Een virtuele psychiater, die zijn kennis dankt aan kunstmatige intelligentie, die met je in gesprek gaat over je depressie of angsten en die niet alleen luistert en adviseert, maar ook kan troosten.
Technisch is het mogelijk, zeker over een jaar of twee, verzekert hoogleraar psychiatrie Wim Veling van het UMCG. Maar de vraag is of we dat wel moeten willen: een psychologische behandeling door een virtueel persoon zonder dat er nog een menselijke therapeut aan te pas komt. „Dat is precies wat we hier in het UMCG gaan onderzoeken, voordat we technici aan het werk zetten met het bouwen van een virtuele psychiater”, zegt Veling.
Hij gelooft dat VR-gesprekken met een digitale psychiater uitkomst kunnen bieden voor een flink deel van de mensen dat last heeft vanrelatief lichte psychische problemen. „We kampen voor deze categorie met grote wachtlijsten. Als je niet meer met een mens van vlees en bloed hoeft te praten, dan heb je van een wachtlijst natuurlijk geen last meer. Je zet een VR-bril op en de behandeling kan beginnen.”
De virtuele psychiater of psycholoog bouwt zijn of haar kennis op op basis van kunstmatige intelligentie. Hij geeft alleen informatie die is goedgekeurd door professionals. Daarnaast moet de VR-therapeut ook kunnen adviseren, begrijpend reageren, doorvragen en troosten.
Ongemak
„Het idee roept ookbij mij wel wat ongemak op”, zegt Veling. „Psychiatrie is bij uitstek mensenwerk, zou je zeggen. Normaal gesproken bouw je een relatie op met een patiënt, maar hoe zit dat met AI? Krijg je als patiënt dan een band met een avatar? En wat gebeurt er als er tijdens het gesprek duidelijk wordt dat iemand het leven echt niet meer ziet zitten? In elk geval moet het een veilig systeem worden.”
Wim Veling, hoogleraar psychiatrie (UMCG).
De komende maanden gaan Veling en zijn collega’s en studenten op het Universitair Centrum Psychiatrie (UCP) van het UMCG met deskundigen in gesprek over de vraag waaraan de AI-therapeut in elk geval moet voldoen. Voor de gespreksgroepen zijn ze op zoek naar psychologen, mensen die eerder een psychologische behandeling hebben gehad en experts op het gebied van kunstmatige intelligentie en ethiek. Pas als dit allemaal duidelijk is, wordt er met hulp van technici van de Universiteit Twente een prototype gebouwd. Die zou er over een jaar kunnen zijn.
Vervolgens is er nog op grotere schaal nog meer onderzoek nodig. Pas als ook daar uitkomt dat de virtuele psychiater veilig en effectief is, kan het onderdeel worden van de behandelmogelijkheden bij psychische klachten.
Meepraten over VR-therapeut?
Het UMCG is op zoek naar mensen die mee willen praten over waar de VR-therapeut aan moet voldoen en ook de ethische vragen die er bij komen kijken. Specifiek zoekt hoogleraar psychiatrie Wim Veling naar psychologen, mensen die eerder een psychologische behandeling hebben gehad en experts op het gebied van kunstmatige intelligentie en ethiek. Geïnteresseerden kunnen een mailtje sturen naar vrmentalhealth@umcg.nl.
