President Volodymyr Zelensky van Oekraïne tijdens een persconferentie op de Europese top in Brussel. Foto: ANP
Lammert Waslander wijst erop dat komende kerst in Nederland de 81e opeenvolgende kerst is die we in vrede kunnen vieren. Om dat zo te houden pleit hij ervoor dat de EU al het mogelijke doet om Oekraïne te steunen, zeker nu de VS ons in de steek laat.
‘Elke generatie krijgt tijdens het eigen leven te maken met een oorlog en raakt een keer al zijn geld kwijt’, vertelde iemand mij eens. Of deze bewering juist is weet ik niet, maar al sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog zijn we als een van de weinige landen in de wereld niet in een oorlog verzeilt geraakt.
Ook hebben wij al tachtig jaar te maken met een steeds hogere welvaart ondanks een aantal financiële crises waarbij de bankencrisis alleen dankzij steun van de overheid werd opgelost. Dat is uniek in de geschiedenis, in de wereld. Laat dat goed tot je doordringen.
En dan, als je met dit besef kijkt naar de wereld om ons heen, naar Rusland, Oekraïne en Trump? Als burger kunnen we geld en goederen aan Oekraïne doneren, een enkeling gaat er heen om te helpen. We hebben in Europa politici nodig die de juiste keuzes maken waarbij ze ons niet proberen gerust te stellen maar een analyse maken van de huidige oorlogsdreiging in Europa en hoe hier mee om te gaan.
Rutte en de dominotheorie
NAVO-baas Mark Rutte heeft zijn zorgen over een mogelijke oorlog met de Russen recent uitgesproken en daarbij aangeven dat we ons militair moeten blijven versterken waarbij we Oekraïne daadkrachtig blijven ondersteunen.
Zijn waarschuwing lijkt op de ‘dominotheorie’ die VS president Eisenhower in 1954 verwoorde over de toenmalige angst voor de uitbreiding van het communisme in Azië: als Vietnam zou vallen, zouden de omringende landen ook communistisch worden. Rutte geeft aan dat als Rusland Oekraïne inneemt, ook de omringende landen en West-Europa een doelwit van Poetin zullen worden.
Hét voorbeeld van een politicus die wil geruststellen, pappen en nathouden is Chamberlain. September 1938 probeert hij in München een oorlog te voorkomen door Hitler toe te staan het dan Tsjechische Sudentenland in te nemen in ruil voor vrede. Terug in Londen spreekt hij van peace for our time. Nog geen jaar later is met de inval in Polen door Duitsland de Tweede Wereldoorlog begonnen die leidt tot 50-75 miljoen doden, een oorlog die Europa in puin achter laat. Alleen de Amerikaanse Marshallhulp helpt ons er weer bovenop.
Amerikaanse veiligheidsgarantie momenteel geen cent waard
Als wij ons omdraaien en terugkijken, zien we onze toekomst, als we niet uitkijken. Nu willen de Amerikanen de Russen zowel de Donbas als de Krim, Oekraïens grondgebied, schenken in ruil voor vrede. Een ieder met een beetje historische kennis en inzicht weet dat hier een grote historische fout wordt gemaakt.
Een eventuele vrede zal een gevechtspauze zijn waarin de Russen aan de ene kant en Oekraïne en de EU aan de andere kant zich militair gaan versterken en Rusland op een geschikt moment weer gaat vechten. Een Amerikaanse veiligheidsgarantie is momenteel geen cent waard. Trump wil zo graag de Nobelprijs voor de vrede krijgen, maar hij wordt de Chamberlain van de 21e eeuw als hij op deze manier vrede gaat bewerkstelligen.
Wij en de EU moeten al het mogelijke doen om Oekraïne te steunen, we staan er alleen voor nu de VS ons in de steek laat. En dit is geen onderwerp waar rechts en links denkende mensen over zouden moeten verschillen. Linkse mensen zullen Oekraïne vaker steunen vanuit de gedachte van solidariteit met de Oekraïners en de burgers in de omringende landen. Rechtse mensen zullen vaker Oekraïne steunen vanuit het besef dat nog meer oorlog, nog meer vluchtelingen betekent.
Einde van onze bijna grenzeloze welvaart?
Er zijn 40 miljoen Oekraïense burgers, velen zullen bij de val van Oekraïne naar West-Europa vluchten, dan zullen we echt ervaren wat oorlog, vluchten en ‘opvang in de eigen regio’ inhoudt. Het betekent deels het einde van onze nu bijna grenzeloze en nog steeds toenemende welvaart.
We moeten een onorthodoxe manier vinden om de 140 miljard euro aan Russische tegoeden die in België geblokkeerd staan, aan Oekraïne te geven. Het is dan ook zeer teleurstellend dat demissionair premier Schoof niet is ingegaan op de vraag van de oppositie om 2 miljard euro aan Oekraïne te schenken, terwijl hij tegelijkertijd alle Nederlanders een folder stuurt waarin we ons moeten voorbereiden op mogelijk door Rusland veroorzaakte chaos in ons land. Een nieuwe regering zal Oekraïne en de Russische dreiging hopelijk hoog op de agenda zetten.
Komende kerst is in Nederland de 81e opeenvolgende kerst met vrede. We gaan vanzelfsprekend zoals altijd met kerst lekker eten tezamen met vrienden of familie, genieten van de mooie cadeaus en we ervaren de gezelligheid bij een versierde kerstboom. Enkele dagen later vieren we de afsluiting van het jaar en verwelkomen we, voor de laatste keer met vuurwerk, het nieuwe jaar.
Iedereen die na vier mei 1945 is geboren kan daarbij in Nederland nog steeds verkondigen wat in 1981 op een spandoek stond geschreven tijdens de grote Vredesdemonstratie in Amsterdam: ‘Ik ben van na de oorlog en dat wil ik graag zo houden’.
Lammert Waslander uit Groningen is gepensioneerd psycholoog