Je moet een bovenlip van eelt en een tong van plaatstaal hebben om met je volle verstand je tanden in een cactus te zetten | column Brian Kabbes

Het is toch een wonder dat zelfs op de droogste en minst gastvrije plaatsen op deze aardbol planten willen groeien. Op plaatsen waar water schaars, het leven hard en als je niet oppast, kort is. Vind het dan maar eens vreemd dat cactussen hun kostbare levenssappen willen beschermen tegen hebberige vraat door dieren.

Vlijmscherpe en gemene stekels zijn daarvoor het uitgelezen middel. Je moet een bovenlip van eelt en een tong van plaatstaal hebben om met je volle verstand je tanden in een cactus te zetten. Iedereen, mens en dier inclusief, die ooit een iets te innige aanvaring met een cactus had, heeft geleerd ze met respect en ontzag te benaderen.

Maar hoe zit het dan met de cactussen met zachte, aaibare stekels? Die kunnen toch niet als bescherming dienen? Welk dier willen ze daarmee afschrikken? Logische vragen, waarop het antwoord is dat ze ook een bescherming van de plant vormen. Maar niet tegen opdringerige vraat door dorstige dieren, maar tegen de moordende kracht van de zon. In de woestijn, waar veel cactussoorten hun thuis vinden is schaduw een moeilijk te vinden zeldzaamheid.

Waar de meeste dieren de mogelijkheid hebben actief een schaduwplaats te kunnen opzoeken, is planten die luxe niet gegund. Zij hebben het maar te doen met de toevallige plaats waar het zaadje waar ze uit zijn ontstaan ooit is ontkiemd. In de meeste gevallen is dat op een onbeschutte plaats, pal in de brandende zon. Dan ben je blij dat je van de natuur een dikke vacht van wollige stekels hebt gekregen. Daarmee bescherm je jezelf tegen de onbarmhartige koperen ploert en vermom je jezelf in een moeite door als een oneetbaar harig object.

Wat een slimme oplossing voor een vervelend probleem. De natuur is een nooit aflatende bron van verwondering. De wollige stekels hebben voor ons nog een ander voordeel, het maakt dergelijke cactussen tot aantrekkelijke kamerplanten. Ideaal aangepast aan centraal verwarmde huizen, waarbinnen het klimaat lijkt op hun oorspronkelijke herkomst. Geen gevaar voor kinderen of huisdieren en toch het plezier van een klein natuurwonder.

Op mij heeft mijn eerste cactusje veel indruk gemaakt. Alle andere cadeaus van de goedheiligman ben ik vergeten, het wollige bolletje is me bijgebleven. Mijn kennelijk ietwat masochistische aard heeft mij in later jaren ook de gemeen stekende familieleden doen verkennen. Niet altijd tot groot genoegen. Ik heb ooit na een bezoek aan een beroemde Duitse cactuskwekerij mijn broek en trui weg moeten gooien, omdat een te enthousiaste ontmoeting met een schijfcactus ontelbare naaldjes in het textiel had achtergelaten.

Toch heeft het mijn bewondering voor de stekelige overlevingskunstenaars niet kunnen remmen. Ik ben al ruim vier decennia lid van de landelijke cactusvereniging Succulenta en kan me er nog steeds over verwonderen hoe dapper cactussen in het leven staan. Niet zeuren en klagen dat je op de verkeerde plaats geboren bent, maar stoer en onverschrokken zichzelf staande houden. Niet praten maar poetsen, het zijn planten naar mijn hart.