Rein Koopman in De Molenhof in Pekela, waar 250 Oekraïners worden opgevangen. Foto: Huisman Media/archief 2022
Minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber is dringend op zoek naar 30.000 extra opvangplekken voor Oekraïners. Gemeenten moeten Oekraïners vragen zoveel mogelijk zelf een woning te vinden.
„Er is gewoon niet meer plek”, zegt projectcoördinator Rein Koopman van de gemeente Pekela. Weinig gemeenten in Nederland vangen per inwoner zoveel gevluchte Oekraïners op als deze gemeente. In twee voormalige zorgcentra wonen in totaal 370 Oekraïners. Dat gaat uitstekend, zegt Koopman. Maar hij merkt dat de druk op de opvang heel hoog is.
Van de ruim 92.0000 opvangplekken die in Nederland bestaan, waren deze week nog maar 200 plekken vrij. De provincie Groningen vangt meer dan 3200 Oekraïners op, Drenthe ruim 4400.
In een brief aan alle burgemeesters van Nederland roept minister Marjolein Faber (PVV) op om liefst 30.000 extra opvangplekken te regelen in het land, want in januari is het aantal gevluchte Oekraïners waarschijnlijk gestegen naar 120.000.
Groot deel minderjarig
In Oude- en Nieuwe Pekela delen inwoners vrijwel alles samen. In voormalige kamers in de twee bejaardentehuizen staan stapelbedden voor meestal vier personen. Daar zit ook sanitair bij. Ook de keukens worden gedeeld, net als de voormalige activiteitenruimten. Vanaf september moeten zij een bijdrage leveren aan de opvang: „Dat is met terugwerkende kracht vanaf augustus. Daarmee zijn wij één van de eerste gemeenten in Groningen die een bijdrage vraagt”, zegt Koopman.
Van de bewoners is eenderde minderjarig, weet Koopman. Die kinderen gaan in de buurt naar school, ouders hebben doorgaans werk. Voor hen is er geen reden om te vertrekken. „Bijna al onze bewoners zijn er vanaf het begin.”
‘Bijna geen uitstroom’
„Wij krijgen met regelmaat vragen van bewoners of ook familie, vrienden of oude dorpsbewoners in Pekela opgevangen kunnen worden.” Koopman moet dan ‘nee’, verkopen. „We kunnen hooguit zeggen: ‘ze komen op een wachtlijst’.” Als de vluchtelingen geluk hebben, kunnen ze na twee maanden in Pekela terecht. „Want eigenlijk is er bijna geen uitstroom op de locaties.”
Dat beeld is landelijk. De instroom is alleen maar toegenomen, uitstroom is er vrijwel niet. Op 24 februari 2023, een jaar na de invasie, waren er 70.000 plekken. En begin 2025 zijn er dus 120.000 plekken nodig, verwacht Faber. „Dit is een herhaalde lobby, anders zitten we echt met een probleem”, zegt woordvoerder Marcel van den Eng van haar ministerie Asiel en Migratie. „Vandaar de oproep, help ons naar extra opvangplekken te kijken.”
Gemeenten hoeven daarbij niet bang te zijn dat het Rijk de portemonnee niet trekt. „We hopen dat nieuwe opvangplekken die op termijn wel leeg komen, ingevuld kunnen worden door andere woningzoekers, zoals studenten.”
Oekraïners moet worden gevraagd om zoveel mogelijk in eigen verblijf te voorzien. Daarnaast hoopt de ministerie dat opvanglocaties kunnen opschalen en roept ze op om uitzonderingsposities te laten vervallen. Sommige locaties staan bijvoorbeeld geen huisdieren toe of vangen geen zorgbehoevenden op. Ook zijn er tweepersoonskamers die door één iemand worden bewoond.
In Pekela gaat die ruimte in ieder geval niet gevonden worden, verwacht Koopman. „Onze bezetting is 100 procent.”
