Jan uit Groningen helpt bevriend gezin vluchten uit Gaza. 'Wrang, want honderdduizenden zonder connecties blijven achter in de ellende'

Het gaat om de 37-jarige Mohammed Abu Afash, zijn vrouw en drie dochters van 8, 10 en 11 jaar. Keulen kent het gezin goed. Hij wil hen helpen om uit de ellende in Gaza te vluchten. Keulen begon een geldinzamelingsactie op Gofundme die in korte tijd al 25 mille aan donaties opbracht.

„Mohammeds broer Ali was een vriend van mij en een geweldige collega”, zegt Keulen. Hij leerde Ali kennen in de tijd dat hij directeur was van het Doha Center for Media Freedom, dat samenwerkte met een opleidingscentrum voor jonge journalisten in Gaza. In 2014 maakte een niet-geëxplodeerde raket die later wel ontplofte in Noord-Gaza een eind aan Ali’s leven. Sindsdien onderhoudt de Groninger contact met Ali’s familie.

Het Palestijnse gezin is volgens Keulen de afgelopen maanden vanuit Noord-Gaza al verschillende keren gevlucht voor de oorlog. Die brak uit nadat Hamas op 7 oktober in een terroristische aanslag 1200 mensen vermoordde in Israël en honderden mensen gijzelde. Een paar dagen later viel het Israëlische leger Gaza binnen.

Mohammed bestierde een winkeltje waar hij briefpapier, geschenken en speelgoed verkocht. Dat veranderde, net als hun huis in de wijk Al-Rimal in Gaza-stad, in puin. De familie Afash woonde sinds kort in een tent in het oostelijk deel van Rafah, op iets minder dan 20 kilometer lopen van een grenspost met Egypte. Daarin zagen Keulen en Mohammed een kans voor het Gazaanse gezin om te ontsnappen.

Keulen toog daarom zelf naar Caïro, de hoofdstad van dat land, om op 23 april een deel van dat ingezamelde geld, 17.500 dollar, te betalen aan Hala Tourism Company. Dat is volgens hem een bedrijf dat nauw samenwerkt met het Egyptische leger en militaire inlichtingendienst. Voor 7 oktober kostte een plekje op deze VIP-lijst een paar honderd dollar.

,,Ja, dat voelt best wrang, dat zal ik niet ontkennen” zegt Keulen. ,,Want in feite is het mensensmokkel met de zegen van Egypte. Het was best een ethisch dilemma. Maar als een familie die al maanden in doodsangst leeft en die ik goed ken, mij om hulp vraagt, dan zeg ik geen nee. En via dat Hala kreeg ik ze op een zogeheten VIP-lijst. Wie op die lijst staat, kan vanuit Gaza via de grenspost bij Rafah naar Egypte reizen.”

Normaal duurt het enkele weken nadat je op zo’n VIP-lijst bent geregistreerd je via een kiertje de grens naar Egypte over mag. ,,Op die manier kunnen een paar honderd Palestijnen, die met hulp van acties zoals de mijne veel geld kunnen betalen, vluchten voor het oorlogsgeweld”, zegt Keulen. ,,En ja, honderdduizenden die niet zulke connecties hebben blijven achter in de ellende. Ook dat is een afschuwelijke gedachte.”

Maar juist nadat de Groninger de familie op die lijst kreeg, trok het Israëlische leger het oosten van Rafah binnen en bezette de twee grensovergangen met Egypte en sloot ook de gelegenheidsopening voor Palestijnen met connecties, zoals die van Mohammed.

Door het opgelaaide geweld rond Rafah, heeft volgens Keulen de familie nu ook de tent verlaten. Het gezin leeft inmiddels gespleten. De vrouw bivakkeert momenteel bij familie aan de kust, Mohammed logeert in het huis van een vriend.

Keulen heeft geen idee wanneer de familie weer bij elkaar komt en wanneer ze naar de kier in de grenspost bij Rafah kunnen. ,,Nee, ik hoop niet dat het weggegooid geld is geweest dat ik voor die VIP-lijst heb betaald.”

Uiteraard hoop de Groninger dat Mohammed en zijn gezin toch in Egypte terechtkomen. ,,Daar zijn ze tenminste buiten levensgevaar, kunnen ze overleven. Ze kunnen daar naar een zus van Mohammeds vrouw, die ik ook in Caïro heb ontmoet. Maar dan begint deel twee van hun verhaal. Want Egypte kent Palestijnen niet de vluchtelingenstatus toe. Ik weet dat Mohammed en zijn vrouw graag naar Europa willen, het liefst komen ze naar Nederland. Maar ook wij nemen geen asielaanvragen van Palestijnen in behandeling.”