Oekraïense soldaat Andrii (38) brengt kerst door in Beatrixoord Haren. ‘Ik heb op YouTube opgezocht hoe Nederland eruitziet’

Wat stop je in een kerstpakket voor een Oekraïense soldaat? Die vraag hield Maus Westerbaan (73) uit Dedemsvaart afgelopen week bezig. Hij vroeg Rakovski of hij wensen had, maar de Oekraïner wilde er niks van weten. „Ik heb hier alles wat ik nodig heb”, luidde het antwoord. „Goede zorg, lieve mensen en een kerstboom met een piek in de kleuren van de Oekraïense vlag.”

Maar daar neemt Westerbaan geen genoegen mee. En dus stapt de pensionado drie dagen voor kerst revalidatiecentrum Beatrixoord in Haren binnen met een pakket vol lekkers onder zijn arm: bonbons, chocola, cannoli (Italiaanse koekjes), droge worst en Nederlandse kaas. „Ik wilde eigenlijk nog van die rolletjes met slagroom kopen, maar die waren uitverkocht.”

De weg naar de kamer van Rakovski hoeft Westerbaan niet meer te vragen. Sinds hij de soldaat een maand geleden ontmoette, komt hij meerdere keren per week langs.

Westerbaan is sinds 35 jaar actief voor vrijwilligersorganisatie Lions Vechtdal in Overijssel. De club, onderdeel van Lions International met 1,4 miljoen leden over de hele wereld, zamelt sinds de inval van Rusland in Oekraïne geld en spullen in. Van Lionsclub Kyiv in Oekraïne verneemt Westerbaan wat er nodig is, vervolgens zet hij inzamelingsacties op touw. In de afgelopen jaren stuurde hij bussen vol spullen naar het oosten, van onderbroeken tot laptops, rolstoelbussen en medische apparatuur.

Een maand geleden kreeg hij een ander telefoontje uit Oekraïne. Of hij eens op bezoek kon gaan in Haren, bij een soldaat. En dus stapt de inwoner van Dedemsvaart tussen zijn inzamelingsacties door geregeld in de auto naar Haren. De levens van de pensionado en de soldaat liggen mijlenver uit elkaar en toch kletsen ze de wekelijkse ontmoetingen moeiteloos vol. „Mij is gevraagd wat tijd en aandacht te geven. Dat is het minste dat ik kan doen.”

Rakovski is sinds september in Nederland. Van de reis per helikopter, ambulance en vliegtuig weet hij niks meer, maar van de gebeurtenis aan de frontlinie in de oorlog met Rusland kan hij nog elke seconde terughalen. Bij een aanval door Russische drones in de regio Donetsk vloog de generator van de bunker waar Rakovski zat in brand. Om naar buiten te vluchten moest de militair recht door het vuur rennen. „Ik weet nog dat ik dacht, ik zet mezelf in de fik. Maar ik had geen andere keus. Het was dat of stikken door de rook.”

Hij overleefde de brand, maar zat van top tot teen onder de ernstige brandwonden. Alleen delen van zijn borst, buik en benen bleven intact. Via een ondergrondse EHBO-post aan het front en ziekenhuizen in Dnipro, Kiev en Polen kwam hij afgelopen september in het brandwondencentrum van het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam terecht. „Ik was nog nooit buiten Oekraïne geweest. In Rotterdam heb ik YouTube-video’s gekeken om te zien hoe Nederland er eigenlijk uitziet.”

Na zes operaties aan zijn huid revalideert hij sinds vier weken in Haren. Hij is dankbaar voor de zorg, vertelt hij. „Ik weet niet of ik zonder de zorg hier nog in leven was geweest.” De soldaat is even stil. Een traan glijdt over zijn wang. „Nederlanders zijn een licht”, zegt hij terwijl hij zijn ogen droogveegt. „Iedereen met wie ik praat, luistert écht. Ik ben hier om fysiek te herstellen, maar ook mentaal doet het me goed.”

Toch is hij met zijn hoofd ook nog volop in de oorlog. Dagelijks belt hij met zijn vrienden aan het front. „Ik moet weten hoe het met mijn team gaat.” Het gaat op dit moment oké, „maar elke dag is spannend.”

Eind januari wordt Rakovski ontslagen uit het revalidatiecentrum, heeft de dokter gezegd. Dan gaat hij terug naar Oekraïne en – als zijn gezondheid het toelaat – zelfs terug naar het front. „Ik heb een eed afgelegd”, zegt hij. “Die kan ik niet breken. Ik moet mijn land verdedigen.”

Maar eerst wil hij nog langs het ziekenhuis in Rotterdam om afscheid te nemen van een verpleegkundige daar, dat heeft hij beloofd. „Ik breng je wel”, biedt Westerbaan aan. „Misschien kunnen we het combineren met een uitstapje naar de kust. Dan zie je in elk geval nog iets van Nederland voor je weer teruggaat.” Rakovski glimlacht. „Dat lijkt me leuk.”

Voor Westerbaan na een krap uur de deur weer uitloopt, wijst hij nog even naar het kerstpakket. „Vergeet de cannoli niet hè?” Rakovski schudt zijn hoofd. „Bellisimo.” En dan, in het Nederlands: „Dankjewel Maus.”