Hoe één appje en een handjevol activisten het hele land op zijn kop zetten. ‘We waren met zijn tienen en hebben drie auto’s gecontroleerd’

Carlo Kanninga (41) uit Veendam is een boom van een kerel, met een imposante baard en zijn haar in een staartje. Zondagmiddag 21 december staat hij bij de grens tussen Duitsland en Nederland. Samen met ruim honderd activisten protesteert hij tegen de instroom van vluchtelingen in Nederland. „Tegen de open grenzen en de massa-immigratie.” Omdat Kanninga vroeger beveiliger was heeft hij de taak om te zorgen dat alles rustig verloopt.

De activisten houden één weghelft bezet en zwaaien met spandoeken met teksten als ‘Vol=Vol’. Uit de speakers klinkt onder meer het AI-nummer ‘Nee tegen het AZC’.

De locatie is bekend terrein. De Veendammer was ook aanwezig bij de acties die later ‘grenscontroles’ zouden gaan heten en het hele land schokten.

En dat begon met één bericht in de appgroep ‘AZC ter Apel dicht’. Op 7 juni, even na zes uur ‘s avonds, schrijft activist Jan Huzen: ‘Vanavond om 21.00 uur aanwezig in het kroegje i.v.m voorbereidingen grenscontrole ten aanzien van het dumpen van asielzoekers Duitse politie. Mensen met enkel praatjes zijn wij niet nodig!’

Nog vóór de bijeenkomst begint wordt de groepsnaam veranderd naar Grenscontrole i.v.m asielzoekers. Kanninga schuift ook aan, vertelt hij. „Er werd gestemd en diezelfde avond zijn we gegaan.” Een mannetje of tien rijdt naar de grens. „Daar hebben we misschien drie auto’s aangehouden”, zegt Kanninga.

Het effect is enorm.

Wat volgt is een mediastorm die wordt aangewakkerd door Geert Wilders. Een dag later twittert hij: ‘Fantastisch initiatief. Zou overal aan de grens moeten gebeuren.’ Niet veel later worden de acties opgepikt in heel Europa. Onder meer de Duitse tv besteedt aandacht aan de ‘grenscontroles’ en in Polen volgen groepen mensen het voorbeeld van Jan Huzen en zijn mede-activisten.

Ondertussen is de ophef groot. Veel politici spreken schande van de acties. „In dit land is er geen ruimte voor eigenrichting”, zegt minister David van Weel in reactie op kamervragen.

Bovendien verschijnen er zeer racistische en gewelddadige plaatjes en teksten in de appgroep. Nog tijdens de demonstratie op 7 juni fantaseert iemand over hardop over het vermoorden van Frans Timmermans. Twee andere leden van de groepsapp discussiëren over de vraag of Hitler werkelijk zo slecht was als mensen zeggen. En een ander heeft het over haar ‘pure blood kindje’.

Volgens Kanninga heeft beheerder Jan Huzen er alles aan gedaan om de ergste racisten uit de groep te zetten. Daarom stoort het hem ook zo dat hij en zijn mede-activisten werden weggezet als racist. „Zo zie ik mezelf niet. Ik houd gewoon van mijn vaderland”

Tóch is ook bij de demonstratie van 21 december een prinsenvlag met daarop een VOC-logo te zien. De prinsenvlag (oranje, wit, blauw) was aanvankelijk, in de zestiende eeuw, een symbool van de Nederlandse opstand tegen de Spanjaarden . Later werd hij gebruikt door de NSB. De afgelopen jaren duikt de vlag regelmatig op bij extreemrechtse demonstraties.

Die vlag vindt Kanninga niet zo’n probleem, al zou hij hem niet zelf omhangen. Hij krijgt ook wel eens vragen over zijn verschijning. De oorbel in zijn linkeroor heeft veel weg van een Keltisch kruis, een symbool dat veel gebruikt wordt in extreemrechtse kringen. „Ik snap de vraag, maar dat is een symbool voor mannelijkheid.”

Na een paar uur is de demonstratie afgelopen. Jan Huzen pakt de microfoon en nodigt de demonstranten uit nog wat te komen drinken in zijn mancave, waar ook de eerste grenscontrole werd bekokstoofd. „Dan gaan we nog even gezellig nakletsen en gaan we onze frustratie nog even goed over tafel gooien.” Kanninga zit ernaast en eet een bakje snert.