De aankomst van het uitgebrande autovrachtschip Fremantle Highway in de Eemshaven trok veel bekijks. Foto: Vincent Jannink
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) vindt dat het rampschip Fremantle Highway afval is en daarom niet voor reparatie naar China mag varen. Koole, de nieuwe tijdelijke eigenaar, is niet blij. Financieel directeur Jurgen Treffers legt uit waarom.
Koole kocht de Fremantle, waar eind juli vorig jaar brand uitbrak toen het op zee ten noorden van Ameland voer, voor het symbolische bedrag van 1 euro van de Japanse eigenaar, Luster Maritime. Koole wilde het in 2013 gebouwde schip weer opknappen en doorverkopen. Er is al een overeenkomst getekend met een Chinese werf voor een verkoop van 11 miljoen euro.
Bij de brand op het 200 meter lange schip viel een dode en meerdere mensen raakten gewond. De Fremantle vervoerde 3784 auto’s, waaronder zo’n 500 elektrische. Boskalis sleepte het schip naar de Eemshaven. Het schip ging nadat Koole het kocht naar de werf van Damen in Rotterdam.
Meneer Treffers, De ILT beschouwt uw schip als afval. Hoe ziet u dat?
„Afval mag je inderdaad niet exporteren. Maar dit is geen afval. We bieden feitelijk een schip met schade ter reparatie aan bij een werf in China. Er gaan tientallen schepen op deze manier voor reparatie naar China, daar zegt de ILT nooit iets van.”
Aan boord waren 3784 dure Rolls-Royces, BMW’s, Porsches, Mercedessen en MINI’s. Die waren na de brand wel grotendeels afval. Is dat misschien het probleem?
„Nee. Alle auto’s zijn naar de eindverwerker gegaan, metaalrecyclebedrijf Overdie in Alkmaar en Zaandam. Die heeft ze verwerkt, een deel van het oud ijzerafval is volgens mij geëxporteerd, maar een groot deel is in de hoogovens van Tata Steel in IJmuiden beland. De ruim 900 auto’s die er in de Eemshaven uitgehaald zijn, gingen terug naar de Duitse fabrikanten. Momenteel zijn 22 of 24 auto’s nog in onderzoek, dat is een kwestie van de verzekeraar.”
Tot as en verwrongen staal verworden Mini Clubmans en 5 deurs versies van de Mini aan boord van de uitgebrande Fremantle Highway. FOTO: Onbekend
Maar er is natuurlijk wel forse schade. De Fremantle kon niet op eigen kracht verder.
„Met de dekken 1 tot en met 5 is niks aan de hand, de motoren doen het nog, alles draait. Er is natuurlijk wel schade, maar het is zonde om zo’n schip te verschroten. Vandaar dat we in China een werf als koper voor het schip hebben gevonden. Die gaan het repareren. Ik ben daar geweest om te kijken. Er werken duizenden mensen. Ze gaan de platen die door hitte zijn vervormd eruit halen en vervangen. Dat ijzer komt in een hoogoven en daar wordt weer staal van gemaakt.”
Waarom kan dat niet hier?
„Hier zou het ten eerste drie keer zo duur zijn. Maar we hebben ook niet de capaciteit in Nederland of Europa om zo’n schip te repareren. En zeker in Azië is er een tekort aan dit soort autovrachtschepen. Dat geldt helemaal voor China, die willen al hun elektrische auto’s die ze produceren verschepen naar Europa en Amerika. Het kost al gauw 160 miljoen euro om een nieuw autotransportschip te bouwen.Vandaar dat ze het schip in China graag willen hebben.”
Wat als het niet mag?
„Ja, dat zou voor ons sneu zijn, kapitaalvernietiging en niet duurzaam. Slopen levert nog geen twee dubbeltjes per kilo aan oud ijzer op. Nou, er zit zo’n 16.500 ton staal in, praat je over zo’n drie miljoen euro. Maar daar moeten dan wel de kosten nog vanaf, want dan moeten we het helemaal ontmantelen en al het oude staal vervoeren. Dan heb je het al gauw over een kleine 2000 vrachtautoladingen met oud ijzer richting de hoogovens, om het staal daar om te smelten en dan leeg terug. Ook dat is niet zo mooi voor het milieu, toch?”
ILT: Koole kocht afval en schip is nog steeds afval
De ILT zegt gebonden te zijn aan internationale wet- en regelgeving. Volgens de inspectie had Koole „kunnen weten dat het transport naar China, in de huidige staat van het schip, niet mogelijk is”. Verder blijkt uit de verkoop voor 1 euro volgens de ILT dat het schip voor de vorige eigenaren al was afgeschreven en geen nut meer had. Op dát moment was het ook niet zeker dat het schip voor het oorspronkelijke doel zou worden gebruikt. „Dit maakt dat het schip een afvalstof was op het moment dat het aan Koole werd verkocht en van de Eemshaven naar Rotterdam werd gesleept.”
Koole heeft volgens het ILT afval gekocht. Het leeghalen van de Fremantle in Rotterdam betekent niet dat het schip niet langer als afval moet worden beschouwd. „In China moet nog 6000 tot 7500 ton staal van het schip –40 procent van het totaalgewicht– worden gedemonteerd. Daarna moet het schip nog worden opgebouwd. Het verwijderde staal wordt volgens de huidige eigenaar niet rechtstreeks toegepast voor de herbouw van dit schip. Daardoor is er sprake van een overbrenging van afvalstoffen.”
Het kort geding dient vrijdag voor de rechtbank in Den Haag. De Fremantle ligt nu in de Botlek bij scheepswerf Damen. Koole wil de Fremantle met een speciaal transportschip naar China brengen. Koole zegt dat het na aankomst binnen acht maanden gerepareerd kan worden. Het bedrijf heeft een deal met Luster Maritime. Koole krijgt de eerste 3 miljoen en de rest, dus 8 miljoen euro, wordt fiftyfifty verdeeld met de voormalige eigenaar. De transportkosten van 5 miljoen komen voor rekening van de Chinese koper en scheepswerf.
