Leiders horrorzorgboerderij Wedde vechten straf aan: ‘Het was een beetje ouwehoeren’

Dit terwijl eigenaren Paul W. (65) en zijn schoonzoon Michel K. (38) juist in beroep gingen voor een lagere straf dan de 5 jaar en 4 maanden die de rechtbank in Groningen oplegde. Dat is de maximale straf voor (lichte) mishandeling. Beide verdachten ontkennen ook nu weer een groot deel van de verklaringen van hun medewerkers en bagatelliseren hun eigen rol in het wanbeleid.

De rechters van het Hof kaarten de soms gruwelijke voorvallen aan die het programma Undercover in Nederland aan het licht bracht, in combinatie met de rapportages van de zorgboerderij.

Zo zette Michel een zwaar gehandicapte cliënt, met het verstand van een kleuter, op een loopband met grote snelheid, de handen vastgeplakt met ducttape. Niet zonder gevaar, aldus de rechter. ,,Ik snap ook niet waarom ik dit deed.” Michel rapporteerde dat de bewoner ‘geniepig lachte’ en dus door moest op het apparaat. De aanklager rept van ,,een prestigestrijd met een heel jong kind.’’

De bewoner liep schaafwonden met brandblaren op omdat de leider hem over de grond sleurde. En hij moest griesmeel eten, ook nadat hij ervan moest overgeven. Omdat hij het ongevraagd uit de koelkast pakte. Hij moest ook uren in de tuin staan met de armen gestrekt en met flesjes in zijn handen. ,,Ik was er echt van overtuigd dat ik het goede deed”, antwoordt Michel op de constatering van de rechter dat hier mogelijk sprake is van sadisme. Het is afwachten hoe zwaar de aanklager de traumatische ervaringen van de bewoner(s) laat meetellen. Woensdag formuleert hij de strafeis.

De bespreking van de mishandelingen vergt vele uren op de eerste dag in het hoger beroep bij het Hof in Leeuwarden. Met een andere meervoudig beperkte bewoner kwam het bijvoorbeeld tot een knokpartij. ,,Nog een keer en ik breek hem weer”, houdt de rechter Michel een eigen citaat voor. Bij een eerder incident brak de cliënt zijn pols. De leider wil doen voorkomen dat hij bang was voor zijn cliënt. Maar de rechter refereert aan camerabeelden waarop hij toch echt ziet dat juist Michel de confrontatie zoekt.

Beide leiders herhalen keer op keer dat ze eerder hadden moeten stoppen met hun werk voor de zorgboerderij. De zoon van Paul W. zou de zorgboerderij van zijn ouders overnemen, maar overleed plotseling. Paul vond in Michel de vervanger van zijn zoon.

Daarna ging het van kwaad naar erger. Na tips van twee zorgverleners van de boerderij liep een medewerkster van het televisieprogramma Undercover in Nederland van Alberto Stegeman er stage met een verborgen camera.

,,Ik ben mezelf compleet voorbij gerend”, huilt Michel al aan het begin van de zitting. Hij zit met een grote donkere pruik in de beklaagdenbank. ,,Ik heb dit nooit gewild.” Ook Paul is in tranen. ,,Ik heb gefaald. Ik schaam me. Ik had veel eerder moeten stoppen.” Dat zegt ook Paul meerdere keren.

,,Het gaat er nu niet om wat u niét heeft gedaan. Het gaat erom wat u wél heeft gedaan”, zegt een van de rechters streng. Medewerkers betichten de twee van sadisme en machtsmisbruik en ook de heftige beelden spreken voor zich. Toch proberen beide verdachten hun rol zo klein en onschuldig mogelijk te maken.

In Undercover is te zien hoe Michel een bewoner hardhandig een wasmand over zijn hoofd drukt. ,,Om te klieren, een beetje ouwehoeren”, zegt hij daarover. Dat deed hij wel meer, zei hij.

Paul probeert een paar keer omslachtig uit te leggen dat het als leerschool bedoeld was. Een van de rechters grijpt in. ,,Zo ga je toch niet met een cliënt om.” Een bewoner werd onder een tuinslang gezet waar koud water uit druppelde, een ander moest in de kou in een tent slapen. ,,Dat zijn toch gewoon keiharde straffen”, aldus een collega-rechter. Hij heeft het zelfs over dwangarbeid als hij uit de rapportages voorleest hoe een cliënt urenlang onder toezicht moest werken.

De moeder van de zwaarst getroffen bewoner spreekt in de slachtofferverklaring van ‘twee hardvochtige, wrede mannen’, waarvoor haar kind angst had. ,,Hij vertrouwt niemand zomaar weer. De littekens die jullie hebben achtergelaten, die blijven.”

Woensdag gaat de zaak verder met onder andere het requisitoir van de aanklager en de reactie van de verdediging.