Oost-Groningen boos op René Paas. ‘Hij is CdK van heel Groningen’

,,De woordkeuzes van René Paas gaan voor een commissaris van de Koning te ver’’, vindt VVD-gemeenteraadslid Hans Klopstra van Stadskanaal. ,,Hij is wel CdK van heel Groningen.’’

Zoals Klopstra reageren veel andere raadsleden en bestuurders uit Oost-Groningen en de aangrenzende Drentse Veenkoloniën. De ondernemers van de Stichting Nedersaksenlijn zijn helemaal gegriefd. Komt Paas wel op voor de 200.000 inwoners in hun gebied of kijkt hij alleen naar de Lelylijn?

Burgemeester Klaas Sloots van Stadskanaal begint diplomatiek: ,,Zeer begrijpelijk dat Paas boos is over het gebruiken van Lelylijn-geld voor ondermeer de Nedersaksenlijn. En eerlijk is eerlijk, Paas heeft wel gezegd dat hij blij is met de Nedersaksenlijn.’’

Maar vervolgens zegt Sloots: ,,Paas had het over ‘roven en plunderen’. Iedereen gaat over zijn eigen woorden.’’ Er spreekt volgens hem weinig enthousiasme voor de spoorlijn Veendam-Emmen uit. ,,Meer boosheid dan blijheid. Het evenwicht was zoek.’’

Juist GroenLinks-burgemeester Sloots kreeg de afgelopen maanden veel over zich heen nadat hij in een interview in Dagblad van het Noorden een lans brak voor het gebruiken van een stukje van de Lelylijn-pot voor de Nedersaksenlijn. Een plan dat al langer leefde bij PVV-staatssecretaris Chris Jansen en waarvoor ambtenaren van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat lobbyden in Stadskanaal en Ter Apel.

Sloots doorbrak daarmee de eenheid van de noordelijke lobby en dat wordt hem niet licht vergeven in Leeuwarden en Groningen. Cynici verwachten zelfs dat het kwade opzet van ‘Den Haag’ is en dat uiteindelijk ook de Nedersaksenlijn niet doorgaat. Het Noorden is er weer eens in geslaagd rollebollend over straat te gaan en de lachende derde is Den Haag, dat het geld in zijn zak kan houden.

Paas zelf herhaalt dat hij in een eerste reactie wel degelijk zei dat hij blij was over de Nedersaksenlijn. ,,En met het geld voor Meppel. Maar ik was niet te spreken over dat dat met geld gebeurt dat bedoeld is voor de Lelylijn.’’

Paas zegt dat hij de reacties uit Oost-Groningen ook wel begrijpt. ,,De eenheid in Oost-Groningen en Oost-Drenthe is altijd al broos geweest als het gaat over het Deltaplan voor het Noorden. Ik begrijp ook wel dat raadsleden van gemeenten die langs de lijn liggen vooral opkomen voor hun eigen gemeente. Dat is ook de reden dat we niet alleen over de Lelylijn praten, of Meppel, of de Nedersaksenlijn, maar over het hele Deltaplan voor het Noorden.’’

Hij zegt zich niet zo’n zorgen te maken over het beeld van noordelijke politici die rollebollend over straat gaan. ,,Ik heb nog niet liggen rollebollen met iemand op straat. Ze hebben mij ook nog niet benaderd. Uiteindelijk kunnen we er in het noorden altijd prima met elkaar over praten en dat gaat ook hierover lukken.’’

Toch raken de gemoederen aardig verhit in Oost-Groningen en dat is niet voor het eerst. Een stukje recente geschiedenis: In 2019 lag er al een deal tussen de provincie Groningen, het ministerie en Prorail over de aanleg van de spoorlijn Veendam-Stadskanaal.

De provincie en rest van de regio legden 65 miljoen euro op tafel en daarmee zou dit eerste deel van de Nedersaksenlijn al aangelegd worden. In 2025 zou er al een trein kunnen rijden, voorspelde D66-gedeputeerde Fleur Gräper.

Er kwam niks van terecht. Eerst bleek die 65 miljoen lang niet genoeg volgens nieuwe berekeningen van Prorail. Er zou bijna het dubbele nodig zijn. Het Rijk weigerde dat bij te dragen. Zie je wel, ze willen echt niet, was het gevoel in Groningen.

Vervolgens kwamen er enorme overschrijdingen bij de kosten voor de Zuidelijke Ringweg in Groningen. Er ontstond een miljoenendans waarbij geschoven werd met potjes. In Oost-Groningen werd gevreesd voor het plunderen van de Nedersaksenlijn-pot. Raadsleden in Pekela, Stadskanaal en Westerwolde riepen alweer dingen als dat de stad Groningen weer eens alles opmaakte en alleen kruimels overbleven voor de regio.

In Nij Begun, het miljardenplan voor het herstel na de aardbevingen, maakte de rijksoverheid in 2023 vervolgens 85 miljoen euro vrij voor het spoor Veendam-Stadskanaal. Dat kwam bovenop de 65 miljoen die de regio al eerder apart had gezet, samen 150 miljoen euro dus.

Uit dat potje werd vorig jaar nog een greep gedaan door de provincie Groningen. Die had geld nodig voor een andere spoorlijn, de Wunderline van Groningen via Winschoten naar Duitsland. Tijdelijk werd er 16 miljoen euro uit het Nedersaksenlijn-potje gehaald. Of dat geld alweer terug is, is onduidelijk door een onderhandelingsspel tussen ministerie, Rijkswaterstaat en regio over een pot geld voor grote projecten zoals de autoweg N33, de RSP-gelden.

In Stadskanaal zijn ze het nog niet vergeten.