Journalisten moeten in publicaties voorzichtig omgaan met vermeende misbruikslachtoffers. In de zaak van Marco Borsato is dat lang niet altijd gebeurd.
Dat een strafzaak tegen de bekendste zanger van Nederland veel aandacht krijgt, is logisch. Maar in deze zaak gaat de media-aandacht wel heel ver. Te ver, als je bedenkt dat het mogelijk gaat om misbruik van een destijds 15-jarig meisje.
Niet alleen de verdachte krijgt een hoop bagger over zich heen. Ook over het slachtoffer en vooral haar moeder worden vreselijke verhalen gepubliceerd en besproken aan talkshowtafels. Iedereen lijkt een mening te hebben, terwijl bijna niemand weet hoe het echt is gegaan.
In zedenzaken zijn zelden getuigen. Het is aan de rechters om te beoordelen of een aangifte van een slachtoffer betrouwbaar is en of er voldoende bewijs in het dossier zit om een verklaring te onderbouwen. Of dat in de zaak-Borsato wel of niet het geval is, horen we – als het goed is – donderdag, wanneer de rechtbank uitspraak doet.
Zorgvuldig
Wat het vonnis ook wordt: zowel Borsato als het vermeende slachtoffer zijn zwaar beschadigd. Dat komt niet alleen door de zaak zelf, maar ook door de manier waarop sommige media erover berichten. Alsof het niet gaat om echte mensen, om een destijds jong meisje dat mogelijk iets heel ingrijpends heeft meegemaakt.
Over zedenzaken moet geschreven en gesproken worden in de media. Maar wel op een zorgvuldige manier, met oog voor de gevolgen voor alle betrokkenen. Ook als de verdachte geen bekende Nederlander is. Al maakt dat deze zaak wel anders: zijn privacy is nauwelijks te beschermen, terwijl dat normaal gesproken een belangrijk uitgangspunt is bij verslaggeving over strafzaken.
Twijfel
Wekelijks behandelen rechtbanken in Noord-Nederland (ernstige) zedenzaken, waarbij kinderen en tieners slachtoffer zijn geworden. Meestal gebeurt dat in alle rust, met slechts een paar journalisten in de rechtszaal. Na afloop wordt afgewogen of en hoe erover geschreven wordt. Het komt in uitzonderlijke gevallen voor dat er geen verslag wordt gemaakt, omdat publicatie mogelijk meer kwaad dan goed zou doen. Een enkele keer is er twijfel en wordt gewacht tot het vonnis.
Helemaal geen publiciteit geven aan zedenzaken is geen optie. Dan lijkt het alsof seksueel misbruik van kinderen niet bestaat. Daar zijn slachtoffers al helemaal niet mee geholpen. Het is goed dat het aandacht krijgt. Wel moet er alles aan worden gedaan om te voorkomen dat een slachtoffer door publicatie extra beschadigd raakt.
