Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdhulp. Sindsdien lopen zowel de wachtlijsten als de kosten op. Veendam weet het tij te keren.
Wat een ongelofelijk mooi voorbeeld is de gemeente Veendam. Door een eigenzinnige wethouder (Ans Grimbergen van de PvdA) ging de aanpak van de jeugdhulp compleet op de schop. Met verbijsterende resultaten: de wachtlijsten zijn verdwenen en de kosten liggen nu al onder het niveau van vier jaar geleden.
Het Rijk hevelde in 2015 de budgetten voor jeugdhulp over naar de gemeenten. Marktwerking en een lokale aanpak zouden de zorg moeten verbeteren. Wat een ongelofelijke inschattingsfout.
Het hele systeem van jeugdhulp dreigt in elkaar te storten, de wachtlijsten zijn enorm en de kosten lopen op. Steeds meer gezinnen melden zich bij de gemeente met opvoedingsproblemen.
Dat varieert van eetstoornissen tot angst voor een spreekbeurt of voor een hond. Van zeer ernstig op te lossen problemen tot zaken die met een paar gesprekken uit de wereld zijn.
Wildgroei aan zorgaanbieders
De door het Rijk gepropageerde marktwerking heeft ertoe geleid dat er een wildgroei is ontstaan aan zorgaanbieders. Bijvoorbeeld in Veendam en de omliggende gemeenten groeide dat aantal in een paar jaar tijd van 30 naar 220. Wordt daar maar eens wijs uit.
De aanpak in Veendam is bijzonder, omdat daar een fraai staaltje omdenken in praktijk is gebracht. De overheid ging altijd uit van de gedachte dat laaggeschoolde (en daarmee slecht betaalde) hulpverleners de eenvoudige problemen moeten aanpakken en duurder betaalde ggz-psychologen of psychiaters de ernstige problemen.
Dat onderscheid maken leidt her en der in het land tot forse wachtlijsten. Veendam laat juist een wetenschappelijk geschoolde professional als eerste de situatie beoordelen en richt op basis van zijn of haar advies het verdere hulptraject in.
Wachtlijsten verdwijnen
Tegelijkertijd is er nog maar één aanbieder van jeugdhulp, jep genaamd. Die heeft hoogopgeleide professionals in dienst, die in een paar gesprekken lichte van zware problemen scheiden. In het eerste geval wordt meteen aan oplossingen gewerkt.
En, o wonder, de wachtlijsten in Veendam zijn verdwenen, de schooluitval daalt en er zijn minder crisissituaties. Volgens jep-directeur Maarten Wetterauw gaat dit gepaard met een stevige kostendaling. Waar nu de helft van de hulpvragen voor gemiddeld 600 euro wordt afgehandeld, kostte de goedkoopste behandeling twee jaar geleden nog 1500 euro. Tel uit je winst.
Gemeenten in Groningen en Drenthe zullen met jaloerse blikken kijken naar de successen in Veendam. Er staat ze maar één ding te doen: het roer omgooien. De Veendammer aanpak verdient navolging.
