Ongeduld in Krewerd: 'Er is nog geen spijker in de muur geslagen' | Rondje Ereschuld

Gerard Wiersum (65) en Angela Koot (60), beiden actief als kunstenaar, hebben nog een dagje aan hun weekend vastgeplakt. Zittend op een tuinstoel genieten ze van de zon en een kop koffie, als de verslaggevers van Dagblad van het Noorden langslopen.

De twee trokken vijf jaar geleden van Amsterdam naar Krewerd om hun droom te vervullen van wekelijks bijkomen op het Groningse platteland na vijf dagen werk in de hoofdstad. Scheuren en schade in hun huis veroorzaakten barsten in die droom.

Hun hele huis, inclusief de fundering, moet versterkt en verbouwd worden. Alle vloeren eruit, het dak eraf. ,,Maar er zit nog geen spijker in de muur. Tot nu toe is het veel geblaat en weinig daden’’, zegt Wiersum. Zijn wens is helder: ,,Er moet nu eerst eens echt wat gaan gebeuren. De schade herstellen.’’

Het historische wierdedorpje Krewerd, 75 bewoners, 45 huizen, zou het schadeherstel en versterking in eigen hand nemen en zich niet laten mangelen door de instanties, was het idee van een groepje dorpsbewoners zo’n zeven jaar geleden. Experiment Krewerd werd geboren, een architect nam het project onder zijn hoede en allerlei plannen werden gemaakt.

Maar getreuzel heeft de aanvankelijk zo vastberaden Krewerders ongeduldig gemaakt. ,,Eerst was er een houding van: we gaan met z’n allen deze kar trekken. Maar steeds meer inwoners zoeken hun heil elders en houden ermee op’’, zegt Koot.

Als we op straat staan te praten komt Tom Roggema (67) aangefietst. Hij was jarenlang het boegbeeld van Experiment Krewerd. ,,Er is nu meer dan 700.000 euro aan uitgegeven maar aan de huizen is nog niets gebeurd’’, zegt hij hoofdschuddend. ,,Praten, onderzoeken, plannen maken. Het idee was dat we de verschillen tussen bewoners wilden wegnemen door alles in één keer goed te doen. Alleen doordat het zo lang duurde en er toch weer allerlei bureaucratie tussenkwam, zijn veel mensen gefrustreerd geraakt.’’

Roggema heeft een duidelijke oplossing in gedachten. ,,Gewoon een zak geld van tien of twintig miljoen. Laat mensen het hier zelf oplossen.’’

Hijzelf gaat binnenkort emigreren naar Portugal. Net als Guus Claessens (56), die ook betrokken was bij Experiment Krewerd en met zijn vrouw naar Spanje wil emigreren. De bevingsproblemen - en eigenlijk heel Nederland - zat. ,,We hadden fantastische ideeën maar door alle tegenwerking is er nog niets van terechtgekomen.’’

Claessens doet een oproep aan Den Haag. ,,Rutte noemde het de laatste kans om het goed te doen. Als ze dat echt willen, laat ze dan mensen hierheen sturen. Gewoon aanbellen en echt met mensen gaan praten.’’

In vijf jaar tijd zagen Wiersum en Koot zeker vijf buren verhuizen uit het dorp. ,,De scepsis begint te overheersen, dat vind ik heel jammer. Als de overheid mensen zo lang aan het lijntje houdt, verliezen ze het vertrouwen’’, zegt Koot.

Wiersum: ,,Je moet op een gegeven moment kunnen zien: hee, zie je wel, dit huis is af, daar zijn ze mee bezig. Dan gaan de bewoners er ook weer in geloven en keert het vertrouwen terug.’’

Koot denkt er ook zo over. ,,De ideeën zijn er wel, in de plannen is alles doorgetimmerd. Ik denk dat als er vaart in de bouwplannen komt, het allemaal wel goedkomt’’, zegt ze optimistisch.

Alles maar platgooien en opnieuw bouwen is geen juiste aanpak, vindt Koot. ,,Ik vind het erg als het karakteristieke DNA van Groningen verdwijnt. Gelukkig hebben we allemaal een eigen architect en komen hier niet lelijke nieuwe woningen zoals in sommige dorpen. Daar is het net Almere.’’

Wiersum is ook geen fan van de plaats in Flevoland. ,,Ik zou er niet dood gevonden willen worden. Het is wel een van de groenste plaatsen van Nederland. Op Krewerd na, natuurlijk.’’

Hun overbuurman Alje Folkersma (59) merkt ook op dat er nog ,,geen spijker in de muur is geslagen’’ in het hele dorp. ,,Alleen die fauna-toren staat er nu.’’ Hij wijst op een houten bouwwerk naast de huizen aan de overkant van de straat. Bedoeld als onderkomen voor dieren die verdreven zouden worden door het verbouwen en isoleren van huizen. Maar van dat verbouwen is het nog niet gekomen.

De 81-jarige boer Bart van Niejenhuis vindt het allemaal maar overdreven. ,,Ik heb nog nooit een aardbeving gevoeld. Mijn buren aan alle kanten wel, die hebben ook allemaal wat. Maar ik niet hoor. Scheuren? Ja, er zitten scheuren in mijn boerderij. Maar of dat door de bevingen komt? Ik denk eerder door ouderdom. Veel mensen die hier komen wonen, hebben niet het geld om het goed te onderhouden. Die huizen hier zijn er niet op gebouwd dat je zomaar een tussenwandje weghaalt, zoals veel mensen doen. Ja, dan gaat het verzakken. Maar waar komt dat door?’’

In de muren van zijn boerderij zitten centimeters brede scheuren, muurdelen staan los van elkaar. Het tocht binnen en misschien zijn bouwvallige delen wel onveilig. Zijn mestkelder is ook zo lek als een mandje.

‘Ze’ willen de boerderij van Van Niejenhuis voor ruim zes ton renoveren, vertelt de boer. ,,Maar van mij hoeft het niet. Ik ben niet bang dat het instort. Ach, op mijn leeftijd nog zo’n hele verbouwing, ik zit er niet op te wachten. Over een paar jaar lig ik op het kerkhof, dan woon ik lekker klein’’, zegt hij terwijl hij met zijn handen een kist uitbeeldt.