Inwoners van de Westerdraaibuurt in Appingedam (v.l.n.r.): Jan en Vera Hartlief, Derk Jan Vink, Alida Dalman en Jannie Stuve. Zij ervaren ongelijkheid en willen een meer transparantie in de aanpak van het aardbevingsbestendig maken van de wijk. Foto: Duncan Wijting
Bewoners van een aantal straten in Appingedam-West voelen zich ongelijk behandeld en vinden dat zij niet voldoende worden betrokken bij het aardbevingsbestendig maken van de wijk. ,,Een eilandje te midden van nieuwbouw, ik zie dat niet zitten.’’
Ze zitten in hetzelfde schuitje, deze Damsters. Ze wonen in de Westerdraaibuurt in Appingedam-West en krijgen stuk voor stuk géén nieuwbouwwoning. Voor veel buren uit de Karel Doormanstraat, Westerkade, Lisstraat en Zwanebloemstraat geldt dat wel. Maar wat nog meer knaagt, is dat een duidelijke uitleg van de gemeente ontbreekt en dat inspraak niet mogelijk lijkt.
De groep begon in mei een petitie om de gemeente te vragen bewoners beter te betrekken bij de nieuwbouwplannen in de woonwijk. Ook plakten ze posters achter hun ramen met een heldere boodschap: ‘Eén wijk, één plan’. ,,We wilden aandacht vragen voor de ongelijke en onduidelijke behandeling’’, zegt Alida Dalman (57), die zich heeft opgeworpen als voortrekker van de groep. ,,Tot nu toe hebben we te lief actie gevoerd, maar dat wordt wat minder lief en wat meer zichtbaar. We willen duidelijker van ons laten horen.’’
‘We zitten al vier jaar in de bouwrommel’
Dalman, die in de Karel Doormanstraat woont, pleit ervoor dat de gemeente zich democratischer opstelt. ,,Gewoon gesprekken voeren met bewoners, neem ons in de beslissingen mee. Mensen weten niet waar ze aan toe zijn. Je krijgt geen rapporten te zien, de regels veranderen steeds en er zijn onbegrijpelijke verschillen. Ondertussen staat je leven op de pauzeknop, want we zitten al vier jaar in de bouwrommel rondom ons huis.’’
De keuze om bepaalde huizen wel en andere niet te slopen en nieuw te bouwen, is gebaseerd op de zogenaamde typologieaanpak, een methode waarbij de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) identiek gebouwde huizen op dezelfde manier beoordeelt ongeacht de werkelijke schade. Maar volgens Dalman wijzigen de rekenregels steeds. ,,Bewoners hebben onlangs wéér een brief gekregen over een nieuwe bouwkundige opname bij hen thuis. Dat duurt soms een hele dag, maar het is onduidelijk wanneer de NCG komt’’, zegt zij.
Typologieaanpak
Omdat het veel tijd kost om elke woning afzonderlijk te beoordelen op aardbevingsschade, maakt de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) sinds juli 2021 gebruik van een simpelere en snellere manier van beoordelen. Dat is de typologieaanpak: dezelfde soort huizen worden hetzelfde beoordeeld. En niet een voor een afzonderlijk, zoals tot juli 2021 gebruikelijk was.
‘Ze veranderen steeds de spelregels’
,,Dat is zo frustrerend. Je weet niet waar je aan toe bent. Ze veranderen steeds de spelregels’’, vult Derk Jan Vink (58) haar aan. Ook hij ergert zich aan de typologieaanpak. ,,Het is een eenheidsworst. Huizen die in orde zijn maar die volgens de typologie onveilig zijn, worden gesloopt. En huizen met scheuren worden weggezet als woningen met verzakkingsschade’’, zegt hij. ,,Het team van de NCG bestaat alleen maar uit juristen. Dat is een teken aan de wand.’’
Vera (47) en Jan (53) Hartlief verhuisden vorig jaar nog naar de Lisstraat omdat ze het gezeur over sloop en nieuwbouw in de wijk Opwierde-Zuid in Appingedam zat waren. ,,Nu zitten we er wéér mee. We hebben geen woongenot meer’’, zegt Vera Hartlief. Het stel denkt erover om opnieuw te verhuizen en zelf maar ergens een nieuwbouwwoning neer te zetten. ,,We gaan sowieso niet weer in een oud huis. We zijn het beu.’’ Ze kent een buurvrouw uit de Lisstraat die juist níét een nieuwbouwhuis wil. ,,Zij is gek op haar huis. Maar ze trekken gewoon een plan op basis van de typologie.’’
Bewoners van de Westerkade, Karel Doormanstraat, Lisstraat en Zwanebloemstraat ervaren ongelijkheid en voelen zich niet gehoord in aanpak aardbevingsbestendig maken van de wijk. Foto: DUNCAN WIJTING
Burenruzies en aangetaste cohesie
Dalman: ,,Het voelt raar als jouw huis als enige wel blijft staan. Het zet mensen tegenover elkaar, je krijgt burenruzies. Er verrijst een hele nieuwe wijk en jij blijft in hetzelfde oude huis. Waarom jij niet en zij wel? Dat tast de cohesie in de wijk aan.’’ Zo denkt Jannie Stuve (56), die aan de Westerkade woont, er ook over. ,,Ik zie het niet zitten dat ik straks als enige met een oud huis overblijf. Je bent een eilandje te midden van nieuwbouw. Dat wisten we pas toen we het in het nieuws lazen. Er is nooit iemand langs de deur geweest.’’
Volgens Vink zouden de gemeente en de NCG iedereen de optie moeten bieden voor een nieuwbouwhuis. ,,Niet een of twee huizen in een straat niet en de rest wel’’, zegt hij. ,,Ik hoef niet eens een nieuw huis. Het gaat mij om hoe het spel gespeeld wordt.’’
Dalman wil dat de gemeente begint met transparanter communiceren richting bewoners. ,,Het is heel ondoorzichtig, terwijl alles milder, makkelijker en menselijker zou gaan worden.’’ Ze wijst op de onrust en onzekerheid onder inwoners die geen nieuwe woning krijgen. ,,Alles om ons heen gaat plat, maar wat komt er dan voor ons in deze oude huizen? De scheuren stoppen niet, die gaan gewoon door.’’
,,Binnen onze gemeente worden inwoners anders behandeld. Deze ongelijkheid komt in bijna alle dorpen en wijken voor en deze verschillen zijn veelal onuitlegbaar’’, erkent woordvoerder Ines Slomp van de gemeente Eemsdelta. ,,Wij geven dit al jaren aan bij de verantwoordelijke bewindspersonen. Wij vertrouwen erop dat de commissie Van Geel, die de verschillen en ongelijkheid op dit moment onderzoekt, met een uitvoerbaar advies komt.’’
De problematiek in de wijk Westerdraai is bij de gemeente bekend, zegt Slomp. ,,Bewoners hebben dit voorjaar inderdaad een petitie aan wethouder Annalies Usmany-Dallinga aangeboden om aandacht te vragen voor de ongelijkheid in de wijk. Zij heeft staatssecretaris Hans Vijlbrief hierover geïnformeerd en van hem de toezegging gekregen dat hij met de wijkbewoners in gesprek gaat.’’