Asielopvang dreigt verder te ontsporen, waarschuwen Nederlandse gemeenten. ‘Opeenstapeling ondoordachte wetgeving’

„Het is een ongeluk dat je kunt zien aankomen”, zegt voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) Sharon Dijksma. Dijksma, tevens burgemeester van Utrecht, verwacht dat wetten die in de maak zijn zorgen voor een onwerkbare situatie. „Het dreigt helemaal vast te lopen.”

Ze bezocht woensdag het asielzoekerscentrum (azc) in Ter Apel. Daar kwam ze met het manifest ‘De Schaduwzijde van Hoop, Lef en Trots’, een verwijzing naar de titel van het regeerakkoord. „Het huidige kabinetsbeleid op het gebied van asiel en migratie wordt gekenmerkt door een opeenstapeling van ondoordachte wetgeving, gebrekkige financiering en een gebrek aan regie en afstemming”, staat in het manifest.

Gemeenten moeten nu al vaak samen met COA ad-hoc oplossingen bedenken. Een buurt of dorp reageert doorgaans overvallen en alsof ze al voor een voldongen feit staan. Het creëert wantrouwen richting de overheid. Er komt dan dure en onwenselijke noodopvang in hotels en sporthallen. De kosten daarvoor stijgen de pan uit. „Een noodopvang is twee tot drie keer zo duur als gewone opvang.” Geld dat uitgegeven wordt aan (crisis)noodopvang – honderden miljoenen per jaar – wordt niet ingezet voor échte woonoplossingen, staat in het manifest. „We zijn dieven van onze eigen portemonnee”, vat Dijksma het samen.

Bovendien komt het kabinet met allerlei tegenstrijdigheden, vindt de VNG. Zo moeten statushouders meer participeren in de samenleving. Dit wordt volgens VNG echter schier onmogelijk gemaakt met nieuwe wetsvoorstellen, zoals het schrappen van het voorrangsrecht van statushouders op de sociale woningmarkt. De inburgering van statushouders, erkende vluchtelingen, dreigt in duigen te vallen. „Je ontneemt ze de kans om iets bij te dragen aan hun nieuwe land.”

Ook bezuinigingen op de IND (die behandelt het asieltraject) en het COA (die zorgt voor de opvang) zijn funest, denkt VNG. Beide organisaties verwachten juist méér werk als het kabinet zijn plannen doorzet, maar hebben daar straks minder geld voor. Op de opvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers wordt stevig bezuinigd, zij belanden op straat. Gemeenten verwachten meer overlastgevers en waar ze minder grip op hebben. Het hele plaatje samen leidt tot „Verwarrend, onuitvoerbaar en daarmee ineffectief beleid.”