Durf als man over je mentale problemen te praten, adviseert de Groningse onderzoeker Frederike Jörg. Veel te veel mannen houden zich stoer, met desastreuze gevolgen.
Neem een kijkje in het Universitair Psychiatrisch Centrum (UCP) of de wachtkamer van een psychologenpraktijk en je kunt zomaar tot de conclusie komen dat vooral vrouwen kampen met mentale problemen. In het UCP in Groningen, onderdeel van het UMCG, is de grote meerderheid van de patiënten vrouw. Dit is overigens niet alleen hier zo, maar bij ggz-instellingen in heel het land.
Maar, verrassing: het is helemaal geen typisch vrouwenprobleem. „We weten dat gevoelens van angst en depressie bij mannen en vrouwen net zo vaak voorkomen”, zegt Frederike Jörg, onderzoeker en universitair hoofddocent bij het UCP.
Wegstoppen, drank en drugs
Het verschil zit hem erin dat vrouwen hun mentale problemen veel vaker durven bespreken met hun omgeving en ook vaker professionele hulp inschakelen. „Mannen stoppen hun gevoelens vaker weg en zoeken afleiding in drank of drugs”, weet Jörg. „Op de lange termijn ben je dan slechter af.”
Bij Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) zijn de verhoudingen dan ook andersom: daar is driekwart van de cliënten man.
Dat je als man niet over je gevoelens praat, zit diep in onze cultuur gebakken, constateert ze. „Dat begint als een jongetje valt. ‘Opstaan, niet huilen’, hoor je ouders dan soms zeggen. Jongetjes wordt zo geleerd: je moet stoer zijn en geen kwetsbaarheid laten zien.”
Mentaal Gezond Groningen
Er wordt van alles geprobeerd om het tij te keren. Zo is er het platform Mentaal Gezond Groningen, waarvan Jörg programmadirecteur is, en waarbinnen professionals en zorgorganisaties zich onder meer inzetten voor preventie. Recent werd de campagne ‘Een k*tdagmag’ gelanceerd, waarin gepleit wordt voor het bespreekbaar maken van mentale problemen.
Om echt stappen te zetten met preventie is het verstandig om zo vroeg mogelijk in het leven te beginnen. „Daarom gaan we tegenwoordig ook langs op basisscholen en middelbare scholen, om te vertellen dat je niet hoeft te schrikken van emoties en gevoelens, dat iedereen die heeft en dat je daar echt over mag praten.”
„Je hoeft natuurlijk niet voor alles hulp te vragen, maar op het moment dat gevoelens van angst en depressie je belemmeren in het dagelijks leven, is het tijd om aan de bel te trekken”, zegt Jörg. „We weten ook dat behandelingen bij mannen en vrouwen net zo effectief zijn.”
Movember
November is de maand van extra aandacht voor de gezondheid van mannen. Movember (waarbij mannen hun snor laten staan) is hier uit voortgekomen. Het gaan dan om bewustwording rond fysieke problemen als prostaat- en teelbalkanker maar ook steeds vaker om mentale problemen bij mannen.
Dinsdagavond is er in het Forum in Groningen een evenement over het bespreekbaar maken van dit soort gevoelens, onder de naam ‘Echte mannen huilen niet, toch?’. Naast Jörg spreken onder meer Diana van Bergen, adjunct-hoogleraar Pedagogische en Onderwijswetenschappen (RUG) en filmmaker Joep van Weelden.
‘Helemaal niet goed’
Ook ervaringsdeskundige Koert Greving (34) gaat zijn verhaal doen. Hij had bepaald geen stabiele jeugd, moest noodgedwongen veel te snel volwassen worden en liep uiteindelijk mentaal vast. „Ik ging maar door en liet geen emoties toe”, vertelt Greving. „Ik had ook nooit geleerd hoe ik met mijn gevoelens om moest gaan. Laat staan om erover te praten.”
Toen hij een jaar of 25 was, kreeg hij een burn-out. „Iemand vroeg aan mij: hoe gaat het met jou? Ik antwoordde, zoals altijd, dat het prima ging. Maar hij keek dwars door me heen. Hij zei: volgens mij gaat het helemaal niet goed met jou. Dat was het begin van het hele proces.”
Hij volgde een jaar lang intensieve therapie, waarin hij leerde omgaan met zijn gevoelens. Inmiddels werkt hij bij Accare als ervaringsdeskundige. „Het is heel fijn dat ik mijn ervaringen kan inzetten om anderen te helpen”, zegt Greving. Dinsdagavond spreekt hij een zaal vol toe. In Forum worden meer dan 200 mensen verwacht. „Heel spannend. Maar ik vind het belangrijk dat er aandacht komt over dit onderwerp, waardoor het bespreekbaar wordt.”
