Hugo de Jonge, demissionair minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, en Hans Vijlbrief, demissionair staatssecretaris van Mijnbouw presenteerden vorige week in Garmerwolde een plan voor isolatiesubsidies voor Groningen en Noord-Drenthe. Foto: Sem van der Wal
Het vorige week gepresenteerde ‘cadeau’ aan Groningen en Noord-Drenthe van een vette subsidie op het isoleren van woningen leidt toch weer tot een waslijst aan vragen en kritiek van bewoners.
De Groninger Bodem Beweging en Tweede Kamerlid Sandra Beckerman van de SP zijn min of meer bedolven onder de vragen na de presentatie van bewindslieden Hans Vijlbrief en Hugo de Jonge vorige week in Garmerwolde. ,,Het is natuurlijk een mooi gebaar, dat staat voorop. Maar we hebben ook serieuze zorgen’’, zegt voorzitter Coert Fossen van de Groninger Bodem Beweging (GBB).
Zo vreest de GBB dat het versterken van onveilige woningen vertraging oploopt door de grootschalige isolatie. Fossen legt uit: ,,Er zijn nog steeds veel woningen die versterkt moeten worden. Bewoners daarvan vrezen nu achter in de rij te komen doordat andere woningen geïsoleerd worden. Daar zijn mensen bij die echt serieuze zorgen hebben over hun veiligheid en die bijvoorbeeld al in 2017 beoordeeld zijn maar nog steeds wachten.’’
Vergoeden met terugwerkende kracht
Een ander punt is dat er nog veel onduidelijk is over het vergoeden van isolatie met terugwerkende kracht. Kan iemand die de afgelopen jaren zijn huis zelf al geïsoleerd heeft, dat deels of helemaal vergoed krijgen? En wat moeten mensen zelf voorschieten?
,,Het klinkt leuk, 20.000 euro subsidie, maar je moet het zelf voorschieten én de helft zelf betalen’’, zegt Beckerman. Mensen die minder dan 140 procent van het minimumloon verdienen, hoeven weliswaar niet zelf bij te betalen. ,,Maar mensen net boven die 140 procent kunnen het ook niet zelf opbrengen’’, merkt Beckerman.
Sandra Beckerman (SP) tijdens haar beëdiging als lid van de Tweede Kamer.
Het kabinet stelt op de websites over de subsidieregeling dat het geld in het eerste kwartaal van 2025 los komt. Vanaf dan kunnen bewoners de subsidies aanvragen. Maar ze kunnen nu al wel beginnen met isolatie en dan wordt het met terugwerkende kracht vergoed.
,,Maar hoe dat dan werkt? Moet je dan een offerte hebben? Moet je alles voorschieten? Er zijn nog veel vragen’’, merkt Fossen.
Érgens een grens trekken
De regeling leidt ook weer tot nieuwe verschillen, want de overheid moest érgens een grens trekken. Zoals de 140 procent-grens. Er zijn ook verschillen tussen dorpen en straten. Zo valt het dorp Onderdendam buiten het gebied waar 40.000 euro vergoed wordt, maar valt Middelstum daar net weer binnen. Terwijl er ook in Onderdendam veel schade is.
Daarover toont Fossen wel begrip. ,,Als je helemaal geen verschillen wilt, moet je het in heel Nederland zo doen. We zijn juist blij dat Groningen en Noord-Drenthe nu als eerste aan de beurt komen voor isolatie. Maar de bureaus die het uit moeten voeren denken soms te simpel over allerlei praktische problemen die bewoners tegenkomen. Als je een vaste vergoeding geeft, is dat bijvoorbeeld voor veel mensen prettig en ook handig voor de bureaus die het uitvoeren. Maar mensen met veel hogere schade dan de vergoeding zijn dan benadeeld. ’’
Een ander probleem is de schaarste aan personeel. Zijn er wel voldoende bouwvakkers en aannemers in Noord-Nederland om al dit werk uit te voeren? Vijlbrief merkte daarover zelf al op dat het wel een erg omvangrijke operatie is. ,,Was het dan niet handiger geweest het collectief te doen in plaats van zoals nu individueel’’, vraagt Beckerman zich af.
Te weinig bouwvakkers en stroom
Vijlbrief is mede vanwege die schaarste aan personeel tegen een wijzigingsvoorstel van Beckerman en GroenLinks-PvdA-Kamerlid Julian Bushoff om in heel Groningen en Noord-Drenthe de isolatie voor 100 procent te vergoeden. Dat zou 2 miljard euro extra gaan kosten, en dat wordt hem te duur. Maar het zou ook een te groot beslag leggen op de bouwcapaciteit, stelt de staatssecretaris. En hij noemde vorige week ook al de schaarste aan stroomcapaciteit: niet iedereen die zijn huis laat isoleren kan daardoor meteen van het gas af.
Ondanks hun begrip voor dat soort praktische problemen, blijven Beckerman en Fossen bij hun kanttekeningen. ,,Ik voelde me vorige week enigszins bezwaard om meteen met kritiek te komen bij deze zeker leuke regeling’’, zegt Beckerman.
,,Tegelijk is in dit dossier al zo vaak gebeurd dat we te horen kregen dat we niet zo negatief moesten zijn maar dat we achteraf gelijk kregen. Mijn pijn zit er vooral in dat dit plan gepresenteerd is als de aanpak van de schrijnende ongelijkheid. Maar juist voor de gedupeerden lost dit nog steeds niets op. Het strooien met bedragen klinkt leuk, maar wat komt er straks van terecht?’’
