Mariët IJsseldijk en Willem van der Woude bij infopunt winkelcentrum Selwerd. Foto: Geert Job Sevink
Er is geen wijk in Groningen waar eerder, nu en straks zoveel op de kop staat. In Selwerd werken ze aan de ommekeer.
Optimisme, moed en hoop. Dat kenmerkt wijkplatform Selwerd. Als symbolische actie zijn in de wijk bloembollen gepoot. ,,We kunnen hier wel wat kleur en vrolijkheid gebruiken. Als in mei het zestigjarig bestaan van Selwerd wordt gevierd, staan ze in bloei’’, zegt Willem van der Woude, bestuurslid van het wijkplatform.
Selwerd staat al een aantal jaren op de kop. Honderden woningen worden gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Onder de grond slingert Warmtestad een nieuw warmtenet door de straten. ,,We zitten hier voortdurend in de rommel. Wijkverbetering is mooi, maar het heeft ook grote impact op mensen die in de hoek zitten waar de klappen vallen’’, zegt voorzitter Mariët IJsseldijk.
Achterstandswijk
Armoede en eenzaamheid zijn hier de grote problemen, stelt het wijkplatform. Selwerd, dat 6500 bewoners en ruim 4000 huizen telt, is een wijk waar bovengemiddeld veel mensen geen werk en schulden hebben. Dat gaat gepaard met grote en kleine criminaliteit. Maandagavond werd de buurt opgeschrikt door een overval in supermarkt Albert Heijn. Het is niet de eerste keer dat het winkelcentrum mikpunt is van overvallers. De armoedemonitor van de gemeente geeft aan dat een op de vier kinderen hier in armoede leeft. In het buurtteam dat bestaat uit onder andere een ‘community-builder’, jeugdwerkers, de politie en woningcorporaties, wordt de wijk op allerlei manieren gestut en gesteund.
Het wijkplatform biedt een luisterend oor en merkt dat de rek er wel eens uit is. Opgebroken straten bemoeilijken de gang naar de woning. Als de straten weer dicht zijn, gaan ze later open, omdat een andere aannemer nog die ene kabel moet vervangen. Mariët IJsseldijk: ,,Wat je ziet is dat werkzaamheden niet altijd op de afgesproken tijdstippen worden uitgevoerd. Niet alles is in strakke schema’s te plannen. Er gebeurt van alles om je heen. We zien dat best veel mensen daar in de war van raken.’’
Wijkvernieuwing in Selwerd. Naast sloop en nieuwbouw wordt ook een warmtenet aangelegd en leidingen vervangen. Foto: DvhN
Trijntje Langedijk woont alweer 23 jaar in Selwerd. Haar flat aan de Iepenlaan wordt gerenoveerd. ,,Wanneer weet ik niet precies. Daar krijgen we nog bericht van. In de buurt is het lawaaiig. Op allerlei plekken wordt flink gesloopt. Maar het is nog te doen.’’ Langedijk spreekt met buurtbewoners die de uitstraling van de wijk vergelijken met die van een een oorlogsgebied. ,,Dat vind ik niet, al zien die kale stukken er treurig uit.’’
Miljoenen voor wijkaanpak
Staat tegenover dat vernieuwde buurten langzamerhand duurzamer, groener en autoluwer worden. Volgens Mariët IJsseldijk is dat mooi. ,,Ondertussen staat een deel van Selwerd er nog steeds slecht voor. ,,Er is veel sociale huur. Er zijn nog steeds mensen die wonen in slecht geïsoleerde woningen. Aan deze situatie moet een einde komen en daar wordt hard aan gewerkt.’’
Vier woonblokken in de omgeving Lijsterbeslaan en Populierenlaan gaan plat. Foto: DvhN
In de Lijsterbeslaan/Populierenlaan worden vier bouwblokken gesloopt. Alleen de buitenmuren staan nog. In de sloopresten lijkt het erop dat mannen in beschermende kleding zoeken naar asbest. Een voorbijganger slaat het tafereel met belangstelling gade. Verderop stopt de aannemer voor Warmtestad buizen in de grond. Op tal van plekken in de wijk staan omleidings- en verbodsborden.
Onlangs maakte de gemeente Groningen bekend dat ook het Rijk miljoenen uittrekt voor de noordelijke wijken Paddepoel, Selwerd, Vinkhuizen en De Hoogte/Indische Buurt. Ook de gemeente legt miljoenen op tafel. Deze maand werd bekend dat de herinrichting geen vijf maar zeven miljoen euro kost. De woningcorporaties vervangen gestaag hun woningvoorraad. Willem van der Woude: ,,Dat is hard nodig. Ouderen die hier al heel lang wonen, vinden dat de wijk verpaupert. Daar hebben ze gelijk in.’’
