De gasopslag van de NAM tussen Grijpskerk en Kommerzijl. Foto: Archief DvhN/Geert Job Sevink Geert Job Sevink
Mensen die in de omgeving van de gasopslag bij Grijpskerk last hebben van een bromtoon zijn blij met het nieuws over de eventuele sluiting van het complex. Toch blijft het optimisme redelijk terughoudend.
„Als de locatie zou worden gesloten, is het goed nieuws voor de omgeving”, zegt voorzitter Dirk van der Plas van stichting Laag Frequent Geluid. Hij maakt zich hard voor mensen die een bromtoon horen, oftewel laagfrequent geluid. En daarvan zijn er een aantal in de omgeving van Grijpskerk. Zij wijzen – gesteund door diverse onderzoeken – naar de gasopslag als bron van het geluid.
Onder hen is Betteke Clobus-de Haan (69) uit Niehove. Ze heeft al twintig jaar lang elke dag last van de bromtoon. „Verschrikkelijk. Ik was dan ook blij toen ik maandag las dat de NAM overweegt om de gasopslag te sluiten. Maar tot er een beslissing is genomen, lig ik nog elke nacht wakker van het geluid. Ik slaap hooguit vijf uur per nacht en mijn weerstand wordt steeds minder.”
Even zo erg zijn volgens haar de trillingen die de gasopslag veroorzaakt. „Als ik ‘s nachts weer wakker word, dan hoor ik de balkenlaag in het huis ook kraken. Dat zegt wel wat als er geen wind waait. Dan zijn er dus krachten onder de grond die hun werking doen. Inmiddels zakken de tuinen en weilanden hier in de omgeving weg en scheuren de huizen. Ook bij ons in de muren zitten scheuren.”
Betteke Clobus-De Haan uit Niehove heeft al twintig jaar lang elke dag last van de bromtoon. Foto: DvhN
In 2014 werd het huis van Clobus-de Haan onder de loep genomen. 75 scheuren werden er vastgesteld, maar de NAM wilde er niets aan doen. „Het zou buiten de contouren van het aardbevingsgebied liggen en dus was ze niet aansprakelijk. We hebben vervolgens zelf het heft in eigen hand genomen en de schade laten herstellen. Maar de nieuwe scheuren zitten er alweer in. Dat begint dan met een stukje kalk dat op de grond valt.”
De Niehovenaar was blij met het nieuws over de eventuele sluiting van de locatie bij Grijpskerk, maar blijft sceptisch over het vervolg. „Wordt de opslag überhaupt gesloten? En wat blijft er dan staan? Worden de buizen onder de grond verwijderd? Die lekken namelijk methaan. Deze vragen zal ik voorleggen aan de gemeente.” Het is de volgende stap in haar strijd tegen het geluid én de trillingen. „Ondertussen wordt mijn gezondheid steeds slechter.”
Daarnaast is het niet zeker dat de bromtoon verdwijnt als de gasopslag wordt gesloten, zegt de in Saaksum woonachtige Van der Plas. „Dat zal per persoon verschillen. Voor de een valt het weg, voor de ander zal het blijven of zelfs erger worden. Die nieuwe warmtepompen en 5G veroorzaken namelijk ook bromtonen. Er is weliswaar aangetoond dat de gasopslag een bromtoon uitstoot, maar de relatie tussen die toon en de klachten van omwonenden is lastig vast te stellen.”
„Ik vraag me trouwens af of de opslag wel gesloten wordt”, vervolgt hij. „Er is de laatste jaren namelijk flink in geïnvesteerd. Daarom verbaasde het nieuws over de eventuele sluiting mij ook. Eén ding is in ieder geval zeker: als de gaswinning ophoudt, dan zal daarmee ook het doel van de opslag verdwijnen.”