Hoe lang mag je een neusspray eigenlijk gebruiken? Of een maagzuurremmer? Gebruik de bijsluiter | column Ton de Boer

Sommige medicijnen krijg je alleen op recept mee bij de apotheek. Andere kun je gewoon zelf kopen bij de apotheek, drogist of in een andere winkel. Denk bij dit soort zelfzorgmedicijnen bijvoorbeeld aan paracetamol of een hoestdrank. Bij het verlenen van de vergunning voor toelating op de markt geven wij als medicijnautoriteit ook aan waar een zelfzorgmedicijn verkocht mag worden. We kijken bewust naar elk medicijn of het nodig is dat er een apotheker of drogist beschikbaar moet zijn om informatie te geven.

Nivel legde een groep consumenten en patiënten vragen voor over zelfzorgmedicijnen. Wat blijkt? Twee derde van de mensen kreeg geen mondelinge informatie bij de laatste keer dat ze zelfzorgmedicijnen kochten. Zij gaven ook aan dat ze hier geen behoefte aan hadden. De meerderheid leest wel de bijsluiter om meer te weten te komen over bijwerkingen en hoe en hoe lang je het mag gebruiken.

De meeste mensen gebruiken zelfzorgmedicijnen kort: korter dan een week. Zoals het bij de meeste zelfzorgmedicijnen ook in de bijsluiter staat. Wel viel op dat mensen aangaven dat ze maagzuurremmers (27%) en verschillende soorten neussprays (12%) langer gebruiken dan volgens de bijsluiter mag.

De meeste mensen vinden de informatie uit de bijsluiter dus belangrijk. Dat is natuurlijk goed om te lezen. Maar we zien wel dat mensen die informatie niet altijd goed lezen of begrijpen. Ook zien we dat mensen hun zelfzorggeneesmiddel niet altijd op de juiste manier gebruiken. Ze doen dat bijvoorbeeld te lang en misschien daardoor ook niet tegen de juiste klachten.

Goede informatie aan de consument en patiënt is bij zelfzorgmedicijnen erg belangrijk. Over de hoeveelheid per dag, de duur van gebruik en de bijwerkingen. Gebruik zelfzorgmedicijnen kort en volg de adviezen in de bijsluiter en op verkooppunten op. Het is een taak van verkopers om zo nodig goed te informeren. Ik zie het ook als taak voor het CBG om de voorlichting in de bijsluiter te blijven verbeteren.

Om op mijn openingsvraag terug te komen: neussprays met zoutoplossing zijn geen geneesmiddel. Die mag je wat langer gebruiken. Maar bij neussprays die wél als medicijn zijn geregistreerd, zoals neussprays met xylometazoline voor neusverkoudheid, staat het advies de spray niet langer dan een week te gebruiken. Langdurig of teveel gebruik kan juist verstopping van de neus veroorzaken, omdat de slijmvliezen opzwellen. Terwijl de verkoudheid al lang over is.

Zelfzorgmedicijnen zijn een belangrijke aanvulling op professionele zorg. Maar ze hebben ook bijwerkingen. Lees dus de bijsluiter en vraag bij twijfel informatie aan de drogist, apotheker of arts.