Heb jij ook het geluk om de Zuidelijke Ringweg van dichtbij te bekijken? Greetje en Jelmer geven rondleidingen: 'We zijn best vaak op stap'

Met een beetje mazzel kunnen nieuwsgierige bezoekers tijdens een excursie de bouwplaats van de nieuwe Zuidelijke Ringweg in Groningen op, maar het zijn vooral wegenbouwers zelf en hun collega’s van elders die dat geluk beschoren is.

Personeel van betrokken organisaties en bedrijven, zoals stagiairs van ringwegbouwer Combinatie Herepoort, werkt vaak maar bij één onderdeel van het project en moet op excursie om de enorme omvang van het project te doorgronden.

Andere groepen, zoals scholieren/ studenten en omwonenden, blijven meestal net buiten de hekken. ,,Particulieren kunnen zich aanmelden voor de speciale excursies, met name op zaterdagen”, zegt Kirsten Smit-Mollema van projectorganisatie Aanpak Ring Zuid. „Ze zijn ook welkom in ons paviljoen en op de Dag van de Bouw (dit jaar op 8 juni, red).”

Groepen moeten bovendien een link met Groningen en/of de weg(enbouw) hebben, voordat ze welkom zijn voor een excursie. „We doen het niet voor, zeg maar, de afdeling Vrouwen van nu in Wageningen.”

In het paviljoen aan de Muntinglaan (open van woensdag tot en met zaterdag tussen 13.30 en 16.00 uur) is een grote maquette van de ringweg de onbetwiste blikvanger. Op een van de wanden zijn livebeelden van de werkzaamheden zien. Die kun je ook thuis bekijken.

Het centrum fungeert tevens als uitvalsbasis voor de excursies. „We zijn best vaak op stap”, zeggen Greetje Bijleveld (60) en Jelmer de Rijke (25), twee van de vijftien rondleiders.

Ze gaan samen met Groningen Bereikbaar ook met een fietskar de wijken in, houden thema-excursies (bijvoorbeeld over ecologie, historie en kunst) en bieden een luisterend oor.

„Dat is best wel belangrijk voor de directe omgeving. Die zit er bovenop en ondervindt af en toe best veel hinder. Als mensen ongerust zijn over bijvoorbeeld de geluidswering bij hen voor de deur, kunnen wij snel de vragen beantwoorden. We geven ook klachten door. Zo zijn er nieuwe bouwroutes gekomen nadat mensen hadden geklaagd over het alarmgeluid van achteruitrijdende vrachtwagens’’, zeggen de gidsen.

Tijdens de excursies langs het geheugenbalkon (Hereweg), fietsvallei, Papiermolentunnel, het uitkijktorentje naast het paviljoen en het balkon van restaurant Chef’s (in het Leonardo Hotel naast het Vrijheidsplein), merken ze grote betrokkenheid onder het bedrijfsleven in de stad.

Soms starten ze op locatie. „DUO en het Martini Ziekenhuis zitten vlak bij de weg, dus voor die mensen beginnen we daar gewoon. Dat zijn belangrijke buren.”

De organisatie Groningen Bereikbaar wil tussen 22 maart en 2 september het autoverkeer terugdringen vanwege de afsluiting van de ringweg. In het paviljoen krijgen de gidsen nu ook veel vragen over die Operatie Ring Zuid. „Sommige mensen vertellen dat ze straks anderhalf uur vroeger naar hun werk gaan om de ochtendspits te ontlopen. Anderen maken zich niet zo druk en zeggen: ‘We zetten Google Maps erbij aan en dan zien we het wel’.”

Een enkele bezoeker komt alleen naar het paviljoen om zijn hart te luchten, zegt Jelmer de Rijke. „Zo kwam er laatst iemand klagen over de Gerrit Krolbrug. Daar kon ik natuurlijk niet veel mee, maar dat mogen mensen best even kwijt.” Hij belandde via zijn studie bij Aanpak Ring Zuid, maakt nu een afstudeerscriptie over de bouw en kreeg met andere studenten een baan als gids.

Greetje Bijleveld, van huis uit grafisch ontwerper en een van de drie oudere gidsen (met oud-medewerkers van Noorderpoort en Rijkswaterstaat), is soms onder de indruk van wat omwonenden vertellen.

„Een deel van de H.L. Wichersstraat is voor de plannen gesloopt, andere huizen staan daar vlak naast de bouwplaats. Die bewoners hebben heel veel te verduren gehad. Mooi dat ze hier terecht kunnen met vragen.”

Dat geldt net zo goed voor de ringwegspotters die alles volgen en fotograferen. „Die komen vooral langs om de laatste planning te bekijken. Andere bezoekers horen je uit, dan blijkt achteraf dat ze uit de sector komen en al heel veel weten. En onderwijsmensen zijn het leukst. Die stellen altijd lekker veel vragen.”

Onder bewoners van de Maaslaan bestaat volgens haar opmerkelijk veel enthousiasme over de bouw. „Daar wonen aardig wat mensen die het hartstikke mooi vinden wat er allemaal gebeurt. Zij vinden het jammer dat de weg bijna klaar is. Anderen verheugen zich daar juist heel erg op natuurlijk. Omdat ze dan eindelijk van de overlast zijn verlost.”

Tijdens excursies merken gidsen dat de interesse toeneemt, nu de openstelling nadert.

De meeste vragen gaan over de drie grote blikvangers van het project: het nieuwe Julianaplein, de tunnel en het Vrijheidsplein. „Het Julianaplein is het bekendste onderdeel. De nieuwsgierigheid naar de verdiepte ligging is groter omdat voorbijgangers daar tijdens de bouw weinig van hebben gezien. Deskundigen zijn vooral geïnteresseerd in het Vrijheidsplein. Daar verandert voor leken niet veel, maar kenners kijken hun ogen uit vanwege de geringe ruimte.”

Smit spreekt van een uniek moment voor de stad. „Kinderen hier nu met school komen, maken in Groningen waarschijnlijk nooit meer zo’n groot project mee. Daarom vinden we het ook zo leuk om de wijken in te gaan.”

Ze heeft de tijd mee. „Een jaar geleden had bijna niemand er vertrouwen in dat de weg op 2 september open zou gaan, inmiddels nemen de meeste mensen dat wel aan. Ze zien dat er hard wordt gewerkt en zijn blij dat veel dingen meevallen. We krijgen veel complimenten voor de aankleding met al die rode steentjes, en alle bomen en ander groen langs de weg. Al zal het nog wel een paar jaar duren voordat het zo groen is als op de tekeningen.”