Wat moet een aspirant-burgemeester van Groningen met een vacature vol clichés? 'Ik heb geen profielschets bekeken'

Naast de integere en betrouwbare verbinder, moet de nieuwe burgemeester van Groningen zichtbaar en benaderbaar zijn, daadkrachtig, duidelijk, stressbestendig en meer van dat soort termen. De gemeenteraad laat zo zien wat ze belangrijk vindt in een nieuwe burgemeester, maar geeft tegelijk ook een opsomming van open deuren die in iedere gemeente terugkomt.

De vacature stond eerder open in 2014 en 2019 en trok toen respectievelijk acht en dertien sollicitanten. In 2019 werd het de onlangs vertrokken Koen Schuiling, daarvoor was het Peter den Oudsten. Die laatste, inmiddels 73 jaar, bleef tot de herindeling met Haren en Ten Boer.

Heeft hij de vacaturetekst destijds tot zich genomen voordat hij solliciteerde? „Ik heb zeker even gekeken”, zegt hij lachend. „Als sollicitant heb je de vrijheid om je er iets van aan te trekken of niet. Als ze een dame onder de 30 hadden gewild, dan was mijn kans klein geweest.” Groningen kwam uit een roerige bestuurlijke periode en had behoefte aan rust en stabiliteit. „Ze zochten iemand die niet aan het begin van zijn carrière stond: ik was al 63 toen ik begon.”

Jacques Wallage (78) was van 1998 tot en met 2009 burgemeester van de stad en met een verleden als wethouder en raadslid een bekend gezicht. Hij was ook de laatste die zijn eerste termijn volmaakte en zelfs nog wat langer doorging. „In mijn geval was het sowieso anders, want ik werd vanuit de PvdA in de gemeenteraad benaderd of ik wilde solliciteren”, herinnert hij zich. „Ik geloof niet dat ik naar een profielschets heb gekeken.”

Heeft zo’n vacaturetekst dan helemaal geen zin? Het burgemeestersambt is een functie met veel lagen, weten Den Oudsten en Wallage. „Je kunt een kandidaat inzicht geven in wat we belangrijk vinden in Groningen, wat de knelpunten en opgaven zijn”, zegt Wallage. „Dat vind ik belangrijk. Je moet eerlijk zijn over wat er op een burgemeester afkomt.”

Hij begrijpt het opstellen van de tekst daarom wel. Je moet een sollicitatieprocedure nu eenmaal ergens beginnen. „Het is niet raar om daarin een aantal wensen te formuleren. Het ingewikkelde is dat die niet bepalend zijn, dat is de vraag of het klikt en of de burgemeester past bij wat Groningen van diegene verwacht. Een profiel is daarbij van ondergeschikt belang.”

Den Oudsten is het daar volledig mee eens. „Een profielschets kan houvast geven. Pas ik hier? Maar je kunt ook vinden dat je zoveel extra kwaliteiten meebrengt, dat je de profielschets aan de wilgen hangt en gewoon gaat.” En sommige termen, zoals betrouwbaarheid en het boven de partijen staan, horen nu eenmaal bij het ambt, zegt hij. Net als Wallage kreeg Den Oudsten een seintje vanuit de PvdA. „Toen ben ik ervoor gegaan, met het bekende resultaat.”

Een burgemeester wordt benoemd voor zes jaar. Groningen is straks toe aan de zevende, waarvan twee waarnemers, deze eeuw. Het gebrek aan continuïteit baart Wallage zorgen. „We moeten daar stevige eisen aan stellen, want we hebben hier een hoop burgemeesters versleten. Na de oorlog ben ik samen met Jan Tuin (1951-1965) en Harm Buiter (1971-1985) de enige die het langer dan tien jaar heeft gedaan. Niet iedereen kreeg die kans door hun leeftijd, maar het is wel een teken aan de wand.”

De gemeenteraad stelt de profielschets woensdag officieel vast. Vrijdag gaat de vacature open en kan iedereen die wil, solliciteren.