De Eemshaven (gezien vanaf Oudeschip) groeit fors de komende jaren. Maar mega-datacenters passen daar niet bij, vinden de Partij voor het Noorden en GroenLinks. Foto: Archief Jaspar Moulijn
Geeft Groningen toch groen licht voor mega-datacenters in de Eemshaven? Provinciale Staten eisen een spoeddebat.
De aanvragers van het debat, GroenLinks en Partij vóór het Noorden, zijn ‘geschokt’ dat Gedeputeerde Staten de mogelijkheid van zogeheten ‘hyperscale’-datacenters in de Groninger zeehaven nadrukkelijk wil open laten.
Daarmee gaat het college volgens de beide fracties niet alleen lijnrecht in tegen een breedgesteunde motie waarin de Groninger Staten de komst van zulke mega-datacenters taboe verklaart, maar ook tegen het eigen hoofdlijnenakkoord.
Coalitie-akkoord keerde zich nog tegen ‘hyperscales’
Daarin keren coalitiepartners BBB, PvdA, Groninger Belang en ChristenUnie zich juist tegen ‘hyperscales’. „In een open landschap zien wij geen ruimte voor grootschalige datacenters en distributiecentra”, schreven zij vorig jaar nog in hun akkoord.
GroenLinks-Statenlid Bas de Boer valt „bijkans van zijn stoel” dat GS nu toch ineens door de bocht gaat. „Een meerderheid van de Staten heeft zich duidelijk uitgesproken tegen de komst van hyperscale-datacenters”, stelt hij.
In november steunden alle partijen in de Staten, met uitzondering van de BBB en VVD, een motie om geen hyperscales toe te staan in de Eemshaven. Een twee derde meerderheid is eensluidend in zijn oordeel: ze gebruiken te veel stroom, water en ruimte, ze passen niet in het Groninger landschap én ze leveren relatief weinig werkgelegenheid op.
Schrikbeeld voor bevolking rondom de Eemshaven
En om dat laatste is het nu juist te doen bij de plannen om de Eemshaven aan de zuidoostkant uit te breiden met de 600 hectare metende Oostpolder. Dat plan, van de provincie en het gemeentebestuur van Het Hogeland, is toch al omstreden bij omwonenden. Juist de mogelijke komst van enorme datacenters is voor hen een schrikbeeld.
„Er zijn al tijden gesprekken gaande met inwoners van omliggende dorpen van de Oostpolder”, schetst Dries Zwart van de Partij voor het Noorden de voorgeschiedenis. „Daarin komt telkens naar voren dat zij geen grote ‘blokkendozen’ in hun achtertuin willen. Wij zijn het daar mee eens.”
PvhN-Statenlid Zwart is zacht gezegd ‘not amused’. De nieuwe coalitiepartners schaarden zich eerder nog achter de lijn hun voorgangers. Die wilden juist een halt toe roepen aan de ‘verdozing’ van het Groninger landschap met gigantische data- en distributiecentra.
‘Hoe betrouwbaar is dan nog de politiek?’
GroenLinks en de PvhN willen dat op 5 juni aan de kaak stellen in een spoeddebat. „Het gaat hier wat ons betreft ook om vertrouwen”, zegt Zwart over de ommezwaai ten opzichte van het tot dusver gehanteerde standpunt. „Wat zijn die woorden nog waard? En hoe betrouwbaar is dan nog de politiek?”
GS zien juist wel een groot belang voor de regionale economie en werkgelegenheid. Nieuwe grootschalige datacenters kunnen volgens het college ook een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van de Oostpolder. Die moet de komende jaren uitgroeien tot een duurzaam en innovatief industriegebied voor bedrijven die veel groene stroom en grond nodig hebben.
De Eemshaven is samen met de Noord-Hollandse Wieringermeer de enige plek in Nederland waar de nu demissionaire regering nog wel hyperscales wil toestaan met een oppervlakte van 50 tot 100 hectare. Voor de rest van het land geldt daarvoor al sinds 2022 een ‘moratorium’.
GS vrezen greep te verliezen met volledige ban
De provincie vreest dat ze de greep op de ontwikkeling van de Oostpolder verliest als ze nu de kont tegen de krib gooit met een ban op nieuwe mega-datacenters in de Eemshaven.
GS koppelen de mogelijke komst van hyperscales aan de voorwaarde dat ze maximaal 50 hectare groot worden. Bij een volledige ban zou ‘Den Haag’ de provincie kunnen dwingen nog veel grotere centra te accepteren vanwege het nationale belang van een goed internet-dataverkeer.
De Staten kunnen hyperscales niet volledig blokkeren. GS hebben naar eigen zeggen zelfstandige beslissingsbevoegdheid over wat er wel en niet mag in de Oostpolder. Wel belooft het college de Staten te raadplegen als er daadwerkelijk bouwaanvragen voor mega-datacenters komen.
