Op sociale media wordt door enkele sterrenfanaten jubelend uitgekeken naar dit jaar. Sterrenkundige Theo Jurriens van de Rijksuniversiteit Groningen blijft er nuchter onder: „Er gebeuren altijd mooie dingen. Alles is relatief.”
Een piekfijne maan aan de hemel, in de vorm van een banaantje, met daarnaast een behoorlijk felle planeet afgelopen vrijdag. Dat was Venus, weet Theo Jurriens. „Prachtig verschijnsel. Een paar dagen later is de maan voor Saturnus langsgegaan. Dat hebben we gemist omdat het bewolkt was.”
Amateur-sterrenkundigen op TikTok denken dat 2025 een bijzonder jaar wordt. Jurriens kreeg van het weekend nog een berichtje met vragen over de bijzondere dingen die we kunnen zien in de lucht. „Er zijn vast mensen die vrezen dat de aardbol vergaat. Nou ja, die vergaat misschien wel. Maar dan door andere redenen.”
De sterrenkundige blijft er nuchter onder. Hij vindt 2025 niet per se spannend. „Alles is relatief. Er gebeuren altijd mooie dingen aan de hemel.”
Theo Jurriens: ,,Er gebeuren altijd mooie dingen aan de hemel." Foto: Archief/ Nienke Maat
Dinsdagavond kun je Venus bijvoorbeeld waarnemen. „Draai je 180 graden dan zie je aan de oostkant Jupiter. Een fantastische planeet. Met een gewone verrekijker kun je de maantjes om de planeet zien.”
Planetenparades
Niks aan de hand dus dit jaar? Jawel. Er zijn inderdaad zogenaamde planetenparades, waarbij meerdere planeten op een rijtje staan, te zien in 2025. Rond de twintigste van deze maand staan er zeven op een rijtje en dat is volgens Reynier Peletier, ook sterrenkundige bij de RUG, heel bijzonder. Dit gebeurt eens in de paar eeuwen. „Venus is er ‘s avonds en Mercurius in de ochtend, maar dat zijn toch zeven planeten op één lijn.”
Venus en Jupiter in maart 2023. Foto via Theo Jurriens
Al zijn niet alle planeten goed te zien, waarschuwt Jurriens. „Mercurius bekijken kun je sowieso vergeten. Dat is een heel lastige planeet om vanaf de aarde te zien omdat hij dicht bij de zon staat. Ik ben 63 en heb de planeet vijf keer gespot in Nederland.”
Venus kun je daarentegen makkelijk signaleren omdat de planeet fel is. „Dat is naast de zon en de maan het helderste object aan de hemel. Mars en Saturnus kun je ook goed zien. Een app op je telefoon is handig om te weten waar ze aan de hemel staan. Uranus kun je niet met je eigen ogen zien. Tenzij je op een extreem donkere plek bent. Voor Neptunus heb je echt een kijker nodig. Die planeet staat het verst van de aarde.”
Gedeeltelijke zonsverduistering
Schrijf 29 maart wel in je agenda, zegt Jurriens. „Dan is er in de tweede helft van de ochtend (tussen 11.00 uur en 13.00 uur) een gedeeltelijke zonsverduistering die ook in Nederland te zien is. Behoorlijk bijzonder.”
Op 23 januari rond 7 uur ‘s avonds staat Venus laag in het zuidwesten. „Dan staat vlak daarbij de planeet Saturnus. Voor fotografen met een telelens een leuke uitdaging.”
En er zijn dit jaar twee maansverduisteringen op 14 maart en op 7 september. „In maart is voor ons alleen het begin van de verduistering zichtbaar. In september alleen het eind.”
Het is waarschijnlijk wel het voorlopig laatste jaar dat het noorderlicht vanuit Nederland goed waarneembaar is. „De zon heeft perioden van minima en maxima. Als de zon in een actieve periode zit, stuurt hij meer deeltjes naar de aarde waardoor meer noorderlicht bij ons te zien is. We gaan langzaam die actieve periode uit. Over elf jaar komen we daar pas weer in.”
