de rechters nog over. En die liggen onder vuur.
Veel Trumpsupporters dragen hun rode petjes juist met extra trots. Trump doet precies wat hij heeft beloofd. Voor hen kan er tegen immigranten niet hard genoeg worden opgetreden. Zij geloven dat de wereld misbruik maakt van Amerika.
Dat Trump regelmatig de waarheid als bijzaak ziet, is geen probleem. En als Trump eens niet zijn beloftes waarmaakt dan is er altijd een manier om dat goed te praten. De Trumpgelovigen leven inmiddels in een heel andere realiteit dan de ongelovigen.
America First wordt zo heel snel Amerika alleen
Dat is er dus allemaal aan de hand in Amerika. Maar ook als ik het zo samenvat is het moeilijk te bevatten. Het begint allemaal meer op Rusland of Hongarije te lijken in plaats van the shining city on the hill, het land dat ooit als lichtend voorbeeld gold voor de rest van de vrije wereld. Sterker nog: internationaal kiest Amerika inmiddels voor Rusland in plaats van de oude bondgenoten. America First wordt zo heel snel Amerika alleen.
Na een paar maanden in die politieke storm is het goed om even in Nederland te zijn en te merken dat er ook nog een wereld buiten Trump is. Op het terras tussen de weilanden van Wyns, aan het water van de Dokkumer Ee voelde de zon extra warm.
We vierden hier de 75e verjaardag van mijn vader. Een bijzonder feest. Tussen de familieverhalen, de herinneringen en het bijpraten ging het natuurlijk ook over Trump en kreeg ik ook een paar keer de vraag of ik wel weer terug wilde naar dat rare land.
Ja, dat dan weer wel. Want juist als er zoveel gebeurt dan wil je daar toch ook bij zijn. Bovendien is Amerika zoveel meer dan die ene president. Dat optimisme, de ambitie om een vrijer en beter land te worden, een vrolijke eigenzinnigheid: het is er allemaal nog. Maar ik moet toegeven, het voelde net even anders dan eerdere keren toen ik weer in dat vliegtuig stapte.
Onze V/M
DVHN en LC publiceren iedere week een column van Onze Vrouw/ Man, een van de acht mediacorrespondenten uit een ander continent.
Jan Postma (Hurdegaryp, 1983) is correspondent in Washington voor BNR Nieuwsradio en andere media. Hij studeerde Amerikanistiek en journalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen. Volgende week Saskia Konniger in Jakarta.
