Ik zet voet op de internationale brug Simon Bolívar; de ene helft van de brug is in handen van de Colombianen, de andere kant van Venezuela. Het is hier drukker dan normaal. Omdat het luchtruim boven Venezuela massaal gemeden wordt kiezen inwoners deze brug om het land in of uit te gaan.
De massaal met kerstlampjes versierde palmbomen helpen de morgenstond bij het verlichten van de weg richting eindbestemming: de internationale brug Simon Bolívar. ‘Kom snel terug, Colombia wacht op je’ lees ik boven de uitgang van het land.
Ik aarzel, zet voet op de brug, maar trek deze even zo snel weer in. De ene helft van de brug is in handen van de Colombianen, de andere kant van Venezuela. Waar die scheidslijn precies is, blijft ongewis. Hoe snel kom ik dan terug? En wacht Colombia echt op mij?
Onze M/V
LC en DVHN en publiceren iedere week een column van Onze Vrouw/Man, een van de acht mediacorrespondenten uit een ander continent.
Ruim een maand geleden zijn collega’s van Al Jazeera nog in hun kraag gevat, omdat ze over die dunne onzichtbare lijn waren gestapt. Venezolaanse veiligheidsdiensten hielden hen een paar uur vast. Als toerist kom ik vast binnen, maar ik ben hier in Cúcuta als journalist. Er zijn geen pottenkijkers gewenst op dit moment.
Een avontuurlijke escapade
Ik tuur naar de groene bergen voor mij die een natuurlijke muur vormen waarachter zich – hoeveel flikkerende kerstlichtjes je ook optuigt – in het pikkedonker een menselijk drama voltrekt. Geregeld treffen elektriciteitsstoringen het land. Was dat maar alles. Nog vaker zijn het de massaal geschonden mensenrechten die het licht niet kunnen verdragen. De vraag is voor hoe lang nog? Want wat is nou die socialistische heilstaat als er muren omheen staan? Als je bang en voorzichtig met je mening moet omgaan, zong het Klein Orkest toch ooit?
Precies op dit moment houdt María Corina Machado een persconferentie in Oslo, dat ze na een avontuurlijke escapade heeft weten te bereiken. De vasthoudende Venezolaanse oppositieleidster heeft de Nobelprijs voor de Vrede te danken aan haar burgermoed en strijd voor democratie in haar thuisland. Al jarenlang is zij de luis in de pels van eerst wijlen Hugo Chávez en later Nicolás Maduro.
Venezuela is op, Venezuela is leeg
Elf maanden geleden was Machado voor het laatst in het openbaar gezien. Al die tijd zat ze ondergedoken, een direct lijntje onderhoudend met haar ‘partner in crime’, de Amerikaanse president Donald Trump. Ondertussen mogen hier op de brug Venezolanen en Colombianen elkaars territorium binnen een bepaalde straal vanaf de grens zonder problemen, stempels of visa bezoeken.
Het zijn vooral Venezolaanse forenzen – met een lang gezicht, oordopjes in, blik op oneindig, zoals het prototype forens waar dan ook ter wereld – die naar Colombia komen. Ze komen werken of inkopen doen, want in eigen land is amper nog iets te krijgen. Venezuela is op, Venezuela is leeg. De bloedhete voorgezoete koffie in het alras smeltende plastic bekertje aan deze kant van de grens kan een bittere afdronk niet voorkomen.
De guitige grimas van de gemiddelde taxichauffeur vrolijkt de boel op. De afgelopen weken is het hier namelijk drukker dan normaal, zo fluisteren de autoriteiten mij toe. Omdat het luchtruim boven Venezuela massaal gemeden wordt door internationale vliegmaatschappijen – en dus hoofdstad Caracas via de lucht onbereikbaar is - kiezen inwoners deze brug om het land in of uit te gaan. De grenspolitie checkt veelal voor de vorm om de zoveel tijd een voertuig.
Vrij spel voor de blaffende viervoeters
Er heerst een gevoel van gespannen kalmte. Staat er iets te gebeuren in Venezuela en zo ja, wat gaan we dan hier in Colombia doen? Simkaartverkopers schieten als paddenstoelen uit de grond. Geïmproviseerde stalletjes met gefrituurde deegwaren, emmers met ondefinieerbare vulling, half ingezakte plastic stoeltjes. In de rommeligheid zit een vorm van georganiseerde chaos verborgen. ,,A la orden’’, klinkt er voortdurend uit de kakafonie van geluiden. Tot uw dienst, kan ik u helpen?
In een Venezolaanse groene hoestbui op vier wielen zit een hele familie gepropt. De achterklep slaat open en dicht. Een Venezolaan rijdt zijn houten karretje vol met korianderachtig groen het buurland in. Hij vindt vast een afnemer. Koriander gedijt goed in de Colombiaanse keuken.
Vrij spel is er in ieder geval voor de blaffende viervoeters die achter de grensoverstekende fietsers aanrennen. Het doet mij opnieuw denken aan Over de muur van Klein Orkest, ter plekke vrij vertaald: ‘Alleen de honden lopen van Colombia naar Venezuela. Worden niet teruggefloten, ook niet neergeschoten. Over de brug, over de onzichtbare lijn, omdat ze soms in Venezuela, soms ook in Colombia willen zijn.’
