Wie wordt de nieuwe fractievoorzitter van de SP? Jimmy Dijk (38) uit Groningen maakt grote kans Lilian Marijnissen op te volgen

De 40-jarige Sandra Beckerman, ook uit Groningen, staat weliswaar tweede op de lijst van de SP, heeft ook meer ervaring en is waarschijnlijk bekender. Ze wordt ook genoemd als mogelijk opvolger, maar zij heeft eerder achter de schermen aangegeven dat ze het niet ziet zitten lijsttrekker te worden.

De naam van Dijk circuleert al langer in kringen rond de SP. Hij wordt gezien als een talent en iemand die de taal van gewone mensen spreekt. Dijk zit weliswaar pas sinds april in de Tweede Kamer, maar hij is al veel langer lid van het SP-bestuur. Hij zat sinds 2010 in de Groningse gemeenteraad en is als scholingsmedewerker en campagnevoerder binnen de partij een bekend gezicht. Hij was de afgelopen verkiezingen ook campagneleider.

Sinds hij in de Tweede Kamer zit, lijkt hij zich uitstekend te redden als zorgwoordvoerder en probeert hij zelfs deals te sluiten met andere partijen om moties aangenomen te krijgen. Maar hij is veel minder ervaren dan Beckerman, die al sinds 2017 in de Tweede Kamer zit en vooral veel bekendheid kreeg door haar niet aflatende strijd voor de Groningse aardbevingsgedupeerden.

Lilian Marijnissen liet zaterdag vrij onverwachts weten dat ze stopt als partijleider en Tweede Kamerlid. Er werd al langer gespeculeerd op haar vertrek. Sinds zij het stokje overnam van Emile Roemer bij de SP heeft de partij alleen maar verkiezingen verloren. Al voor de verkiezingen in november werd er daarom gefluisterd dat ze na een volgende verlies wel eens zou kunnen besluiten op te stappen.

Toch was er binnen de SP altijd weinig kritiek op haar functioneren. Ze deed het goed tijdens de campagne en uit kiezersonderzoek bleek ook telkens dat de kiezers van de SP altijd vrij veel vertrouwen in Marijnissen hadden. Bij de verkiezingen van 22 november daalde de SP weliswaar van 9 naar 5 zetels. Maar in een eerste partijvergadering na de verkiezingen klonk daardoor niet een duidelijke roep om haar vertrek.

Afgelopen vrijdagavond is er in een bestuursvergadering toch door enkele bestuursleden geopperd dat het misschien beter is dat er een nieuw gezicht komt. Daarop heeft ze volgens partijvoorzitter Jannie Visscher zelf besloten op te stappen. Van Visscher had dat niet gehoeven.

Verschillende analisten verwachten dat een opvolger van Marijnissen het nog lang niet gemakkelijk gaat krijgen om de partij weer te laten groeien. Lilian Marijnissen genoot als dochter van Jan Marijnissen landelijke bekendheid, was ook al vele jaren, sinds haar zestiende, actief in de partij. Een nieuw gezicht zal niet snel zo bekend zijn onder kiezers.

De partij lijkt ook te aarzelen tussen een activistische aanpak of een meer bestuurlijke. Onder Jan Marijnissen en later Emile Roemer klom de partij tot flinke hoogte in de peilingen en enkele verkiezingsuitslagen, telkens met een redelijk gematigde toon. De partij leek in die jaren bereid om regeringsverantwoordelijkheid te nemen. Lilian Marijnissen kwam meer links-activistisch over en wellicht heeft dat een deel van de mogelijke achterban doen afschrikken.

Deze week moet de Tweede Kamerfractie van de SP al een nieuwe fractievoorzitter kiezen. Dat zal iemand uit de huidige fractie moeten worden. Sandra Beckerman staat op nummer 2, Bart van Kent op 3, Jimmy Dijk op 4 en Michiel van Nispen op 5. Sarah Dobbe wordt naar verwachting het nieuwe Kamerlid op de leeggekomen zetel van Marijnissen.

Beckerman heeft eerder aangegeven dat ze het volste vertrouwen heeft in haar Groningse „kameraad” Dijk. Ze heeft ook op hem gestemd twee weken geleden.

Maar er circuleren nog meer namen als mogelijk nieuwe partijleider, zoals het eerder al opgestapte Kamerlid Renske Leijten die vooral naam maakte door samen met Pieter Omtzigt de Toeslagenaffaire boven water te tillen. Ook valt de naam van Ron Meijer, de voormalige partijvoorzitter die nu het Nationaal Programma Heerlen-Noord leidt.

Huidige partijvoorzitter Jannie Visscher, die van 2006 tot 2014 wethouder in Groningen was, heeft al laten weten dat de nieuwe fractievoorzitter niet per se ook de nieuwe partijleider hoeft te worden.