Bert van den Berg bij de betonnen liggers voor de nieuwe Zuidelijke Ringweg op het terrein van Haitsma in Kootstertille. Foto: Niels Westra
Met het afleveren van 49 lange betonnen liggers voor de Julianabrug, deze week, zit de bouw van de nieuwe Zuidelijke Ringweg in Groningen er bijna op voor leverancier Haitsma Beton.
Bij Haitsma Beton in het Friese Kootstertille, vlak over de grens bij Lutjegast, beschouwen ze de levering van al die prefab betonelementen voor de nieuwe Zuidelijke Ringweg in Groningen als een thuiswedstrijd.
,,De liggers zijn niet bijzonder groot of zo. De langste is 36 meter, terwijl we ze ook van 68 meter hebben gemaakt voor de Bert Swartbrug in Zuidhorn en zelfs van 69 meter, een wereldrecord, voor de Havenbrug in Wanssum bij Venray. Maar de ringweg kennen we natuurlijk allemaal. Dat maakt het voor ons wel een bijzondere opdracht’’, zegt projectcoördinator Bert van den Berg.
12 viaducten
Hij zorgt met zijn collega’s voor engineering, productie en levering van twaalf bruggen en viaducten in de ringweg. ,,Met onder meer de A15 bij Rotterdam, de HSL Zuid in het verleden en nu bijvoorbeeld Badhoevedorp-Holendrecht (de ombouw van de A9, red.) zijn we inmiddels wel gewend aan grote projecten. Maar die zijn meestal niet zo dicht bij huis.’’
De leverancier van onder meer prefab heipalen, parkeergarages (één of twee per jaar voor Ballast Nedam Park & Connect), (stadion)tribune(s), bruggen en viaducten, tekende in 2017 een contract met Combinatie Herepoort. Een grote order voor de Nederlandse marktleider in prefab beton.
Voor de nieuwe Julianabrug zijn vorige week in twee avonden/nachten 20 kokerliggers over het Noord-Willemskanaal gelegd. Deze week voegt Haitsma daar in drie nachten nog eens 29 liggers over de Brailleweg aan toe: een enorme oppervlakte.
De laatste zes liggers boven het water komen volgend jaar pas. ,,Dat kan nu nog niet omdat ze op de plek van de tijdelijke Retrobridge moeten komen. Het verkeer dat daar nu nog overheen rijdt, moet eerst verhuizen.’’
De Julianabrug is volgens Van den Berg de meest bijzondere die Haitsma voor Combinatie Herepoort aflevert. Alle 55 liggers verschillen (iets) van elkaar in lengte, breedte en vorm.
,,Ze zijn allemaal uniek omdat de randen verlopen, het brugdek uitwaaiert en de voegen maximaal 5 centimeter breed mogen zijn. De bodem varieert van 1,60 tot 2 meter. De zwaarste weegt 83 ton’’, weet Van den Berg.
Op de brug, onderdeel van het knooppunt Julianaplein, komen straks rijstroken uit Assen (2) en Hoogezand (2) bij elkaar voor verkeer richting Drachten. Auto’s uit Drachten rijden erover naar Hoogezand (2 rijstroken) of buigen af naar Assen (1) en de binnenstad (1).
De bouw van de nieuwe (vaste) Julianabrug is deze week een van de laatste klussen waarvoor Haitsma Beton en Wagenborg Nedlift samen in actie komen. Foto: Jaspar Moulijn
Totaalleverancier
,,Op de laatste liggers na hebben we bij het Gasuniegebouw nog een ander viaduct te gaan en dan is deze mooie opdracht afgerond’’, zegt Van den Berg. Haitsma Beton (anno 1905, 110 fte’s) stak alleen al 2 tot 3 jaar in de ontwerpfase.
Van den Berg: ,,We zijn totaalleverancier. Dat betekent dat we alles regelen voor onze opdrachtgevers: rekenwerk, bouw en montage. Voordat wij met ons werk beginnen, is er een ontwerp op hoofdlijnen en weet je hoe groot de kunstwerken worden. Maar dan moet je nog precies uitrekenen welke krachten er op staan en hoe je die opvangt.’’
Ingenieursbureau Mozes en De Boer in Leeuwarden doet dat altijd voor Haitsma. ,,Dat zijn lange trajecten waarin je eerst de uitgangspunten bepaalt met de opdrachtgever. Die moet vervolgens de voorlopige tekeningen goedkeuren en uiteindelijk de definitieve ontwerpen. Aanpak Ring Zuid kijkt natuurlijk ook steeds mee.’’
Prefab of storten
Niet alle viaducten in de Zuidelijke Ringweg worden ter plekke met prefab elementen gebouwd. Combinatie Herepoort heeft ook viaducten ter plekke gestort, zoals de Mario Kart Bocht op het Vrijheidsplein. Bij het Stadspark is een viaduct op een andere plek in elkaar gezet en later naar de definitieve locatie gereden.
Apeldoorn
,,Als alle stappen zijn gezet, starten we de productie op. We zijn begonnen met het viaduct over de Brailleweg, ook een forse. De fabricage van de liggers, in de juiste volgorde, moeten we in onze eigen bezetting inpassen. Dat is best lastig omdat we overal in Nederland met projecten bezig zijn, zoals negen viaducten langs de A1 bij Apeldoorn.’’
,,We produceren in principe just in time om zo min mogelijk opslagruimte te gebruiken. Met de unieke liggers van de Julianabrug zijn we begin dit jaar gestart. Die zijn keurig op tijd afgevoerd.”
Dat gebeurde door een andere vaste partner van Haitsma: transportbedrijf W. van der Meijden uit Koudekerk aan den Rijn (Zuid-Holland). ,,Er is eigenlijk maar één partij voor zulk groot, zwaar en lang transport. Van der Meijden rijdt ‘s nachts met vijf dolly-combinaties (extra lange diepladers, red.) naar Groningen, allemaal voorafgegaan en gevolgd door verkeersbegeleiders.’’
De eerste wagen komt om 21 uur bij de brug aan en keert rond een uur of één als zesde terug. ,,Ze komen twee keer. Tegen 4 uur is het klaar en om 6 uur kan het verkeer er weer langs.’’
Voor de montage in Noord-Nederland schakelt Haitsma Beton meestal Wagenborg Nedlift in. Het Groninger kraanbedrijf bepaalt de exacte tijd waarop elk element in welke volgorde onder de kraan moet liggen.
Wagenborg bouwt een van de kranen op de Brailleweg op. Die is voor de operatie tien dagen tijdelijk in één richting gestremd. Een andere kraan staat achter het landhoofd naast de N7. ,,Dat wordt ook allemaal ver van tevoren uitgedokterd’’, zegt Van den Berg. ,,Bij de fabricage houden we rekening met de manier van bouwen.’’
Volgens Van den Berg wordt het steeds lastiger om toestemming te krijgen voor het transport van zware elementen. ,,We hadden de Julianabrug graag in vijf opeenvolgende nachten willen maken, maar daar kregen we geen toestemming voor in verband met de verkeersmaatregelen. En er mag wegens achterstallig onderhoud geen zwaar transport meer over de brug over het Prinses Margrietkanaal in Kootstertille. Naar Groningen is een uur omrijden en dat duurt nu al twee jaar. Daar hebben we ook best last van.’’