Nieuwe woningen in de Groningse wijk Selwerd. Ze worden gebouwd door woningcorporatie De Huismeesters. Foto: DvhN
Verpauperd is ook het woord dat Trijntje Langedijk gebruikt. ,,Je ziet veel meer rotzooi in kelders. Ook de politie rijdt hier regelmatig rond en dat is niet voor niets.’’ Volgens haar zijn ‘de rijken’ vertrokken en blijven de mensen die het niet breed hebben hier over. En dan hebben ze ook nog betaald parkeren ingevoerd. Ik heb mijn auto weggedaan.’’ Langedijk heeft wel een bezoekersvergunning aangeschaft. ,,Zodat mijn dochter me kan bezoeken zonder dat ze daarvoor hoeft te betalen.’’
Hulp aan Oekraïners
In de jaren zestig was Selwerd ieen woonwijk voor de middenklasse, zeg maar het Reitdiep van Groningen. Brede straten met veel groen, blokken met rijtjeshuizen in een vast patroon met daaromheen flats. Een wijk met veel gezinswoningen in de naoorlogse opbouwfase. Later veranderde de samenstelling van de wijk en kwamen er meer sociaal zwakkeren wonen. In Selwerd heeft ongeveer 38 procent van de mensen een migratie-achtergrond. De wijk telt 88 verschillende nationaliteiten.
Waardering heeft het wijkplatform voor het wijkbedrijf en tal van organisaties die vallen onder Sunny Selwerd. Dat is de overkoepelende organisatie die gaat over sloop, nieuwbouw en de herinrichting van straten. Het gaat ook over werk en inkomen, leefbaarheid, veiligheid, sociale contacten, meedoen en erbij horen in de samenleving. Mariët IJsseldijk: ,,Het is moeilijk om iedereen in de wijk te bereiken. Maar toen de Oekraïners kwamen, ging iedereen helpen. We hadden ontzettend veel vrijwilligers. Dat was prachtig.’’
Winkelcentrum op de schop?
Om te horen wat er leeft houdt het wijkplatform iedere week spreekuur in het winkelcentrum. Ook hier is werk aan de winkel. Fietsers en scooters rijden op het looppad mensen van de sokken. Urban Interest, eigenaar van het winkelcentrum bezit de grond en moet toestemming geven voor het plaatsen van obstakels zoals plantenbakken ,,Dat is nodig. Mensen komen hier soms overstuur binnen.’’, aldus Mariët IJsseldijk.
Mogelijk dat het winkelcentrum ooit nog een metamorfose ondergaat. De gemeente denkt aan een nieuw winkelhart in de wijk in combinatie met appartementen. Tineke en Gerard hebben net boodschappen gedaan bij Lidl. ,,Dit winkelcentrum heeft geen uitstraling. Het ziet er verouderd uit. We hopen dat de eigenaar en misschien nog wat andere partijen zoals de gemeente hier willen investeren en er toch iets moois van maken. Het is geen visitekaartje voor de wijk.’’
Over de toekomst van Selwerd is Mariët IJsseldijk optimistisch. ,,De boel staat op de kop maar ik kan er doorheen kijken. Dat zeg ik als bewoner van een prachtig huis met een mooie tuin en een goed inkomen. Maar als je in een huis met schimmel op de muren woont, zie je het anders.’’
Ze vraagt zich af hoeveel mensen die vanwege de sloop tijdelijke huisvesting elders krijgen nog terugkomen. ,,Toch hou ik vol dat iedereen die hier nu vertrekt over vijf jaar zegt: ik wou dat ik nog in Selwerd woonde. Als alles is uitgevoerd, is Selwerd een prachtige groene wijk met woningen waarin iedereen graag woont.’’ Voor het zover is moeten de bewoners nog even door de zure appel heen bijten.
Groot feest in de wijk
Het wijkplatform hoopt op 25 mei bij de viering van het zestigjarig bestaan van Selwerd op een grote opkomst. Als aftrap van de festiviteiten trekt drumfanfare Avanti door de wijk. Willem van der Woude weet nog hoe Avanti in Selwerd werd opgericht en begon als een kleine jongensband. ,,Ze hadden houten plankjes met wat rubber erop.’’
In het restaurant aan de Duindoornstraat zijn tal van activiteiten. Mariët IJsseldijk: ,,Ik kan nog niet alles vertellen. We zijn er druk mee bezig.’’ Op de planning staat ook een speciaal programma met muziek voor kinderen en jongeren. ,,We hebben genoeg hapjes en drankjes. Het wordt geweldig, al moet ik wel zeggen dat we nog wel wat sponsors en vrijwilligers kunnen gebruiken.’’